-
سفر به زمین
:فصل 4
سلاام بچه ها
امیدوارم خوب باشین، توپ، پر انرژی، کولاک، خفن
اومدم با یه جمع بندی خوشگل 😁
کل فصل 7 رو اگه حس میکنین یادتون رفته میتونید با اینی که نوشتم سه سوته دوره کنید
فقط قسمت علم زندگی کارآفرینی نیستش که با توجه به اهمیت متن همشون رو یک فایل براتون قرار میدم.
امیدوارم مفید باشه
موفق باشید
فصل هفتم زمین شناسی.pdf
@دانش-آموزان-آلاء
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@تجربیا
@دوازدهم
@یازدهم
@بچه-های-تجربی-کنکور-1403
سفر به زمین:فصل 4
-
سلام به دوستان گل
در این تاپیک نکات مهم کنکوری و المپیادی فصل 4 قرار می گیره
البته اول نکات کنکوری و بعد المپیادی(البته نکات المپیادی که خیلی زیاد نباشه با کنکوری میگم و با
نشون میدم)
اگر هم نظری برای بهتری شدن تاپیک دارید بهم تو تودلی بگید
لطفا برای دسترسی راحت خودت اسپم ندید
@kosar-mottaghi
@یازدهم @دوازدهم @تجربیا @بچه-های-کنکور-تجربی-1400 @دانش-آموزان-آلاء @المپیادیا -
سلام میریم سراغ نکات فصل 4
خب اول از همه باید مشخص کنیم زمین شناسان در یک پروژه عمرانی چه کارایی میکنن
1️⃣قبل از انجام پروژه های عمرانی مطالعات زمین شناسی سنگ بستر رو انجام میدن
️
ناهمواری های سطح زمین
️مرفولوژی
استحکام سنگ ها
نفوذ پذیری
جنس مصالح به کار رفته
پایداری دامنه در برابر ریزش
مقاومت زمین پی سازه در برابر تنش
2️⃣در مطالعات اول پروژه مقاومت خاک و یا سنگ پی سازه در برابر انواع تنش ها رو در آزمایشگاه های تخصصی رو انجام میدن و برای این کار چال های باریک عمیق یا گمانه در محل احداث سازه حفر میکنن و نمونه برداری میکنن
3️⃣زمین شناسان در مطالعات مکان یابی سازه ها گسل ها رو شناسایی میکنن البته با استفاده از عکس های هوایی و ماهواره ای و بازدید های صحرایی
4️⃣زمین شناسان باید احتمال اتفاقات مخرب رو بدهند و روش هایی رو برای مقابله باهاشون ارائه بدن و این روس ها باید جوری باشه که آسیبی به سازه نرسه
پ.ن:اول از همه این 4 مورد رو گفتم چون تو تست ها باهاش بازی میکنن وگرنه جدا از هم تو کتاب گفته شدن
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
می‌رسیم به بخش تنش
هر وقت خاک یا سنگی تحت تاثیر نیرویی از خارج قرار بگیره همون مقدار نیرو از داخل هم بر سطح سنگ وارد میشه
%(#ff0000)[فرمول تنش]️️
که سه نوع تنش داریم️️
1️⃣کششی️گسستگی سنگ️%(#10f000)[گسل عادی]
2️⃣فشاری️متراکم شدن سنگ️%(#10f000)[چین خوردگی و گسل معکوس یا همون گسل رانده]
3️⃣برشی️بریدن سنگ️%(#10f000)[گسل امتداد لغز]
%(#ff0000)[البته تنش وارد شده میتونه ترکیبی هم باشه]
%(#ff0000)[تنش میتونه باعث تغییر شکل سنگ یا خاک شود]
پ.ن:با مبحث تنش گسل ها رو ترکیب میکنن و حتی با این مباحث دوره های زمین شناسی رو هم قاطی میکنن و تست ترکیبی میدن واس همین گسل ها رو هم اینجا گفتم
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
گفتم که تنش میتونه باعث تغییر شکل سنگ یا خاک بشه
مقدار و نوع تغییر شکل در سنگ یا خاک(مواد جامد)به رفتارشون در برابر تنش بستگی داره
سه تا رفتار داریم️️
