توضیحات زیست دهم استاد موقاری
-
فیلم هفت / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
پیوندی چربی :
بافت چربی نوعی بافت پیوندی است که از تعداد زیادی یاخته ی چربی ، یاخته ای که مقدار زیادی ماده ی چربی ( تری گلیسیرید ) در خود ذخیره دارد ، تشکیل شده است .
سوال : در کدام یک از بافت ها الکل سه عاملی وجود دارد ؟ بافت چربی ( تری گلیسرید از گلسیرول و اسید چرب تشکیل شده )
وظایف : 1 . بزرگ ترین ذخیره ی انرژی بدن 2 . ضربه گیر 3 . عایق حرارتی
پیوندی خون : از یاخته های خونی تشکیل شده است . ماده ی زمنیه ای آن پلاسما است . در آن گلبول های خونی سفید و قرمز وجود دارد . انواع پروتئین های محلول ، مواد دفعی ، غذایی و پلاکت ها نیز وجود دارد .
نکته : پلاکت یاخته نیست ! اما از قطعه قطعه شدن مگاکاریوسیت به وجود می آید . پلاکت قطعه ای از یاخته است .
پیوندی استخوان : این بافت قوی ترین و مستحکم ترین بافت بدن است . این بافت علاوه بر 4 جزء اصلی داری کلسیم نیز هست .
نکته : بیشترین جرم بین چهار بافت اصلی مربوط به بافت ماهیچه ای است . / یاخته های ماهیچه ی اسکلتی بعد از تولد تقسیم میتوز انجام نمیدهند و فقط از نظر حجم بزرگ میشوند .
پیوندی غضروف : از بافت استخوان انعطاف پذیرتر و شل تر است .
ترکیب : رشته های کلاژن پروتئینی هستند . از زنجیره ای از پلی پپتید ساخته شده اند . دستور ساخت آنرا ماده ی ژنتیکی در هسته صادر کرده است و اجرا در ریبوزوم است .
نکته : ماده ی زمینه ای در بافت پیوندی را خود یاخته ها میسازند و ترشح میکنند .
بافت ماهیچه ای : یاخته های اسکلتی ، قلبی و صاف فقط در مهره داران وجود دارد .
انواع بافت ماهیچه ای : 1.قلبی : کار : همواره غیر ارادی / شکل : مخطط انشعاب دار / رنگ : قرمز / هسته : عموما یک یا دو هسته ای / انقباض : تند ولی مدت اثر کوتاه / هسته در مرکز سلول قرار دارد
2.صاف : کار : همواره غیر ارادی / شکل : دوکی شکل / رنگ : صورتی و سفید / هسته : تک هسته ای / انقابض : کند اما مدت اثر طولانی مدت / هسته در مرکز سلول قرار دارد .
3.اسکلتی : کار : ارادی ولی نه همیشه / شکل : مخطط بدون انشعاب / رنگ : قرمز / هسته : چند هسته ای / انقابض : تند ولی تاثیر کم / هسته ی بیضی شکل در حاشیه ی سلول قرار دارد .
یاخته های قلبی فقط در لایه ی میوکارد قلب وجود دارند . برای تشخیص مکان یاخته های صاف و اسکلتی کافی است بدانیم که اگر ماهیچه را بتوانیم حرکت دهیم از نوع اسکلتی و اگر نتوانیم حرکت دهیم مثل دیواره ی معده از نوع صاف است .
هر ماهیچه ی قلبی که یک هسته ای باشد صد در صد غیر ارادی است . چون تمامی یک هسته ای ها غیر ارادی اند .
بافت عصبی : تحلیل شکل : کار دندریت : دریافت پیام / کار غلاف میلین : افزایش سرعت هدایت پیام
« یاخته ی ماهیچه ای ، غده یاخته ی عصبی دیگر » میتوانند پیام عصبی را دریافت کنند .
