-
سفر به زمین
:فصل 2
سلاام بچه ها
امیدوارم خوب باشین، توپ، پر انرژی، کولاک، خفن
اومدم با یه جمع بندی خوشگل 😁
کل فصل 7 رو اگه حس میکنین یادتون رفته میتونید با اینی که نوشتم سه سوته دوره کنید
فقط قسمت علم زندگی کارآفرینی نیستش که با توجه به اهمیت متن همشون رو یک فایل براتون قرار میدم.
امیدوارم مفید باشه
موفق باشید
فصل هفتم زمین شناسی.pdf
@دانش-آموزان-آلاء
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@تجربیا
@دوازدهم
@یازدهم
@بچه-های-تجربی-کنکور-1403
سفر به زمین:فصل 2
-
️ %(#ff5b02)[اکتشاف معدن] 
تشکیل دخایر فلزی و غیر فلزی در بعضی مناطق %(#ff5b02)[پوسته] اتفاق می افتد
با دانستن 1)اصول تشکیل و 2)عوامل کنترل کننده آن ها می توانیم ذخایر معدنی رو پیدا کنیم
️ %(#ff5b02)[مراحل اکتشاف ذخایر معدنی]
1️⃣پی جویی %(#ff5b02)[(شناسایی مناطقی که در آن ها احتمال وجود ذخایر معدنی وجود دارد)]
روش های پی جویی
️️
1️⃣بررسی نقشه های زمین شناسی و بازدید صحرایی
️برای کشف ذخایر %(#ff5b02)[روسطحی] برای مثال می تونیم بگیم که زمین شناسان می دونند %(#ff5b02)[ذخایر زغال سنگی در سنگ رسوبی است یا اینکه آب و هوای گرم و خشک مستعد تشکیل سنگ رسوبی تبخیری مثل ژیپس و یا نمک است]
2️⃣استفاده از روش های ژئوفیزیکی %(#ff5b02)[با توجه به ویزگی های فیزیکی کانسنگ ها]️برای کشف ذخایر %(#ff5b02)[زیر سطحی]
اما ویژگی فیزیکی کانسنگ ها چی هست؟
خواص مغناطیسی،رسانایی الکتریکی،تغییرات میدان گرانش زمین
2️⃣حفاری با دستگاه های پیشرفته و نمونه برداری از عمق تا حدی که ماده معدنی وجود دارد
3️⃣مطالعه نمونه ها در آزمایشگاه توسط میکروسکوپ و
یا دستگاه های تجزیه شیمیایی
بررسی های آزمایشگاهی رو برای یه سری هدف انجام میدیم
اما چه اهدافی؟
تعیین عیار فلز، کیفیت ماده معدنی،شناسایی کانی های موجود در کانسنگ
4️⃣تحلیل اطلاعات به دست اومده با نرم افزارهای مربوط در نتیجه %(#ff5b02)[مقدار ذخیره معدن و عیار میانگین ماده] مشخص می شود
️ممکنه براتون سوال بشه سنگ رسوبی تبخیری چیه؟!
سنگی است نتیجه تبخیر آب دریاچه های شور و زمانی که نمک دریاچه به حد اشباع برسه به وجود میاد️
️ %(#ff5b02)[مثل ژیپس همان گچ و هالیت همان نمک ] ️ -
️ %(#c9009a)[استخراج معدن و فرآوری ماده معدنی] 
️
بعد از عملیات اکتشاف در صورت اقتصادی بودت ذخایر،استخراج شروع میشه
اما چه عواملی باعث مقرون به صرفه بودن کانسار میشه؟
%(#c9009a)[نسبت بالای کانه به باطله]
%(#c9009a)[انواع کانی های ارزشمند رو داشته باشه]
%(#c9009a)[پایین بودن هزینه های عملیات استخراج]برای استخراج کانسنگ ها چه روش هایی داریم؟
%(#c9009a)[باز]
%(#c9009a)[زیر زمینی]
رو استخراج بر چه اساسی تعیین میشه؟
%(#c9009a)[بر اساس شکل و چگونگی قرارگیری توده معدنی در پوسته تعیین میشه]بعد از استخراج فرایند %(#c9009a)[کانه آرایی یا همان فراوری] رو انجام میدیم
در این فرایند باطله ها رو از کانی های مفید اقتصادی جدا می کنیم و این فرایند در کارخانه های اطراف معدن انجام میشه
در نتیجه این فرایند به %(#c9009a)[کنسانتره] میرسیم
کنسانتره همان کانه جدا شده از کانسنگ استنحوه استفاده از کنسانتره چجوریه؟
%(#c9009a)[برای جداسازی فلز به کارخانه ذوب منتقل میشه ]
%(#c9009a)[به طور مستقیم یا با تغییر اندک در صنعت استفاده میشه] -
