آلاخونه

مدل آرنیوس :

دانشمندی که روی رسانایی الکتریکی و برقکافت ترکیبات محلول در آب آزمایشاتی انجام داد وتعریف خود از اسید و باز را به صورت زیر بیان کرد:

(قابل ذکر است که امروزه نیز از همین تعریف برای اسیدها و بازها استفاده می­شود.)

1. اسید آرنیوس:

هر ماده­ای که پس از انحلال در آب یون http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=145" style="height:23px; width:33px" /> ( پروتون ) تولید کند.

1. کلیه ترکیبیاتی که در سمت چپ فرمول خود http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=146" style="height:20px; width:11px" /> داشته باشند، بجزhttp://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=147" style="height:20px; width:27px" /> .

مثال : http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=148" style="height:20px; width:40px" />وhttp://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=149" style="height:20px; width:38px" /> و http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=150" /> و ...

1. کلیه ترکیبیاتی که در فرمول خود داشته باشند ( اسیدهای کربوکسیلیک )

مثال: و و...

1. اکسیدهای نافلزی ( اکسید اسیدی ) به جز .

مثال : و ...

نکته : برخلاف آنچه که به نظر می­رسد، جامدی یونی بی رنگی است که از یون های و به وجود آمده است.

1. باز آرنیوس :

هر ماده ای که پس از انحلال در آب یون ( هیدروکسید ) تولید کند.

1. کلیه ترکیبات فلز و هیدروکسید

مثال : و و و و ....

نکته 1 : حکم فلز دارد.

نکته 2 : به باز محلول در آب قلیا و محلول حاصل را محلول قلیایی می­گویند.

1. فلز های قلیایی و قلیای خاکی به­جز

2. اکسید های فلزی ( اکسید بازی )

مثال : و و ....

تذکر : توجه کنید که همه­ی اکسید های فلزی خاصیت بازی ندارند زیرا برخی از اکسید های فلزی مانند در آب نامحلول هستند.
3. آمونیاک و آمین ها

:آمونیاک

• محلول آمونیاک یعنی آمونیوم هیدروکسید.

:آمین ها

---

نکته بسیار مهم :

یون تماشاگر یونی است که در دو طرف واکنش عیناً تکرار شده است و هیچ نقشی در انجام واکنش نداشته است برای نمونه در واکنش هیدروکلریک اسید با محلول پتاسیم هیدروکسید یون های و عیناً در دو طرف واکنش تکرار شده اند پس یون تماشاگر محسوب می­شوند و می­توان آن ها را از طرفین معادله واکنش حذف نمود.

واکنش اصلی خنثی شدن :

واکنش درست تر :

نکته : موادی که تشکیل آب ، رسوب و گاز می­دهند شامل یون های شرکت کننده در واکنش هستند و یون تماشاگر محسوب نمی­شوند.

مثال :

که یک رسوب سفید رنگ است بنابراین در این واکنش یون تماشاگر نداریم.

ایراد مهم مدل آرنیوس این است که اسید و باز را به محیط آبی محدود کرده بود. در حالی که گاهی یک اسید و یک باز بدون حضور آب ممکن است اثر یکدیگر را خنثی کنند. به عنوان مثال گاز آمونیاک و گاز هیدروژن کلرید که هر یک به تنهایی در آب به ترتیب خاصیت بازی و اسیدی دارند، بدون حضور آب نیز اثر یکدیگر را خنثی می­کنند و تولید آمونیوم کلرید یا نشادر می­کنند که یک جامد یونی سفید رنگ است.

در اینجا من خلاصه ی اسید و باز را قرار می دهم،

شرایط من :

1. دوستان سوالات خود را در اینجا مطرح نکنند، تمام پرسش و پاسخ ها را در قسمت پرسش و پاسخ انجمن شیمی مطرح کنید.
2. اگر برای هر کدوم از این بخش ها تست و نکته ی قشنگی دارید که فکر می کنید دوستان دیگرمون استفاده می کنند، تاپیک جدا نزننید و در ادامه همین موضوع به عنوان پاسخ ارسال کنید.

همه ی اینها برای این است که دوستامون راحت تر بتونند از این خلاصه ها استفاده کنند.

چقدر خفن حرف زدما، خودم باورم نمیشه ![:p]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/images/smilies/tongue.gif][0]" style="line-height:1.6" /\>![]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/images/smilies/cool.gif][0]" style="line-height:1.6" /\>![:p]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/images/smilies/tongue.gif][0]" style="line-height:1.6" /\>

ممنون از همکاری شما

علی

---

**قسمت اول: تاریخچه و انواع مدل های اسید و باز**

اسیدها و بازها دو مفهوم متضاد در علم شیمی هستند که هر یک از آنها خواص ویژه­ای دارند. به عنوان مثال اسیدها همگی ترش اند، خورنده هستند، با فلز ها گاز هیدروژن تولید می­کنند، بازها را خنثی می­کنند و ... همچنین بازها تلخ اند، اسیدها را خنثی می­کنند، محلول آنها لیز است ( زیرا با چربی دست صابون تشکیل می­دهند ) و ...