سلول های عصبی ، کمکی دارند . تقریبا به ازادی هر یاخته ی عصبی 9 کمکی وجود دارد . اسم این کمک ها سلول های پشتیبان است . غلاف میلین را سلول های پشتیبان ساخته اند . این سلول ها همچنین در تغذیه کمک میکنند . مواد دفعی یاخته را جمع آوری میکنند و همین طور از یاخته محافظت میکنند .
سلول پشتیبان : نوروگلیا
جنس غلاف میلین : هم جنس غشا
یاخته ی عصبی ( نورون ) : 1. حسی : پیام را از اندام یه سمت مراکز عصبی میبرد .
2 . حرکتی : فرمان را از مراکز عصبی به اندام ها میبرد .
3. رابط : ارتباط برقرار میکند .
کلیدواژه های شکل نورون رسم شده : گره روانویه / غلاف میلین / پایانه ی آکسونی / فضای سیناپسی
پایانه ی آکسونی به هیچ وجه با یاخته ی عصبی دیگر / غده / یاخته ی ماهیچه ای ارتباط فیزیکی ندارد ! در انتهای پایانه ی آکسونی وزیکول قرار دارد . وزیکول انتقال دهنده عصبی ( ناقل عصبی ) با فرایند اگزوسیتوز از یاخته ی عصبی جدا میشود و در فضای سیناپسی آزاد میشود و به یاخته ی بعدی میرسد .
به نورون انتقال دهنده ی پیام ، نورون پیش سیناپسی می گویند و به گیرنده ی پیام سلول پس سیناپسی گفته میشود .
پیام عصبی ممکن است تحریکی یا مهاری باشد . مثلا وقتی که فرد ترسیده است پیام تحریکی به غده ی ترشح کننده ی آدرنالین می رود و او را تحریک به ترشح آدرنالین میکند . اما وقتی که فرد به حالت طبیعی بازگشت پیام مهاری ، غده را از ادامه ی ترشح باز می دارد .
فایل پی دی اف این جلسه :
فیلم 7.pdf -
جلسه ی هشتم / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
در حالت استاندارد جهت حرکت مواد در لوله ی گوارش از بالا به پایین است ولی در برخی مواد استثناء مانند استفراغ جهت آن معکوس می شود .
اسفنکتر همیشه یک ماهیچه ی حلقوی است . اسفنکتر هم می تواند از نوع مخطط باشد و هم از نوع صاف . بنداره های صاف غیر ارادی عمل می کنند و مخطط ها ارادی . نکته ی قابل توجه این است که بدانیم ماهیچه های صاف تک هسته ای و مخطط ها چند هسته ای هستند .
بنداره ی فوقانی مری : مخطط و ارادی / بنداره ی انتهایی مری ( کاردیا ) : صاف و غیر ارادی / دومین بنداره ی مخرج : صاف و غیر ارادی / آخرین بنداره ی مخرج : مخطط و ارادی / بنداره ی انتهایی معده ( پیلور ) : صاف و غیر ارادی / اولین بنداره ی مخرج : صاف و غیر ارادی
ماهیچه ها کلا دو کار انجام می دهند . یا منبسط هستند یا منقبض که متضاد هم هستند . منقبض یعنی بسته و سفت و منبسط یعنی شل شدن ماهیچه .
ساختار لوله ی گوارش :
دیواره ی بخش های مختلف لوله ی گوارش ، ساختار تقریبا ثابتی دارد . زیرا کلا از 4 لایه تشکیل شده است ولی مثلا در معده یک لایه ی دیگر نیز وجود دارد و یا جنس لایه ها در بخش های مختلف متفاوت است .
پرده ی صفاق ، اندام های درون شکم ( نکته : فقط درون شکم ، مثلا بخشی از روده پرده ی صفاق ندارد . ) را از خارج به هم وصل می کند . مثلا هنگام دویدن یا پریدن این پرده مانع جابجایی اجزای داخل شکم می شود .