1️⃣%(#0010f0)[الاستیک(کش سان)]با اعمال تنش تغییر شکل پیدا کرده️با رفع تنش کاملا به حالت اولیه بر می گرده
2️⃣%(#0010f0)[پلاستیک(خمیرسان)]با عامل تغییر شکل پیدا کرده️با رفع تنش کامل به حالت اولیه بر نمی گرده
3️⃣%(#0010f0)[شکننده]اگر تنش از حد مقاومت بیشتر شه و مخصوصا ناگهان وارد شه سنگ می شکنه و درزه و گسل به وجود میاد
البته بگم وقتی دسته بندی می کنیم به این صورت نیست مثلا شیل رفتار شکننده داشته باشه گابرو رفتار الاستیک به صورت مرحله ای است یعنی به این صورته️️️
%(#ff0000)[الاستیک، حد الاستیک، پلاستیک، حد پلاستیک، شکننده]
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
سنگ ها و خاک ها در برابر تنش مقاومت از خودشون نشون میدن
مقاومت یعنی حداکثر تنش یا ترکیب تنش ها که یه سنگ تحمل میکنه بدون اینکه بشکنه
و هر چقدر مقاومتش بیشتر باشه درز و گسل کمتری داره و سنگ پایدارتری داریم و برای بستر سازه مون مناسبه
برای همین زمین شناسان در مطالعات اولین پروژه های عمرانی،
سنگ و خاک نقاط مختلف محل احداث سازه رو از نظر مقاومت و تنش بررسی میکنن
اما نگاهی به انواع مختلفی از سنگ ها برای سازه ها
سنگ های آذرین️تکیه گاه خوبین برای سازه ها مثل سنگ گابرو که پی سنگ سد امیر کبیر هست
سنگ های دگرگونی️بعضی هاشون مثل شسیت به دلیل تورق و سست بودن مناسب نیستن اما بعضی دیگه شون مثل کواترزیت و هورنفلس تکیه گاه مناسبی هستن
سنگ های رسوبی️ماسه سنگ یا سنگ آهک ضخیم لایه فاقد حفرات انحلال مناسب اما سنگ نمک(هالیت) و سنگ گچ(ژیپس) به دلیل انحلال پذیری بالا و شیل مناسب نیستن
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
یه یاد آوری برای سنگ ها داشته باشیم
البته اگر دوستان کنکوری دوست دارن بخونن ولی المپیادی ها و نظام قدیمی ها کلا که یه کتاب با سنگ و کانی می گذرونن باید بخونیم
انواع سنگ های آذرین️
بیرونی️ریولیت،اندزیت،بازالت و...
درونی️گرانيت،دیوریت،گابرو و...
انواع سنگ های دگرگونی ها️
مرمر،هورنفلس،شیست،کواترزیت
انواع سنگ های رسوبی️
ماسه سنگ،کنگلومرا،تراورتن،گل سنگ،سنگ نمک،گچ
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
سلام
یکی از ویژگی های مهم سنگ بستر سازه ها نفوذ پذیری شون هست تو این قسمت نکات نفوذ پذیری چند تا سنگ رو میگم
️️️️
%(#10f000)[سنگ های کربناتی]
سنگ های رسوبی هستند که بیشتر از %50 درصد شون کانی های کربناتی مثل کلسیت یا دولومیت تشکیل داده(المپیادی و نظام قدیمی ها تراورتن و گل سنگ رو هم علاوه بر اینا بدونن)
اغلب دارای درزه هستند و با گذشت زمان و با نفوذ جریان آب در داخل این درزه ها بخش هایی از سنگ در آب انحلال پیدا میکنه و حفراتی تشکیل میشه که بهشون میگیم حفرات انحلالی و حتی عمل انحلال بیشتر انجام بشه باعث تشکیل غار میشه(تو بعضی تست ها به عمل انحلال و خوردگی سنگ های کربناتی کارستی شدن هم میگن)
سنگ های کربناتی با توجه به این ویژگی نفوذ پذیری شون برای پی سازه مناسب نیست%(#10f000)[سنگ آهک ضخیم لایه]
اگر حفرات انحلالی نداشته باشه برای سازه مناسبه در غیر این صورت باعث مشکلاتی مثل فرار آب یا نشست زمین میشه%(#10f000)[سنگ های تبخیری]
