نیمه عمر

[Succinate]

سلام
یکی از ویژگی های مهم سنگ بستر سازه ها نفوذ پذیری شون هست تو این قسمت نکات نفوذ پذیری چند تا سنگ رو میگم
️️️️
%(#10f000)[سنگ های کربناتی]
سنگ های رسوبی هستند که بیشتر از %50 درصد شون کانی های کربناتی مثل کلسیت یا دولومیت تشکیل داده(المپیادی و نظام قدیمی ها تراورتن و گل سنگ رو هم علاوه بر اینا بدونن)
اغلب دارای درزه هستند و با گذشت زمان و با نفوذ جریان آب در داخل این درزه ها بخش هایی از سنگ در آب انحلال پیدا میکنه و حفراتی تشکیل میشه که بهشون میگیم حفرات انحلالی و حتی عمل انحلال بیشتر انجام بشه باعث تشکیل غار میشه(تو بعضی تست ها به عمل انحلال و خوردگی سنگ های کربناتی کارستی شدن هم میگن)
سنگ های کربناتی با توجه به این ویژگی نفوذ پذیری شون برای پی سازه مناسب نیست

%(#10f000)[سنگ آهک ضخیم لایه]
اگر حفرات انحلالی نداشته باشه برای سازه مناسبه در غیر این صورت باعث مشکلاتی مثل فرار آب یا نشست زمین میشه

%(#10f000)[سنگ های تبخیری]
سنگ های تبخیری هم نوعی سنگ رسوبی هستن که تو کتاب فقط سنگ نمک(هالیت) و سنگ گچ(ژیپس) بررسی شده
انحلال پذیری شون نسبت به سنگ های آهکی بیشتره به همین دلیل حفره و غار های انحلالی با سرعت بیشتری نسبت به سنگ های آهکی در سنگ های تبخیری ایجاد میشه
در صورت ساخت سد روی سنگ های تبخیری ممکن بعد از چند سال حفرات انحلالی در آن ها ایجاد شه و باعث فرار آب از مخزن سد و ناپایداری سد میشه پس مناسب نیست
@kosar-mottaghi
81Sobhan

[Succinate]

سلام می‌رسیم به مبحث سد
سد برای اهدافی احداث میشه مثل تامین آب شرب، کشاورزی و تولید نیروی الکتریسیته البته بعضی سد ها چند منظورن یعنی برای چند هدف احداث میشن
اما کلا دو نوع سد داریم️️
سد بتنی
سد خاکی
برای نوع سد و محل احداثش عواملی دخالت میکنند️️
شرایط زمین شناسی منطقه
مصالح قرضه در دسترس(یا همون مصالح در دسترس فرقی نمیکنن)
اما در هر دو سد چه مصالحی به کار رفته؟؟️️
سد بتنی️سیمان،ماسه،شن، میل گرد
سد خاکی️خاک رس،ماسه، شن، قلوه سنگ
در ساخت سد های خاکی از هسته رسی استفاده می شود بخاطر اینکه هسته رسی تخلخل زیاد و نفوذ پذیری کمی داره(کلا خصوصیت رس همینه که تو فصل 3 خوندیم) و بخاطر این دو تا ویژگیش مثل عایق رطوبتی عمل میکنه
اما تو احداث سد محور سد با لایه بندی هم مهمه

حالت 1 بهترین و مطلوب ترین حالته چون در این حالت سد از نقاط ضعف بیشتر دور می مونه مثلا در صورتی که شکستی،لایه نمکی، گچی یا هر نوع جنس یا ساختار نامناسبی وجود داشته باشه امکان برخورد سد با این نقاط کم تره
اگر لایه بندی چین خورده باشه بهتره شیب لایه ها به سمت بالادست باشه
برای این مبحث با سنگ ها ممکن تست ترکیبی بدن که کدوم سنگ واس سد بهتره یا بدتره
@kosar-mottaghi
81Sobhan

[Succinate]

@سجاد-ذوالفقاری

[jazire hormoz]

این پست پاک شده!

[jazire hormoz]

این پست پاک شده!

[jazire hormoz]

این پست پاک شده!