ساختار لوله ی گوارش از خارج به داخل :
1 . بیرونی : بافت پیوندی سست + رگ ها + چربی + بافت پوششی ( حضور بافت پوششی قطعی نیست )
وظیفه : حفاظت
2 . ماهیچه ای : بافت پیوندی سست + رگ ها + شبکه ی عصبی
وظیفه : خرد و نرم کردن غذا ، مخلوط کنندگی ، جلو راندن ( حرکت )
3 . زیر مخاطی : بافت پیوندی سست + رگ های فراوان + شبکه ی یاخته های عصبی
وظیفه : مخاط روی لایه ی ماهیچه ای بچسبد و به راحتی روی آن بلغزد یا چین بخورد .
4 . مخاطی : بافت پیوندی سست + رگ ها + یاخته های ماهیچه ی صاف + بافت پوششی
وظیفه : ساخت مواد ( موسین ، آنزیم ها ، هورمون و ... ) ، برخی مولکول های گوناگون از لوله دریافت و به فضای بین یاخته ای منتقل میکند ( مانند پرز روده )
نکته : لایه ی بیرونی به ماهیچه ی طولی و لایه ی زیرمخاطی به ماهیچه ی حلقوی چسبیده است .
ترتیب لایه ی ماهیچه ای در معده : داخل به خارج : مورب / حلقوی / طولی
خارج به داخل : طولی / حلقوی / مورب
نکته : بافت پیوندی سست و رگ ها در هر 4 لایه مشترک اند .
نکته : در هر 4 لایه بافت پیوندی سست وجود دارد بنابراین در هر 4 لایه رشته های کلاژن و الاستیکی نیز وجود دارد و قدرت کشسانی دارد .
نکته : در هر جایی ( به جز خون و چربی ) اگر بافت پیوندی باشد ، قطعا رشته های کلاژن نیز هست . پس پروتئین نیز هست چون ماده ی زمینه ای بافت پیوندی پروتئین و گلیکوپروتئین است .
در هر چهار لایه بخاطر وجود رگ ها غشای پایه نیز وجود دارد .
نکته : فقط در لایه ی بیرونی چربی وجود دارد بنابراین گلیسرول ، اسید چرب ، تری گلیسیرید و . . . در این لایه هست و وجود چربی به وظیفه ی لایه ی بیرونی یعنی حفاظیت ، کمک می کند ( ویژگی های چربی )
نکته : فقط در لایه ی ماهیچه ایی و زیر مخاطی شبکه ی عصبی وجود دارد . دندریت ، آکسون ، انتقال دهنده ی عصبی ، سیناپس ، غلاف میلین و . . . همه در این دو لایه هستند .
نکته : در لایه ی مخاطی 3 نوع بافت جانوری وجود دارد و فقط بافت عصبی موجود نیست !
نکته : لایه ی زیر مخاط فقط از بافت پیوندی ساخته شده است . ( شبکه ی یاخته های عصبی جزو بافت عصبی نیست ) لایه ی بیرونی میتواند از بافت پوششی ساخته شده باشد . چون چربی که جزو بافت پیوندی است و اگر بافت پوششی نباشد ، این لایه نیز فقط از بافت پیوندی خواهد بود .
نکته : در ساختار لوله ی گوارش در جاهایی ممکن است که 2 لایه ماهیچه ی صاف وجود داشته باشد . بافت ماهیچه ای در 4 جا قطعا مخطط است : حلق ، دهان ، ابتدای مری و انتهای مخرج . بقیه ی دستگاه گوارش از نوع صاف هستند . این لایه ی ماهیچه ای صاف ربطی به یاخته ی ماهیچه ی صاف در لایه ی مخاطی ندارد و به همین علت ممکن است در برخی جاها 2 لایه ی صاف وجود داشته باشد . بنابراین در تمام لوله ی گوارش یاخته های ماهیچه ی صاف وجود دارند .
نکته : در هر 4 لایه رگ وجود دارد ولی در لایه ی زیر مخاطی تعداد آن بیشتر است .
