هم‌انتقالی و ضدانتقالی

[Sachli]

*ریشه های افشون از جوانه های جانبی ساقه (ریزوم) تولید شده‌اند.
*فقط سیب زمینی بین مثال های کتاب دو نوع ریشه زیر زمینی دارد.
مقایسات ⇐۱_ ریزوم _ غده _ ساقه رونده ⇜ گیاه جدید از رشد جوانه ها ⇜ برخلاف پیاز (گیاه جدید ازپیازهای کوچیک)
۲_ فقط ساقه رونده ⇜ روی خاک رشد می‌کند (زیرخاکی نیست)
۳_ فقط ساقه رونده ⇜ دارای توانایی فتوسنتز و سبز رنگ
۴_ فقط ساقه رونده و ریزوم ⇜ افقی رشد می‌کند.
۵_ فقط غده ⇜ ذخیره غذایی دارد.
۶_ ساقه‌ای افقی رشد نمی‌کند ⇜ قطعا زیرزمینی است (پیاز)

تولید مثل غیر جنسی ⇐ ۱_ انسانی ⇜ قلمه زدن: قطعه از ساقۀ جوانه دار، پیوند زدن: جوانه یا شاخه ⇠ پیوند برگ، خوابانیدن: ساقه یا شاخه، فن کشت بافت: یاخته یا قطعی از بافت
۲_ خود گیاه (تولید مثل رویشی) ⇐ توسط ریشه (درخت آلبالو)، توسط ساقه ⇜ تخصص یافته ⇜ ریزوم: زنبق. غده: سیب زمینی. پیاز: پیاز _ لاله _ نرگس. ساقه رونده: توت فرنگی، توسط برگ (بنفشه آفریقایی)

جلسه ۱۱۰

[Sachli]

*گل فقط گلبرگ نیست.
*همۀ گل ها چهار بخش هستند⇜ گلبرگ، کاسبرگ، پرچم و مادگی
*هر ساک معمولا چهار کیسه گرده دارد.
*برای همۀ گیاهان مادگی تک برچه ای نیست.
*گل کامل قطعا دوجنسی است و توانایی دگر لقاحی دارد.
*گل که کامل نیست ممکن است دو جنسی باشد ممکن است تک جنسی باشد.

جلسه ۱۱۱

[Sachli]

*از یاخته مادر (۲n) تا اسپرم (n): ۱ میوز + ۲ میتوز
*چه اسپرم چه تخم زا تولیدشان در تخمدان است.
از یاخته پارانشیم (2n) تا تشکیل کیسۀ رویانی: ۱ میوز + ۳ مرحله میتوز (۷ تا تقسیم میتوز با ۶ سیتوکینز) ⇜ ساختار کیسۀ رویانی: ۷ سلول (۸ هسته)
پرچم معادل مادگی است.
ساک معادل تخمدان است.
کیسه گرده معادل با تخمک است.
دانه گرده رسیده معادل با کیسۀ رویانی است.
*پیاز فقط در تک لپه‌ای هاست.

جلسه ۱۱۲
جلسه ۱۱۳

[Sachli]

*اغلب گرده افشانی توسط حشرات انجام می‌شود (پستاندار مثل: خفاش، پرنده مرغ شب خوان)
*مورد گرده افشانی ممکن است اصلا زنده نباشد.
*هر گرده‌ای هم که روی کلاله نشست به لقاح منجر نمی‌شود.
*لوله گرده در مجموع یک سلول است.
تخم ضمیمه _ سیتوکینز = مایع
تخم ضمیمه + سیتوکینز = جامد

جلسه ۱۱۴

[Sachli]

سری کروموزومی ⇐ n: گرده نارس _ گرده رسیده (یاخته زایشی هریاخته رویشی) _ لوله گرده _ اسپرم ها _ تخم زا _ یاخته کیسۀ رویانی (البته برای سلول دو هسته باید بگه برای هر هسته) _ یاخته باقی مانده در تخمک
۲n: ⇐ یک_ ساختارهای گل ⇜ مانند ⇜ میله _ بساک _ کیسه های گرده _ تخمک (۲ پوسته و منفذ و بافت پارانشیم خودش) و...
دو_ رویان _ لپه _ ساقه رویانی _ ریشۀ رویانی _ تخم اصلی (زیگوت)
۳n: تخم ضمیمه _ بافت آندوسپرم (چه جامد چه مایع)

*زنبور معمولا سراغ گل هایی می‌رود که زرد یا آبی باشند.