[اهورا]

ناظم

[Succinate]

@M-an
@M-ba78

[اهورا]

@sania-Andiravan

سلام سانیا خانوم خوبین؟
ببخشید من واسه زمین شناسی میخوام از تاپیکاتون استفاده کنم
میخواستم ببینم کل قسمتای که واسه کنکور لازمه رو برسی کردید؟
اگه این تاپیکارو بخونم و تست بزنم کافیه ؟

[Succinate]

سلام سلاممم
امیدوارم حال تون خیلی خوب باشه
ادامه فصل 4 رو شروع می کنیم
یازدهم دوازدهم تجربیا بچه-های-تجربی-راه-ابریشم بچه-های-تجربی-کنکور-1402

[Succinate]

%(#c9009a)[عوامل موثر با پایداری سد و امکان فرار آب]
در ساختن سد؛سد،وضعیت مخزن، تکیه گاه و پی سد از نظر پایداری و فرار آب بررسی می شوند و یه فرایند مهمه
برای اینکه فرار آب از مخزن سد نداشته باشیم دیوار و کف مخزن باید نفوذ پذیر باشه یا نفوذ پذیری بسیاری کمی داشته باشه

---

1️⃣%(#c9009a)[جنس خاک و سنگ پی]
%(#c9009a)[موارد مناسب]️
سنگ های آذرین مثل %(#c9009a)[گابرو،گرانيت]
سنگ های دگرگونی مثل %(#c9009a)[کوارتزیت،هورنفلس]
سنگ های رسوبی مثل %(#c9009a)[ماسه سنگ]
%(#c9009a)[موارد نامناسب]️
سنگ دگرگونی مثل %(#c9009a)[شیست]
سنگ های رسوبی از نوع تبخیری مثل %(#c9009a)[سنگ گچ،هالیت،شیل]

---

%(#c9009a)[میزان نفوذ پذیری سنگ های مخزن،تکیه گاه و پی سد]
%(#c9009a)[موارد مناسب]️
سنگ اهک ضخیم و بدون که حفرات انحلالی و یا درزه نداشته باشه
%(#c9009a)[موارد نامناسب]️
سنگ های کربناتی مثل %(#c9009a)[کلسیت، دولومیت]
سنگ گچ،سنگ نمک
و سنگ آهکی که حفرات انحلالی یا درزه داره

[Succinate]

%(#6257ff)[مکان مناسب برای ساخت تونل و فضاهای زیرزمینی]
بعضی از فعالیت های عمرانی و معدنی زیر زمین انجام می شوند برای اینکه زیر بتونیم انجام بدیم به یه محیط و بستر مناسب نیاز داریم
مثل:
%(#6257ff)[تونل]️برای حمل و نقل،انتقال آب و فاضلاب و استخراج مواد معدنی حفر می شود
%(#6257ff)[مغار]️
1️⃣فضای زیر زمینی بزرگ تر از تونل است
2️⃣برای تاسیسات زیرزمینی مثل ایستگا مترو، ذخیره نفت، نیروگاه و... حفر می شود
%(#6257ff)[ترانشه]️
یه فرورفتگیه که میتونه مصنوعی یا طبیعی باشه و در سطح زمین و عمق آن از پهناش بیشتره به عبارتی طویل و عمیق است و برای جاده سازی، انتقال آب،قرار دادن لوله های نفتی استفاده می شود و اسم دیگش هم ژرف ناوه است

[Succinate]

%(#5e39a8)[عوامل موثر بر ایمنی و پایداری تونل ها و فضاهای زیر زمینی]
1️⃣اینجور سازه ها باید در مناطقی از زمین احداث بشوند که مقاومت کافی رو داشته باشند پس %(#5e39a8)[مناطقی رو نیاز داریم که کمترین خردشدگی،هوازدگی و نشت آب رو دارند]

---

2️⃣%(#5e39a8)[وضعیت محور تونل نسبت به لایه بندی]️
%(#5e39a8)[محور تونل موازی با لایه بندی]️در این تونل ها، حفاری در امتداد لایه های محدود به عبارتی یک یا چند لایه انجام میشه و اگر این لایه های مقاومت کمی داشته باشند به آسونی فرو می ریزند

%(#5e39a8)[محور تونل عمود بر لایه بندی]️در این تونل ها در زمان حفاری به لایه هایی برخورد می کنیم که مقاومت مختلف دارند و تونل ما پایداری بیشتری داره

%(#5e39a8)[البته زمانی که محور تونل موازی با لایه بندی است اگر لایه های سخت نباشد و مقاومت زیادی نداشته باشند حفاری آسان تر انجام میشه و هزینه کمتری صرف میشه اما وقتی که محور تونل عمود با لایه است احتمالا بعضی از لایه ها بسیار مقاومت بالایی دارند و ممکنه حفاری به مشکلاتی بخوره و با هزینه بیشتری انجام بشه]