خب گفتم قبل از اینکه وارد مبحث گوهر ها بشیم در مورد %(#7f7fff)[ درجه سختی یا همان سختی موهس] یه توضیحی بدم چون تو مبحث اومده اما دقیق ازش نگفته
%(#7f7fff)[درجه سختی]️مقاومت کانی در برابر خراشیده شدنه
و به طرز قرار گیری اتم ها در شبکه باور و نوع پیوند اتم ها بستگی داره و به ترکیب شیمیایی هیچ ربطی نداره مثلا گرافیت و الماس هر دو از کربن خالصند ولی درجه سختی یکسانی ندارن
و چند تا از مهم ترین درجه سختی ها
️
تالک=1
ژیپس=2
کلسیت=3
فلوئوریت=4
اپاتیت=5
آرتوز=6
کوارتز=7
توپاز=8
کرندوم=9
الماس=10
%(#7f7fff)[همه رو بلد باشید خیلی عالیه ولی اونایی که با ستاره نشون دادم از همه بیشتر مهمن] -
%(#c4f000)[گوهرها،زیبایی شگفت انگیز دنیای کانی ها]
حدود %(#c4f000)[4000] کانی شناخته شدند که حدود %(#c4f000)[100] کانی ویژگی های رو دارند که باعث میشه %(#c4f000)[گوهر] بهشون بگیم
چه ویژگی هایی؟؟!
%(#c4f000)[زیبایی،درخشش،استحکام،سختی بالا،رنگ و کمیاب بودن]
مهم ترین خواص گوهر ها
%(#c4f000)[سختی،رنگ، درخشش]همون طور که گفتم سختی کانی ها بر اساس مقیاس سختی موهس توصیف میشه
اگر یه گوهر سختی کافی رو نداشته باشه در راحت خراشیده میشه و حتی از بین می رود
یا برای ویژگی رنگ و درخشش می تونیم گوهرهای %(#c4f000)[یاقوت،زمرد، فیروزه،عقیق و آمیتیست(کوارتز بنفش)] مثال بزنیم که رنگ و درخشش شون توجه رو جلب میکنه
گوهر ها توسط فرایند های %(#ff0000)[ماگمایی،گرمابی و دگرگونی] به وجود میان
و اکثرا تحت شرایط ویژه ای مثل دما و فشار زیاد در اعماق زمین و بعضی اوقات با وجود مواد فرار مثل آب و کربن دی اکسید به وجود میان -
%(#62e2ff)[کانی نامه:گوهر]
%(#62e2ff)[کریزوبریل(چشم گربه)]️ درخشش اپالی%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[اپال]
️درخشش رنگین کمانی،گوهر سیلیسی%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[الماس]
️بی رنگ،ترکیب خالص کربن،شرایط تشکیلش:در فشار بسیار زیاد در گوشته زمین،استفاده در جواهرسازی و ساینده ها،از سنگی تیره در آفریقا به نام پریدوتیت بدست میاد، درجه سختی آن 10 است%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[یاقوت(کرندوم)]
️نوعی کانی کرندوم به رنگ سرخ و آبی(کبود)، کرندوم نام علمیش و اکسید آلومینیوم است،سخت ترین ماده بعد از الماس،درجه سختیش 9 است%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[زمرد]
️سیلیکات بریلیم(حاوی عنصر Be)،معروف ترین و گران قیمت ترین آن سبز رنگ است،سختیش از کوارتز بیشتره%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[گارنت]
️نوعی کانی سیلیکاتی،در سنگ های دگرگونی پیدا می شود،به رنگ های سبز و قرمز و زرد و نارنجی است،معروف ترین و فراوان ترین رنگش قرمز تیره است%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[عقیق]
️کانی سیلیسی،کوارتز با رنگ های مختلف،نیمه قیمتی است، در بسیاری از مناطق ایران پیدا میشه%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[زبرجد(الیوین)]
️نوعی کانی سیلیکاتی،نام علمیش الیوین است،به نوع شفاف و قیمتی آن زبرجد گفته میشه،به رنگ سبز زیتونی است(واس همین هم اسمش الیوین است)، درجه سختی آن بین 6/5 تا 7 است%(#82b2fa)[_____________________________]