سنگ های تبخیری هم نوعی سنگ رسوبی هستن که تو کتاب فقط سنگ نمک(هالیت) و سنگ گچ(ژیپس) بررسی شده
انحلال پذیری شون نسبت به سنگ های آهکی بیشتره به همین دلیل حفره و غار های انحلالی با سرعت بیشتری نسبت به سنگ های آهکی در سنگ های تبخیری ایجاد میشه
در صورت ساخت سد روی سنگ های تبخیری ممکن بعد از چند سال حفرات انحلالی در آن ها ایجاد شه و باعث فرار آب از مخزن سد و ناپایداری سد میشه پس مناسب نیست
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
سلام می‌رسیم به مبحث سد
سد برای اهدافی احداث میشه مثل تامین آب شرب، کشاورزی و تولید نیروی الکتریسیته البته بعضی سد ها چند منظورن یعنی برای چند هدف احداث میشن
اما کلا دو نوع سد داریم️️
سد بتنی
سد خاکی
برای نوع سد و محل احداثش عواملی دخالت میکنند️️
شرایط زمین شناسی منطقه
مصالح قرضه در دسترس(یا همون مصالح در دسترس فرقی نمیکنن)
اما در هر دو سد چه مصالحی به کار رفته؟؟️️
سد بتنی️سیمان،ماسه،شن، میل گرد
سد خاکی️خاک رس،ماسه، شن، قلوه سنگ
در ساخت سد های خاکی از هسته رسی استفاده می شود بخاطر اینکه هسته رسی تخلخل زیاد و نفوذ پذیری کمی داره(کلا خصوصیت رس همینه که تو فصل 3 خوندیم) و بخاطر این دو تا ویژگیش مثل عایق رطوبتی عمل میکنه
اما تو احداث سد محور سد با لایه بندی هم مهمه
حالت 1 بهترین و مطلوب ترین حالته چون در این حالت سد از نقاط ضعف بیشتر دور می مونه مثلا در صورتی که شکستی،لایه نمکی، گچی یا هر نوع جنس یا ساختار نامناسبی وجود داشته باشه امکان برخورد سد با این نقاط کم تره
اگر لایه بندی چین خورده باشه بهتره شیب لایه ها به سمت بالادست باشه
برای این مبحث با سنگ ها ممکن تست ترکیبی بدن که کدوم سنگ واس سد بهتره یا بدتره
@kosar-mottaghi
81Sobhan -
این پست پاک شده!
-
این پست پاک شده!
-
این پست پاک شده!
-
-
سلام سلاممم
امیدوارم حال تون خیلی خوب باشه
ادامه فصل 4 رو شروع می کنیم
@یازدهم @دوازدهم @تجربیا @بچه-های-تجربی-راه-ابریشم @بچه-های-تجربی-کنکور-1402 -
%(#c9009a)[عوامل موثر با پایداری سد و امکان فرار آب]
در ساختن سد؛سد،وضعیت مخزن، تکیه گاه و پی سد از نظر پایداری و فرار آب بررسی می شوند و یه فرایند مهمه
برای اینکه فرار آب از مخزن سد نداشته باشیم دیوار و کف مخزن باید نفوذ پذیر باشه یا نفوذ پذیری بسیاری کمی داشته باشه
1️⃣%(#c9009a)[جنس خاک و سنگ پی]
%(#c9009a)[موارد مناسب]️
سنگ های آذرین مثل %(#c9009a)[گابرو،گرانيت]
سنگ های دگرگونی مثل %(#c9009a)[کوارتزیت،هورنفلس]
سنگ های رسوبی مثل %(#c9009a)[ماسه سنگ]
%(#c9009a)[موارد نامناسب]️
سنگ دگرگونی مثل %(#c9009a)[شیست]
سنگ های رسوبی از نوع تبخیری مثل %(#c9009a)[سنگ گچ،هالیت،شیل]
%(#c9009a)[میزان نفوذ پذیری سنگ های مخزن،تکیه گاه و پی سد]
%(#c9009a)[موارد مناسب]️
سنگ اهک ضخیم و بدون که حفرات انحلالی و یا درزه نداشته باشه
%(#c9009a)[موارد نامناسب]️
سنگ های کربناتی مثل %(#c9009a)[کلسیت، دولومیت]
سنگ گچ،سنگ نمک
و سنگ آهکی که حفرات انحلالی یا درزه داره -
%(#6257ff)[مکان مناسب برای ساخت تونل و فضاهای زیرزمینی]
بعضی از فعالیت های عمرانی و معدنی زیر زمین انجام می شوند برای اینکه زیر بتونیم انجام بدیم به یه محیط و بستر مناسب نیاز داریم