---

3️⃣%(#5e39a8)[کنترل جریان آب زیرزمینی و برآورد هزینه ها]
برخورد آب بخش بزرگی از مشکلات و هزینه های پروژه هاش عمرانی و معدنی است و حتی ممکنه که پروژه متوقف بشه و نتونیم تکمیلش بکنیم پس کنترل جریان آب زیر زمینی و برآورد هزینه ها در ساخت فضاهای زیر زمینی و و حتی درون سازه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است
اگر تونل بالای %(#5e39a8)[سطح ایستابی] ساخته بشه پایداری بیشتری دارد
اگر سنگ های داخل تونل پایداری کافی رو نداشته باشند و همچنین نشت آب در آن ها دیده بشه، دیواره و سقف تونل از بتن یا سایر مصالح پوشیده می شود

[Succinate]

%(#0010f0)[مکان مناسب برای ساخت سازه های دریایی] ️
میدونیم که همه سازه ها روی خشکی مثل برج ها،سد ها و... ساخته نمیشن
%(#0010f0)[سازهای دریایی مثل اسکله ها، پایانه های نفتی،تونل های زیر دریایی،جاده ها،پل ها در سواحل یا روی دریا ساخته می شوند]
برای اینکه این سازه ها رو بتونیم احداث کنیم همانند ساز های خشکی به یه سری مطالعات زمین شناسی ویژه نیاز داریم
در ساخت این سازه ها به اطلاعاتی مثل %(#0010f0)[نوع سازه و کاربردش،توپوگرافی بستر دریا،جزر و مد،مصالح موجود در محل،میزان رسوب گذاری و فرسایش سنگ ها،جریان آب های دریایی و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آب دریا و... نیاز داریم]
نکته️
ایران از جنوب و شمال به محیط آبی منتهی می شود
بخش عظیمی از ذخایر نفت کشور مون از بستر دریا استخراج می شود

[Succinate]

تو پست قبلی به %(#10f000)[توپوگرافی] اشاره کردم ممکنه در موردش براتون سوال شه
%(#10f000)[_____________________________________]
%(#10f000)[توپوگرافی یا عارصه نگاری] به مطالعه سطح زمین گفته میشه و در این مطالعه به عوارض طبیعی کره زمین مثل %(#10f000)[کوه، دره و...] و حتی عوارض مصنوعی مثل %(#10f000)[ساختمان، برج و...] پی می‌بریم

[Succinate]

%(#e6e02e)[پایداری سازه ها]
ایران در یکی از کمربند های لرزه خیز جهان %(#e6e02e)[کمربند آلپ_هیمالیا] قرار دارد و گسل های زیادی در مناطق مختلفش وجود دارند و زمین لرزه و گسل ها میتونند پایداری سازه رو به خطر بندازند
پس باید این گسل ها رو بشناسیم و فعالیت مجدد گسل و وقوع زمین لرزه رو احتمال بدیم
%(#e6e02e)[روش های شناسایی گسل]️️
1️⃣بررسی عکس های هوایی و ماهواره ای
2️⃣بازدید های صحرایی
%(#e6e02e)[تشخیص احتمال فعالیت مجدد گسل و وقوع زمین لرزه]️️
1️⃣بررسی اطلاعات ثابت شده توسط دستگاه های لرزه نگار
2️⃣مطالعه اطلاعات‌ تاریخی زمین لرزه ها
همچنین باید پایداری محل احداث رو در برابر %(#e6e02e)[حرکات دامنه ای] بررسی کنیم
%(#e6e02e)[حرکات دامنه ای شامل لغزش، ریزش،خزش، جریان گلی و... است]
از خطرات دیگه که در مناطق کوهستانی وجود دارند می تونیم به %(#e6e02e)[ریزش کوه و سقوط مواد] در دامنه های پر شیب اشاره بکنیم

[Succinate]

%(#ff0000)[روش های پایدار کردن دامنه ها]
1️⃣ایجاد دیوار حائل
2️⃣استفاده از تورهای سیمی(گابیون)
3️⃣زهکشی برای تخلیه آب اضافی
4️⃣میخ کوبی
5️⃣ایجاد پوشش گیاهی
البته در روش ایجاد پوشش گیاهی یه سری اثرات مثبت و یه سری اثرات منفی داریم
%(#ff0000)[اثرات مثبت]️افزایش پایداری دامنه،کاهش رطوبت خاک،جلوگیری از فرسایش خاک توسط باد و باران،کم شدن سرعت حرکت آب در دامنه ها و...
%(#ff0000)[اثرات منفی]️حرکت و لغزش دامنه،خطر واژگونی درخت،رشد ریشه گیاهان(خیلی رشد کنن ضرر میرسونن)،افزایش هوازدگی فیزیکی و شیمیایی خاک