%(#62e2ff)[فیروزه(تورکوایز)]
️گوهر باستانی ایران،اولین بار در سنگ های آتشفشانی اطراف نیشابور پیدا شد،دارای ترکیب فسفاتی،نام علمی و تجاری آن تورکوایز است -
%(#ab6e2c)[سوخت های فسیلی]
سوخت های فسیلی در بیشتر کشور های جهان،منابع اصلی تولید انرژی هستند
سوخت های فسیلی از تجزیه مواد آلی جانوری و گیاهی به وجود می آیند و در %(#ff0000)[سنگ های رسوبی] ذخیره می شوند%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ab6e2c)[نفت و گاز]
نفت و گاز هیدروکربن هایی اند که به صورت طبیعی، به صورت مایع و گاز و نیمه جامد در زمین وجود دارند
%(#ff0000)[شرایط تشکیل نفت خام]️️
1️⃣محیط دریایی %(#ff0000)[کم عمق به عبارتی کمتر از 200 متر] (بر خلاف زغال سنگ که در محیط خشکی مثل محیط مردابی و کم اکسیژن تشکیل میشه)️به جهت رسوب سریع جانداران و عدم اکسایش شون
2️⃣وجود جاندارانی مثل %(#ff0000)[پلانکتون ها و باکتری ها]️ماده اصلی تشکیل دهنده نفت،مهم ترین منشا مواد الی مثل اسید های چرب
3️⃣وجود %(#ff0000)[رسوبات دانه ریز] در محیط️جهت حفظ بقایای موجودات و جلوگیری از اکسایش آن ها%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ff0000)[سنگ مادر(سنگ منشا)]
️رسوبات دانه ریز با بقایای موجودات رسوب میکنه و تحت فشار به سنگی تبدیل میشه که به این سنگ، %(#ff0000)[سنگ مادر] می گوییم
در فرایند تشکیل ذخایر نفتی یه سری عواملی مثل دما،فشار، وجود باکتری غیر هوازی،زمان و محیطی بدون اکسیژن اهمیت خیلی زیادی داره
و مهم ترین این عوامل %(#ff0000)[دما و فشار] است
در صورتی که افزایش دما و فشار داشته باشیم،نفت غلیظ میشه و چگالیش میره بالاتر️استخراج آن مشکل و پر هزینه میشه%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ff0000)[مهاجرت اولیه نفت]
️نفت و گازی که در سنگ مادر وجود دارند همراه با آب دریا که در سنگ مادر به دام افتاده ناشی از فشار لایه های بالا از طریق %(#ff0000)[نفوذ پذیری(میشه به تخلخل هم اشاره کرد)]به سمت بالا و اطراف حرکت میکنه، و به این فرایند مهاجرت اولیه نفت می گوییم
%(#ff0000)[مهاجرت اولیه از سنگ مادر انجام می شود]%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ff0000)[مهاجرت ثانویه]
️پس از تجمع آب و نفت داخل سنگ مخزن به خاطر %(#ff0000)[اختلاف چگالی] آب شور،نفت و گاز سه لایه مجازا رو تشکیل میدن که بهش میگیم مهاجرت ثانویه
%(#ff0000)[مهاجرت ثانویه در داخل سنگ مخزن انجام می شود]
و یه همچین شکلی میشه️
%(#ff0000)[این یه مثال از نفت گیره(تله نفتی یا مخازن نفتی)... البته انواعی داره که جلو تر میرسیم بهش]البته براتون سوال میشه همیشه مهاجرت ثانویه داریم؟
اگر نفت و گاز در مسیر مهاجرتش به لایه سنگ نفوذ ناپذیر مثل سنگ گچ و شیل برسه دیگه نمی تونه مهاجرت کنه و جلوی حرکت نفت و گاز گرفته میشه و در سنگ مخزن که یک جزو نفت گیر است،به دام می ندازه
%(#ff0000)[به اون لایه نفوذ ناپذیر پوش سنگ می گوییم]
سنگ مخزن یه سری ویژگی داره مثل️️
%(#ff0000)[وجود تخلخل و نفوذ ناپذیری مثل ماسه سنگ و سنگ آهک حفره دار یا همان ریف های مرجانی]%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ff0000)[مشخصات یک نفت گیر(تله نفتی)]
1️⃣وجود سنگ مخزن مناسب با %(#ff0000)[تخلخل و نفوذ پذیری بالا]️مثل ماسه سنگ و سنگ آهک حفره دار