مثل:
%(#6257ff)[تونل]️برای حمل و نقل،انتقال آب و فاضلاب و استخراج مواد معدنی حفر می شود
%(#6257ff)[مغار]️
1️⃣فضای زیر زمینی بزرگ تر از تونل است
2️⃣برای تاسیسات زیرزمینی مثل ایستگا مترو، ذخیره نفت، نیروگاه و... حفر می شود
%(#6257ff)[ترانشه]️
یه فرورفتگیه که میتونه مصنوعی یا طبیعی باشه و در سطح زمین و عمق آن از پهناش بیشتره به عبارتی طویل و عمیق است و برای جاده سازی، انتقال آب،قرار دادن لوله های نفتی استفاده می شود و اسم دیگش هم ژرف ناوه است -
%(#5e39a8)[عوامل موثر بر ایمنی و پایداری تونل ها و فضاهای زیر زمینی]
1️⃣اینجور سازه ها باید در مناطقی از زمین احداث بشوند که مقاومت کافی رو داشته باشند پس %(#5e39a8)[مناطقی رو نیاز داریم که کمترین خردشدگی،هوازدگی و نشت آب رو دارند]
2️⃣%(#5e39a8)[وضعیت محور تونل نسبت به لایه بندی]
️
%(#5e39a8)[محور تونل موازی با لایه بندی]️در این تونل ها، حفاری در امتداد لایه های محدود به عبارتی یک یا چند لایه انجام میشه و اگر این لایه های مقاومت کمی داشته باشند به آسونی فرو می ریزند
%(#5e39a8)[محور تونل عمود بر لایه بندی]
️در این تونل ها در زمان حفاری به لایه هایی برخورد می کنیم که مقاومت مختلف دارند و تونل ما پایداری بیشتری داره
%(#5e39a8)[البته زمانی که محور تونل موازی با لایه بندی است اگر لایه های سخت نباشد و مقاومت زیادی نداشته باشند حفاری آسان تر انجام میشه و هزینه کمتری صرف میشه اما وقتی که محور تونل عمود با لایه است احتمالا بعضی از لایه ها بسیار مقاومت بالایی دارند و ممکنه حفاری به مشکلاتی بخوره و با هزینه بیشتری انجام بشه]
3️⃣%(#5e39a8)[کنترل جریان آب زیرزمینی و برآورد هزینه ها]
برخورد آب بخش بزرگی از مشکلات و هزینه های پروژه هاش عمرانی و معدنی است و حتی ممکنه که پروژه متوقف بشه و نتونیم تکمیلش بکنیم پس کنترل جریان آب زیر زمینی و برآورد هزینه ها در ساخت فضاهای زیر زمینی و و حتی درون سازه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است
اگر تونل بالای %(#5e39a8)[سطح ایستابی] ساخته بشه پایداری بیشتری دارد
اگر سنگ های داخل تونل پایداری کافی رو نداشته باشند و همچنین نشت آب در آن ها دیده بشه، دیواره و سقف تونل از بتن یا سایر مصالح پوشیده می شود -
%(#0010f0)[مکان مناسب برای ساخت سازه های دریایی]
️
میدونیم که همه سازه ها روی خشکی مثل برج ها،سد ها و... ساخته نمیشن
%(#0010f0)[سازهای دریایی مثل اسکله ها، پایانه های نفتی،تونل های زیر دریایی،جاده ها،پل ها در سواحل یا روی دریا ساخته می شوند]
برای اینکه این سازه ها رو بتونیم احداث کنیم همانند ساز های خشکی به یه سری مطالعات زمین شناسی ویژه نیاز داریم
در ساخت این سازه ها به اطلاعاتی مثل %(#0010f0)[نوع سازه و کاربردش،توپوگرافی بستر دریا،جزر و مد،مصالح موجود در محل،میزان رسوب گذاری و فرسایش سنگ ها،جریان آب های دریایی و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آب دریا و... نیاز داریم]
نکته️
ایران از جنوب و شمال به محیط آبی منتهی می شود
بخش عظیمی از ذخایر نفت کشور مون از بستر دریا استخراج می شود