[Succinate]

️ %(#ab6e2c)[مصالح مورد نیاز برای احداث سازه ها]
برای احداث سازه ها از مواد مختلفی که سازنده زمین هستند مثل سنگ، خاک، ماسه و شن استفاده می کنیم
مصالحی که برای ساخت سازه ها ازشون استفاده می کنیم باید یه سری ویژگی داشته باشند
%(#ab6e2c)[مقاوم، نفوذ پذیر باشند و اندازه دانه ها مشخص باشه]
این مشخصات مصالح در آزمایشگاه مکانیک خاک و سنگ توسط یه سری آزمایش خاص انجام میشه
و همون طور که قبلا گفتم دو نوع سد داریم %(#ab6e2c)[سد بتنی و سد خاکی] که بعضی مصالح استفاده شده در ساخت شون با هم فرق داره
%(#ab6e2c)[سد بتنی=]سیمان،ماسه،شن، میلگرد
%(#ab6e2c)[سد خاکی=]خاک رس،ماسه،شن،قلوه سنگ

---

%(#ab6e2c)[نکته]
در ساخت سد خاکی از هسته رسی استفاده می کنیم چون هسته رسی تخلخل زیاد و نفوذ پذیری کمی داره و مثل عایق رطوبتی برامون کار میکنه

[Succinate]

️ %(#ff4d00)[رفتار خاک ها و سنگ ها در سازه ها] ️
بر اساس معیارهایی خاک ها رو طبقه می کنیم

• دانه بندی
درجه خمیری بودن
مقدار مواد آلی

---

بر اساس دانه بندی خاک ها به دو دسته تقسیم میشن

• ریز دانه
درشت دانه

---

%(#ff4d00)[ریز دانه]
1️⃣مثل لای و رس اندازه ذرات کوچیکتر تر %(#ab6e2c)[0/075 میلی متر] است
2️⃣هر چقدر که رطوبت در این نوع خاک بره بالا پایداری هم کمتر میشه %(#ab6e2c)[(رابطه برعکس دارن)]
3️⃣اگر رطوبت از حدش بیشتر بشه، خاک حالت خمیری می گیره و تحت تاثیر وزنش روان میشه

---

%(#ff4d00)[درشت دانه]
1️⃣مثل ماسه و شن اندازه ذرات بزرگ از %(#ab6e2c)[0/075 میلی متر] است

---

%(#ff4d00)[نکته]

• از خاک های ریزدانه و درشت دانه در ساخت سازه هایی مثل بدنه سد خاکی،زیر سازی جاد،باند فرودگاه و... غیر استفاده میشه
  لغزش خاک در دامنه و ترانشه ها، در ماه های مرطوب بخاطر روان شدن خاک است

[Succinate]

%(#787878)[کاربرد مصالح و خرده سنگی در راه سازی]
سطح زمین برای رفت و آمد وسایل نقلیه ساختار مناسبی نداره
چرا؟!
چون در برابر یه سری عوامل مقاومت نداره مثل:

• %(#787878)[بارش]
  %(#787878)[تغییرات دما]
  %(#787878)[و نیرو وارد شده از چرخ ها]
  %(#787878)[و... ]

پس باید راه سازی انجام بشه

---

%(#787878)[بخش های مختلف در راه سازی]
%(#787878)[زیر سازی]
شامل
زیر اساس️مخلوط شن و ماسه یا سنگ شکسته️به عنوان لایه زهکش عمل میکنه
اساس
%(#787878)[روسازی]
شامل
آستر و رویه️هر دو جنس شون از آسفالت(مخلوطی از ماسه، شن و قیر)

---

%(#787878)[بالاست]
لایه ای از مصالح سنگی شکسته با قطر 20 تا 60 میلی متر است و از خرد شدن سنگ استخراج شده از معدن بدست میاد
نقش بالاست(قطعات سنگی)
%(#787878)[عمل زهکشی]
%(#787878)[توزیع بار چرخ]
%(#787878)[نگهداری ریل ها ]
%(#787878)[در ساخت زیر سازی و تکیه گاه راه آهن]