2️⃣ وجود سنگ %(#ff0000)[نفوذناپذیر ]روی سنگ مخزن️به عنوان مانع جهت جلوگیری از حرکت نفت و گاز به سمت سطح زمین
3️⃣شکل هندسی مناسب جهت انباشته شدن نفت و گاز%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ff0000)[چشمه های نفتی]
️در صورتی که مانعی در مسیر حرکت رو به بالا و اطراف نفت و گاز نباشه %(#ff0000)[(پوش سنگ نباشه)] مواد نفتی به سطح زمین راه پیدا میکنن و چشمه نفتی به وجود میاد
%(#ff0000)[قیر طبیعی]️پس از اینکه نفت به صورت چشمه های نفتی خارج میشه،نفت در سطح زمین %(#ff0000)[تبخیر] میشه و بعضی اوقات دچار %(#ff0000)[اکسایش و غلیظ شدگی] میشه و ذخایر قیر طبیعی به وجود میاد و می تونیم براش استان های %(#ff0000)[خوزستان و ایلام] رو مثال بزنیم
%(#ff0000)[99/9 درصد نفت تولید شده در طول تاریخ به سطح زمین رسیدن و از بین رفتن،و 0/1 باقی ماندش همه ذخایر نفت موجود رو تشکیل میده]%(#ab6e2c)[-------------------------------------]
%(#ab6e2c)[انواع تله های نفتی]
%(#ff0000)[نفت گیر چینه ای]
️بر اثر تغییر در سنگ شناسی یا سطوح لایه بندی به وجود میاد
%(#ff0000)[نفت گیر تاقدیسی(چین خوردگی)]
️تله های نفتی ایران بیشتر از این نوع هستند
%(#ff0000)[نفت گیر گنبد نمکی]
️در این نفت گیر ها نفت در سطح فوقانی گنبد تجمع میکنه
%(#ff0000)[نفت گیر گسلی]
️در این نفت گیر سطح گسل مانع حرکت نفت به سطح زمین میشه
%(#ff0000)[نفت گیر ریف(مرجانی)]
️مرجان به عنوان سنگ مخزن است و رسوبات دانه ریز مثل یک پوش سنگ عمل میکنه
-
%(#5e39a8)[زغال سنگ]
%(#5e39a8)[مشخصات زغال سنگ]️️
سوخت فسیلی %(#c9009a)[جامد]
نوعی سنگ رسوبی متشکل از %(#c9009a)[مواد آلی]
در محیط %(#c9009a)[خشک و کم(یا بدون)اکسیژن(با حضوری باکتری غیر هوازی)] به وجود میاد
در محیطی مانند %(#c9009a)[مرداب یا باتلاق] تشکیل میشه
مواد آلی تشکیل دهنده زغال سنگ بیشتر از %(#c9009a)[درختان،بوته زار ها و چمنزار ها] حاصل می شوند
%(#5e39a8)[شرایط تشکیل زغال سنگ]
مواد آلی حاصل از تجمع گیاهان در %(#c9009a)[باتلاق ها] انباشته و توسط %(#c9009a)[رسوبات] پوشیده می شوند و به مرور زمان به %(#c9009a)[تورب] تبدیل می شوند
%(#5e39a8)[تورب چیه؟!]
نوعی زغال %(#c9009a)[نارس]، %(#c9009a)[پوک و متخلخل] که در مرحله های ابتدایی تبدیل بقایای گیاهی به زغال سنگ به وجود میاد
در ایرلند از تورب به عنوان سوخت استفاده میشه
در واقع چند نوع زغال سنگ داریم
%(#c9009a)[تورب،لیگنیت،بیتومین،انتراسیت]
چه فرقی با هم دیگه دارن؟
در اثر گذشت زمان و افزایش فشار، آب و مواد فرار مثل کربن دی اکسید و متان کم می شوند پس درصد کربن زیاد میشه و توان تولید انرژی زغال بیشتر میشه
تورب در موقعیتی که فشار زیاد باشه به لیگنیت تبدیل میشه، لیگنیت به بیتومین و...
یعنی در واقع به این صورت
تورب️لیگنیت️بیتومین️انتراسیت -
علم، زندگی، کار آفرینیhttps://forum.alaatv.com/post/2656856
https://forum.alaatv.com/post/2019877
تو تاپیک هایی که لینک شون رو قرار دارم این مبحث کتاب جمع بندی شده و نکاتش گفته شده
حتما مطالعه شون کنید
-
فصل دوم هم تموم شد...
مباحث جدید رو شروع می کنیم
@دوازدهم @یازدهم @دهم @تجربیا @بچه-های-تجربی-کنکور-1402 @بچه-های-تجربی-راه-ابریشم @بچه-های-تجربی-ابریشم-پرو
