کالبد شکافی تصویری زیست ( فصل2 دهم : انتشارات و اسمز)
-
سلام
بریم سراغ : روش های ورود مواد به یاخته و خروج از آن
تصویر انتشار ساده
انتشار ساده جریان مولکول ها از جای پر غلظت ( در این شکل خارج یاخته ) به جای کم غلظت ( در این شکل داخل یاخته ) است .
با گذشت زمان با حرکت مولکول ها به جای کم غلظت ، اختلاف غلظت دو محیط کمتر میشود .
انتشار تا جایی ادامه می یابد که غلظت دو محیط برابر شود .
با کاهش اختلاف غلظت ماده در حال انتشار در گذر زمان ، از شدت انتشار کاسته میشود تا جایی که با برابری غلظت ماده مورد نظر در دو سوی غشا ، میزان انتشار خالص به صفر میرسد .
اشتباه نکنید : مواد در طی انتشار از بین فسفولیپید ها عبور میکنند ( نه از منافذ فسفولیپید ها )
-
انتشار تسهیل شده
پروتئین های غشا ، انتشار مواد را تسهیل میکنند و مواد را در جهت شیب غلظت آنها از غشا عبور میدهند .
پروتئین موثر از نوع سراسری و منفذ دار میباشد .
پروتئین های موثر در انتشار تسهیل شده ( کانال ها ) بر 2 نوع اند :
الف) کانال های همیشه باز : همواره باز بوده و ماده اختصاصی مربوط به آنها ، از خلال آنها منتشر میشوند و تغییر شکل نمیدهند .
ب) کانال های دریچه دار : باز و بسته شده و در هنگام فعالیت خود دچار تغییر میشوند .
-
🧩 انتشار مخصوص مولکول های ریز است و پروتئین ها نمیتوانند از راه انتشار از غشا عبور کنند.
🧩 انتشار بدون صرف انرژی زیستی است و تنها توسط انرژی جنبشی ذرات است.
🧩 مولکول های چربی دوست ریز به راحتی از غشا عبور میکنند، البته آب به دلیل ریز بودن میتونه از غشا عبور کنه -
اسمز
برای انجام فرآیند اسمز ، وجود غشایی با تراوایی نسبی ضروری است .
در اسمز آب از جایی با غلظت کمتر ( سمت راست ) به جایی با غلظت بیشتر ( سمت چپ ) منتشر میشود .
در پی انجام اسمز حجم محلول غلیظ افزایش و حجم محلول رقیق کاهش می یابد .
از غشای نیمه تراوا فقط مولکول های آب میتوانند عبور کنند .
در اسمز ، آب در هر دو سمت جا به جا میشود اما جابجایی خالص آن به سمت غلیظ تر است .
اشتباه نکنید
نتیجه نهایی انتشار ، یکسان شدن غلظت ( نه مقدار ) در دو سوی غشا میباشد .
انتشار آب همیشه به معنای اسمز نیست ، مثلا در مویرگ ها آب میتواند از منافذ آن عبور کند ، یا میتواند در ریشه گیاه از طریق مسیر آپوپلاستی عبور کند اما چون در این موارد از غشایی با تراوایی نسبی عبور نمی کند ، پس این نوع حرکات آب از نوع اسمز نیست .
دوستان اگر نکته بیشتری میدونستند درباره شکل های تحلیلی امروز لطفا اضافه کنند
-
انتشار ساده
● انتشار در سیستم های زنده و غیر زنده دیده می شود.
● هرچه اختلاف غلظت در دو محیط بیشتر باشد سرعت انتشار بیشتر خواهد بود.انتشار تسهیل شده
○هرچه اختلاف غلظت در دو سمت غشاء افزایش پیدا کند، سرعت انتشار هم افزایش پیدا می کند
اما
چون پروتئین های موجود در انتشار تسهیل شده محدود اند، افزایش اختلاف غلظت بیشتر از یه حدی دیگه تاثیری روی سرعت انتشار تسهیل شده نداره و
سرعت انتشار ثابت خواهد ماند
چون همه پروتئین ها اشغال شده اند. -
شهیده sh در کالبد شکافی تصویری زیست ( فصل2 دهم : انتشارات و اسمز) گفته است:
اسمز
برای انجام فرآیند اسمز ، وجود غشایی با تراوایی نسبی ضروری است .