شبکه ی یاخته های عصبی مربوط به بافت عصبی نیست و در لوله ی گوارش بافت عصبی وجود ندارد .فایل پی دی اف این جلسه : جلسه ی هشتم.pdf
-
جلسه ی نهم / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
نکته : پرده ی صفاق شامل شبکه ی خونی است .
نکته : موسین در سراسر لوله ی گوارش وجود دارد .
موسین نوعی گلیکوپروتئین است . موسین آنزیم نیست . موسین سلول نیست پس متابولیسم سلولی هم ندارد . ماده ی مخاطی ، دیواره ی لوله ی گوارش و به خصوص دیواره ی معده را از آسیب شیمیایی توسط اسید معده حفظ می کند .
حرکات لوله ی گوارش :
کرمی : 2 نوع انقباض وجود دارد . انقباض ماهیچه ی حلقوی و ماهیچه ی طولی . در پشت سر توده ی غذا انقباض ماهیچه ی حلقوی ایجاد می شود که باعث حرکت غذا به سمت جلو می شود . و انقباض ماهیچه ی طولی در جلوی توده ی غذا انجام می شود که موجب کوتاه شدن مسیر برای حرکت غذا می شود .
نکته : در هنگام انقباض ماهیچه ی حلقوی ، ماهیچه ی طولی منبسط می شود و بالعکس .
در بحث استفراغ ، مواد غذایی از مری ، معده و ابتدای روده به دهان باز می گردند . مواد غذایی از روده ی بزرگ نمی توانند برگردند ! اگر توده ی غذایی از ابتدای روده بخواهد برگردد باید درچه های قبل آن باز شوند یا به عبارتی منبسط شوند ! که عبارت اند از درچه ی پیلور ، کاردیا یا فوقانی مری .
نکته : در مکان های نزدیک پیلور ، آنزیم بیشتری تولید می شود .
حرکت طولی در تمام طول لوله ی گوارش وجود دارد اما حرکت قطعه قطعه کننده در برخی از قسمت های لوله ی گوارشی مثل روده وجود دارد ! اهمیت این پدیده ، افزایش سطح تماس ماده ی غذایی با پرز های روده است .
انقباض گرسنگی ، وقتی معده خالی باشد ، انجام می گیرد که انقباض آن از نوع کرمی است . در انقباض گرسنگی دو دریچه ی پیلور و ایلئواسکال باز می شوند تا مواد غذایی اضافی و رسوب کرده سریع تر به روده منتقل می شوند . ممکن است این انقباض با درد خفیفی هم همراه باشد .
استفراغ یک انعکاس دفاعی است . در انعکاس ها ماهیچه های اسکلتی نیز غیر ارادی عمل می کنند .
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم 9.pdf -
فیلم ده / صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاری
گوارش در دهان
عواملی که در دهان موجب گوارش مکانیکی می شوند : زبان ، دندان ها ، لب ها ، ماهیچه های اسکلتی ، آرواره ها ، گونه ها
نکته : بزرگ ترین غده در دهان : غده ی بناگوشی است که ترشحات رقیق تری دارد . پایین ترین غده ، غده ی زیر آرواره ای است و کوچک ترین آنها ، غده ی زیر زبانی است .
بزاق : آب / یون هایی مانند بی کربنات و پتاسیم / موسین : نوعی گلیکوپروتئین است . بنابراین می توان گفت که در بزاق گلیکوپروتئین وجود دارد . / انواعی از آنزیم : مثل آنزیم آمیلاز ( پتیالین که توسط بناگوش ترشح می شود . پتیالین در گوارش کربوهیدرات ( نشاسته ) نقش دارد . گوارش را آغاز می کند ولی گوارش ناقص است . این آنزیم نشاسته را دوتا دوتا میکند ! ( مالتوز ) . آنزیم دیگر لیزوزیم است . حیوانات معمولا فرزندان خود را لیس می زنند ! دلیل این کار از بین بردن دیواره ی باکتری ها می باشد .