جلسه ۱۱۵

[Sachli]

*در دانۀ نابالغ همۀ نهان دانه‌ها آندوسپرم هست اما اینکه بماند یا جذب لپه شود متفاوت است.
*یکی از تغییراتی که پوسته تخمک انجام می‌دهد این است که معمولا سخت می‌شود.
*برگ های رویانی دیپلوئید هستند که در برخی گونه ها از خاک بیرون نمی‌آیند.

جلسه ۱۱۶

[Sachli]

*اولین اندام رویشی که از لوبیا و ذرت درمیاد ریشۀ رویانی است.
*بیشترین حجم دانۀ بالغ لوبیا را لپه ها به خود اختصاص داده‌اند.
دانه بالغ ⇐ ۱_ ذرت (تک لپه): ۲ عدد پوسته (۲n)، آندوسپرم (۳n) ⇜ ۳ نوع ژنوتیپ، ۱ عدد لپه (۲n)، رویان (۲n)
۲_ لوبیا (دو لپه): ۲ عدد پوسته (۲n)، ۲ عدد لپه (۲n) ⇜ ۲ نوع ژنوتیپ، رویان (۲n)

"مقایسه"
۱_ لوبیا⇐ تعداد لپه: ۲، نوع رویش: روزمینی، آندوسپرم در دانۀ نابالغ: +، آندوسپرم در دانۀ بالغ: _، محل رویش ساقه و ریشه از دانه: مشترک، اولین اندام رویشی بافت از دانه: ریشۀرویانی، فتوسنتز بخش ذخیره غذایی: + (مدت زمان کوتاه)، تشکیل ریشه: افشان (پرانشعاب)، تشکیل برگ: پهن قلبی، شکل رگبرگ: منشعب، ماندن پوسته دانه در زیر خاک: +، دیدن ریشه بیرون از خاک: ، قلاب شکل بودن: +
۲ ذرت ⇐ تعداد لپه: 1، نوع رویش: زیرزمینی، آندوسپرم داخل دانۀ نابالغ: +، آندوسپرم داخل دانۀ بالغ: +، محل رویش ساقه و ریشه از دانه: جداگانه، اولین اندام رویشی بافت از دانه: ریشۀ رویانی، فتوسنتز بخش ذخیره غذایی: _، تشکیل ریشه: راست (کم انشعاب)، شکل برگ: دراز و نوک تیز، شکل رگبرگ: موازی، ماندن پوستۀ دانه در زیرخاک: +، دیدن ریشه بیرون از خاک: +، قلاب شکل بودن: _

جلسه ۱۱۷

[Sachli]

*یک تخمک درنهایت به یک دانه تبدیل می‌شود.
*الزاما همۀ میوه‌ها خوردنی نیستند.
*الزاما هرگیاهی که بخش خوراکی دارد بخش خوراکی آن میوه‌اش نیست.

جلسه ۱۱۸

[Sachli]

انواع دانه ⇐ ۱_ بدون دانه (فاقد دانه): بدون لقاح _ بدون تشکیل تخم اصلی _ بدون تشکیل دانه _ به کمک تنظیم کننده های رشد مثال پرتقال بدون دانه،
۲_ دانه دار: لقاح می‌دهد _ تشکیل تخم اصلی _ تشکیل دانه (دانۀ نارس) ⇜ رویان قبل از تکمیل مراحل رشد و نمو می‌میرد مثلا بعضی موزها

صد در صد گیاهان یک ساله و دو ساله قطعا علفی هستند اما همۀ گیاهان یک ساله یا دو ساله نیستند.
یک ساله: از چندروز تا یک سال _ همه علفی‌اند مثال گندم و خیار
دو ساله: سال (یک دوره) رشد رویشی و سال دوم رشد زایشی _ همه علفی‌اند مثال شلغم و چغندر
چون همه علفی‌اند سرلاد پسین و پیشین ندارند.
چندساله (زنبق): سال ها _ ریشته رو پوستی و ریشه زا پوستی ⇜ برخی هرساله، بیشتر تاقبل مرگ ⇠چندبار، یرخی تا قبل مرگ ⇠ یکبار
*در همۀ چوبی ها و برخی علفی ها می توان سرلاد پیشین و رشد پسین را دید (نه الزاما)

جلسه ۱۱۹

[Sachli]

*هورمون اکسین در قلمه زدن باعث افزایش تمایز سلول حاصل از رشد قلمه می‌شود.