نخستین بار لاووازیه اکسیژن را عنصر اصلی سازنده­ی اسیدها دانست. سپس دیوی با کشف و بررسی خواص hcl هیدروژن را عنصر اصلی سازنده­ی اسیدها معرفی کرد و فراگیر نبودن دیدگاه لاوازیه را اثبات کرد و هیدروژن را که در اسیدهای لاوازیه هم وجود داشت به عنوان عنصر اصلی سازنده­ی اسیدها برگزید. امّا هر ترکیب هیدروژن داری اسید نیست مثلاً متان (ch\_4) هیدروژن دارد ولی اسید نیست. دیوی برای حل این مشکل هیدروژن اسیدی را بدین صورت تعریف کرد:

هیدروژن اسیدی هیدروژنی است که قابل جانشین شدن توسط فلز باشد.

![هیدروژن اسیدی هیدروژنی است که قابل جانشین شدن توسط فلز باشد.]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=125][0]" style="float:left; height:32px; width:226px" /\>

نکته) در ترکیبات اکسیژن دار، هیدروژن متصل به o خصلت اسیدی دارد.

مشکلی که تعریف دیوی داشت این بود که برخی از مواد هیدروژن اسیدی داشتند ولی اسید به حساب نمی­آمدند. مثل آب و الکل که هیدروژن اسیدی دارند امّا اسید نیستند (خنثی اند).

![آب و الکل که هیدروژن اسیدی دارند امّا اسید نیستند (خنثی اند).]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=126][0]" style="float:left; height:64px; width:293px" /\>

نکته) واکنش سدیم با اتانول به مراتب آهسته­تر از سدیم با آب است. سدیم روی آب می­ماند ولی در اتانول فرو می­رود. (به علت اختلاف چگالی)

![نام علمی مواد مختلف در شیمی]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=128][0]" style="height:186px; width:354px" /\>
![نام علمی مواد مختلف در شیمی]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=127][0]" style="height:126px; width:275px" /\>

نکته بسیار مهم:

از اینجا به بعد در سراسر این بخش با یون هیدرونیوم ( ![یون هیدرونیوم]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=132][0]" style="height:29px; width:40px" /\> ) سر و کار خواهیم داشت. پس لازم است خصوصیات این یون بررسی شود.

1. یون h^+ وجود خارجی ندارد، این یون به دلیل کوچکی بیش از حد، چگالی بار الکتریکی بسیار زیادی دارد و به حالت محلول در آب به شدت آبپوشیده می­شود. طی آب­پوشی h^+ به دلیل داشتن ارپیتال خالی، جفت الکترون ناپیوندی اکسیژن در را به صورت داتیو جذب می نماید و به یون![یون هیدرونیوم]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=132][0]" style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif; height:29px; text-align:justify; width:40px" /\>تبدیل می­شود.

![ یون h^+ وجود خارجی ندارد، این یون به دلیل کوچکی بیش از حد، چگالی بار الکتریکی بسیار زیادی دارد و به حالت محلول در آب به شدت آبپوشیده می¬شود. طی آب¬پوشی h^+ به دلیل داشتن ارپیتال خالی، جفت الکترون ناپیوندی اکسیژن در h_2 o را به صورت داتیو جذب می نماید و به یون h_3 o^+ تبدیل می¬شود.]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=129][0]" style="height:103px; width:491px" /\>
2. یون هیدرونیوم حداکثر توسط سه مولکول آب، آبپوشیده می­شود( با پیوند هیدروژنی). بنابراین ![یون هیدرونیوم]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=132][0]" style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif; height:29px; text-align:justify; width:40px" /\> با هر بار اضافه شدن یک مولکول آب به صورت های ![یون هیدرونیوم حداکثر توسط سه مولکول آب، آبپوشیده می¬شود( با پیوند هیدروژنی). بنابراین h_3 o^+ با هر بار اضافه شدن یک مولکول آب به صورت های h_5 o_2^+ و h_7 o_3^+ و h_9 o_4^+ نمایش داده می¬شود.]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=133][0]" style="height:25px; width:158px" /\>نمایش داده می­شود.

![یون هیدرونیوم حداکثر توسط سه مولکول آب، آبپوشیده می¬شود( با پیوند هیدروژنی). بنابراین h_3 o^+ با هر بار اضافه شدن یک مولکول آب به صورت های h_5 o_2^+ و h_7 o_3^+ و h_9 o_4^+ نمایش داده می¬شود.]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=130][0]" style="height:52px; width:341px" /\>
3. هنگامی که گفته می­شود یک اسید مانند در آب تفکیک یونی می­شود در واقع منظور این است که hcl پروتون خود را تحویل آب می دهد و یون هیدرونیوم ( ![یون هیدرونیوم]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=132][0]" style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif; height:29px; text-align:justify; width:40px" /\> ) تشکیل می­شود.