در اسمز آب از جایی با غلظت کمتر ( سمت راست ) به جایی با غلظت بیشتر ( سمت چپ ) منتشر میشود .
در پی انجام اسمز حجم محلول غلیظ افزایش و حجم محلول رقیق کاهش می یابد .
از غشای نیمه تراوا فقط مولکول های آب میتوانند عبور کنند .
در اسمز ، آب در هر دو سمت جا به جا میشود اما جابجایی خالص آن به سمت غلیظ تر است .
اشتباه نکنید
نتیجه نهایی انتشار ، یکسان شدن غلظت ( نه مقدار ) در دو سوی غشا میباشد .
انتشار آب همیشه به معنای اسمز نیست ، مثلا در مویرگ ها آب میتواند از منافذ آن عبور کند ، یا میتواند در ریشه گیاه از طریق مسیر آپوپلاستی عبور کند اما چون در این موارد از غشایی با تراوایی نسبی عبور نمی کند ، پس این نوع حرکات آب از نوع اسمز نیست .
دوستان اگر نکته بیشتری میدونستند درباره شکل های تحلیلی امروز لطفا اضافه کنند
◇ هرچه محلول غلیظ تر = فشار اسمزی بیشتر
◇اسمز محلول ها را به سمت هم غلظت شدن
پیش می برد اما نتیجه اسمز لزوما هم غلظت شدن دو محلول نیست.
اسمز تا اونجایی پیش می ره که فشار ناشی از آب جذب شده،مانع ادامه اسمز بشود حتی اگر دو محیط هم غلظت نشده باشن.◇به دلیل اینکه غلظت و فشار اسمزی مایع بین سلولی و خون تقریبا مشابه درون سلول است آب انقدر وارد سلول نمی شود که سلول بترکد
-
شهیده sh در کالبد شکافی تصویری زیست ( فصل2 دهم : انتشارات و اسمز) گفته است:
انتشار تسهیل شده
پروتئین های غشا ، انتشار مواد را تسهیل میکنند و مواد را در جهت شیب غلظت آنها از غشا عبور میدهند .
پروتئین موثر از نوع سراسری و منفذ دار میباشد .
پروتئین های موثر در انتشار تسهیل شده ( کانال ها ) بر 2 نوع اند :
الف) کانال های همیشه باز : همواره باز بوده و ماده اختصاصی مربوط به آنها ، از خلال آنها منتشر میشوند و تغییر شکل نمیدهند .
ب) کانال های دریچه دار : باز و بسته شده و در هنگام فعالیت خود دچار تغییر میشوند .
شهیده sh در کالبد شکافی تصویری زیست ( فصل2 دهم : انتشارات و اسمز) گفته است:
انتشار تسهیل شده
پروتئین های غشا ، انتشار مواد را تسهیل میکنند و مواد را در جهت شیب غلظت آنها از غشا عبور میدهند .
پروتئین موثر از نوع سراسری و منفذ دار میباشد .
پروتئین های موثر در انتشار تسهیل شده ( کانال ها ) بر 2 نوع اند :
الف) کانال های همیشه باز : همواره باز بوده و ماده اختصاصی مربوط به آنها ، از خلال آنها منتشر میشوند و تغییر شکل نمیدهند .
ب) کانال های دریچه دار : باز و بسته شده و در هنگام فعالیت خود دچار تغییر میشوند .
کانال های پروتئینی سراسری برای مواد ریزی که نمیتوانند از ساختار فسفولیپیدی غشا عبور کنند مناسب اند. مثل یون ها (کانال های دریچه دار سدیمی و پتاسیمی!)
بدون صرف انرژی زیستی است و تنها توسط انرژی جنبشی ذرات عمل میکند
(طبق شکل میتوان دریافت که) کانال های پروتئینی در هنگام جابه جایی مواد تغییر شکل میدهند.