اکسین ها ⇐ منبع تولید: نوک ساقه و ریشه (توسط جوانۀ انتهایی) ⇜ دانه های درحال نمو
نقش: تحریک ریشه زایی (ایجاد ریشه _ افزایش طول ریشه _ افزایش انشعابات ریشه)، افزایش رشد طولی یاخته ها (با افزایش انعطاف پذیری دیواره⇜ افزایش طول ساقه)، استفاده از آن در قلمه زدن ( تکثیر سریع تر و بهتر ⇜ سرعت ریشه زایی را افزایش می‌دهد)، تشکیل میوه‌های بدون دانه، درشت کردن میوه‌ها، بعضی از اکسین ها ⇜ باعث از بین بردن گیاه دو لپه‌ای، درکشت بافت ⇜ نسبت بالای اکسین به سیتوکین ⇜ باعث ⇜ تحریک ریشه زایی از کال، اثر بازدارندگی ریشه ⇜ در جوانۀ جانبی (با تحریک تولید اتیلن در جوانۀ جانبی) ⇜ چیرگی رأس، نورگرایی و خم شدن.

ستوکین ها ⇐ منبع تولید: جوانه های جانبی، دانه و...
نقش: تحریک تقسیم یاخته ⇜ ایجاد یاختۀ جدید (تاخیر درپیر شدن اندام های هوایی)، با افشانه کردن ⇜ روی برگ ها و گل ها ⇜ تازه ماندن، تحریک ساقه زایی (ایجاد ساقه _ افزایش طول ساقه)، درکشت بافت ⇜ ایجاد ساقه ازکال (نسبت بالای سیتوکین به اکسین)، تحریک جوانه زنی در دانه های خفته (مانند جیبرلین)

جلسه ۱۲۱

[Sachli]

چهار حالت کلی ⇐ ۱_ سیتوکین کم ⇜ اکسین زیاد ⇜ ریشه زایی (گیاه ریشه دار می‌شود) ⇜ بدون ساقه و شاخه (چیرگی رأس)
۲_ سیتوکین زیاد ⇜ اکسین کم ⇜ ساقه زایی (گیاه ساقه دار می‌شود) ⇜ پر شاخه و برگ می‌شود.
۳_ ستوکین زیاد ⇜ اکسین زیاد ⇜ ریشه زایی و ساقه زایی ⇜ شاخه و برگ کم است.
۴_ سیتوکین کم ⇜ اکسین کم ⇜ اختلال در ساقه زایی و ریشه زایی

جیبرلین ها ⇐ منبع تولید: رویان غلات، ساقه ها و دانه های درحال نمو.
نقش: در ساقه ⇜ افزایش طول ساقه (با تحریک رشد طول یاخته و تقسیم) _ جوانه زنی جوانه ها(رأسی و جانبی)، در ریشه ⇜ رشد و طویل شدن ریشه، درگل ها ⇜ نمو میوه (تشکیل میوه‌های بدون دانه. درشت کردن میوه‌)، در دانه های درحال نمو ⇜ روش دانه (جوانه زنی دانۀ خفته)

جلسه ۱۲۲

[Sachli]

*آبسیزیک اسید باعث بسته شدن همۀ روزنه ها می‌شود.
آبسیزیک اسید ⇐ تولید: در شرایط نامساعد توسط گیاه _ دانه (برای جلوگیری از رویش)
نقش: خفتگی دانه ⇜ مانع تشکیل دانۀ درشت (خفتگی دانه برخلاف جیبرلین و سیتوکین)، خفتگی جوانه ها ⇜ رأسی (برخلاف جبرلین و اکسین) جانبی (برخلاف جبرلین سیتوکین مانند اکسین)، بسته شدن روزنه های هوایی ⇜ کاهش تعرق. کاهش مکش تعرقی. حفظ آب گیاه. کاهش Co2 گیاه. خروج آب از سلول های نگهبان روزنه. کوتاه شدن طول سلول های نگهبان روزنه. خروج K و CL از سلول های نگهبان روزنه.

اتیلن (C2H4) ⇐ تولید: از میوه‌های رسیده، از سوختن سوخت های فسیلی، از بافت های آسیب دیدۀ گیاه، از جوانۀ جانبی (با تحریک اکسین)
زمان های افزایش تولید: در تنش آب، در واکنش به زخم های مکانیکی بافت ها، در آلودگی ها، عوامل بیماری، شرایط بی هوایی، شرایط غرقابی، در مراحل انتهایی نمو گیاه و پیری
نقش: رسیده شدن میوه ⇜ زیادی ترشح شدنش باعث خراب شدن میوه، ریزش برگ، ریزش میوه، ممانعت از رشد جوانۀ جانبی(چیرگی رأسی)، ترمیم بافت آسیب دیده.

جلسه ۱۲۳

[Sachli]

*برای همۀ گیاهان نهان دانه برای گل دهی الزاما دما مهم است اما برای همۀ گیاهان مهم نیست.

جلسه ۱۲۴