![ هنگامی که گفته می¬شود یک اسید مانند hcl در آب تفکیک یونی می¬شود در واقع منظور این است که hcl پروتون خود را تحویل آب می دهد و یون هیدرونیوم (h_3 o^+ ) تشکیل می¬شود.]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=134][0]" style="font-family:tahoma,geneva,sans-serif; height:42px; text-align:justify; width:498px" /\>

البته گاهی فقط برای ساده تر شدن واکنش فوق یک مولکول _h2o_ را از طرفین حذف می­کنند و آن را به صورت زیر نشان می­دهند:

![ هنگامی که گفته می¬شود یک اسید مانند hcl در آب تفکیک یونی می¬شود در واقع منظور این است که hcl پروتون خود را تحویل آب می دهد و یون هیدرونیوم (h_3 o^+ ) تشکیل می¬شود.]([http://sanatisharif.ir/sanatisharif-forum/attachment.php?aid=131][0]" style="height:42px; width:231px" /\>

[0]: )<a

@'reza_elahi' said:

اقا بیاین خلاصه های شیمی که تا حالا خوندیم رو اینجا بزرایم تا همه استفاده کنم.هرکی هست یه اعلام اادگی بکنه منکه بد جور پایم

آقا منم پایه هستم، دارم خلاصه اسید و باز جور می کنم

@'search' said:

@'amirkh' said:

با عرض خسته نباشید به همه ی مدیران سایت و کسانی که این زحمات رو می کشن.

یک سوال داشتم در مبحث ترکیب های آلی در فیلم شماره ی 75 دقیقه ی 29 فیلم استاد عزیز سه مورد رو به عنوان ترکیباتی که دارای 2 گروه عاملی اند نام میبره:

برای مثال

گلیسیرین که چندتا عامل هیدروکسیل داره هم الکل حساب میشه.؟ یا نه و باید فقط یه گروه عاملی هیدروکسیل به الکیل بچسبه تا الکل بدست بیاد؟

وسوال دومم اینه که استاد فرمودن نفت واکنش نمیده. یعنی در معرض نور خورشید هم واکنش نمیده و بخار نمیشه؟ ممنون میشم راهنمایی کنید

اگر اشتباه می کنم، تصحیح کنید :

گلیسرین یا گلیسرول یک الکل سه عاملی است یعنی سه تا هیدروکسیل (oh) داره، پس بستگی به این ندارد که ماده چندتا oh داشته باشه تا الکل محسوب بشه،

به طور مثال:

1. آسکوربیک اسید ( ویتامین c ) چهار عامل الکلی دارد ولی اسید محسوب می شود ( الکل نیست )
2. اگر oh به حلقه ی بنزنی بچسبد عامل فنولی محسوب می شود.

در مورد سوال دوم ( نفت ) :

نفت چون مخلوطی از آلکان هاست و آلکان ها هم پارافین هستد ( میلی به ترکیب شدن ندارند )،

خود نفت هم برای اگر به نقطه ی جوش برسد بخار می شود ولی این تغییر حالت است و واکنش محسوب نمی شود.

از اسم آیوپاکی گلیسرین که 1،2،3- پروپان تری اول است معلوم می شود که سه عامل الکلی دارد و الکل محسوب می شود.

ù‡ù…ù‡ ø±ùفøªù†ûŒù†øŒ ù‡ø± ù„ø­ø¸ù‡ ø§ù…ú(c)ø§ù† ø¯ø§ø±ù‡ ø¨ù…ûŒø±ûŒ :d

øªùˆ ø¢ø¨ ù†ù…ú(c) ø(r)ùˆø§ø¨ûŒø¯ù… :043:

[quote='nihnay link' dateline='1383298382']ببخشید این که اگه ضرایب واکنش دهنده های یه معادله بیشتر از چهار بشه اون واکنش چند مرحله ایه. میخاستم بدونم تو شمارش تعداد واکنش دهنده ها فقط محلولا و گازا رو در نظر میگیریم یا همه واکنش دهنده ها؟
[/quote]

من فکر کنم ( البته فکر کنم !!) ضرایب واکنش دهنده ها ربطی به چند مرحله ای بودن واکنش ندارد.
مورد دوم هم ( بازم فکر کنم !! ) همه ی واکنش دهنده ها را در نظر می گیریم.

اگه اشتباه می کنم بگید ؟
با مدرک حرف بزنید

نه خوشم اومد
فکر میکردم شیمی هیچی نداره!!!

اهههه
حاجییی خیلی با حاله ها
منم می خوام!!!