گوارش مکانیکی در انسان از دهان آغاز می شود گوارش شیمیایی کربوهیدرات ( نشاسته ) نیز از دهان اما گوارش شیمیایی لیپید و پروتئین از معده آغاز می شود . نوکلئیک اسید نیز از ابتدای روده ی باریک گوارش می یابد .
نکه : در مری هیچ گونه تولید آنزیمی وجود ندارد . اما خود آنزیم وجود دارد . چون آنزیم هایی که در دهان ساخته می شوند به مری نیز وارد می شوند .
بلع غذا : بنداره ی ابتدای مری در فاصله ی بلع بسته است و از ورود هوا جلوگیری می کند . اما این به این معنا نیست که کلا هوا وارد نشود بلکه مقداری هوا با غذا وارد می شود .
تحلیل شکل دیواره ی معده ( صفحه ی 24 ) :
یاخته ی کناری ، کلریدریک اسید و فاکتور داخلی ترشح می کند .
یاخته ی اصلی ( پپتیک ) لیپاز و پروتئاز ( مجموعه : پپسینوژن ) ترشح می کند .
یاخته ی اصلی از طریق اگزوسیتوز آنزیم ها را به بیرون می راند .
نکته : هر چه به پیلور نزدیک تر می شویم تعداد یاخته های اصلی بیشتر می شود و یاخته ی کناری و یاخته ی ترشح کننده ی هورمون کمتر می شود
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم ده.pdf
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
فیلم یازده / صفر تا صد زیست شناسی دهم استاد موقاری
معده :
لایه های ماهیچه ای در نزدیک معده قطور تر هستند .
غده ی معده در نزدیک پیلور ، بیشتر آنزیم ها را میسازد ولی در بخش های میانی و اوایل معده علاوه بر آنزیم اسید معده نیز ساخته می شود .
حجم کیموس هر چه بیشتر باشد از پیلور بهتر عبور می کند و اگر کوچک تر باشند عبورشان سخت تر است .
پپسین پروتئاز است . یعنی آنزیم هیدرولیز کننده ی پروتئین است فقط هیدرولیز آن کامل نیست .
کلید واژه : پپسین ، پپسینوژن ، هیدروکلریک اسید
هیدرولیز زمانی کامل است که پلی مر به مونومر تبدیل شود . در اینجا پروتئین به آمینو اسید تبدیل نمیشوند بلکه به پپتیک تبدیل می شود . پپتیک زنجیره ای از آمینو اسید هاست . به هر دو آمینو اسید در کنار هم دی پپتید می گویند .
نکته : جنس فاکتور داخلی معده از گلیکو پروتئین است .
فاکتور داخلی ← ویتامین ب 12 ← جذب در مغز قرمز استخوان ← تولید گلبول قرمز←سلول کناری معده
آیا مشکل معده می تواند به کم خونی منجر شود ؟ بله . در صورتی که دیواره ی معده تخریب شود ، سلول کناری نیز تخریب می شود . در نتیجه اسید معده و فاکتور داخلی ترشح نمی شود . فاکتور داخلی ک نباشد ، ویتامین ب 12 نیز جذب نمی شود . در نتیجه ب 12 در مغز قرمز استخوان جذب نمی شود و فولیک اسید نمی تواند کارکرد صحیحی برای تولید گلبول قرمز داشته باشد و تعداد آن ها کم می شود .
نکته : ویتامین ب 12 فقط در غذاهای جانوری وجود دارد ( مانند گوشت قرمز ) و در گیاهان نیست چون آنزیم تولید کننده ی آن مختص جانوران است که در روده ی آنها زندگی می کند .
نکته : در روده ی بزرگ انسان نیز مقداری ویتامین ب 12 وجود دارد ولی مقدار آن کم است .
نکته : فولیک اسید در سبزی هایی که رنگ تیره دارند مانند اسفناج و حبوباتی مانند عدس و لوبیا وجود دارد .
نکته : انقباض های معده از زیر دریچه ی کاردیا شروع می شود.
نکته : 2 عامل در ورود کیموس به پیلور کمک می کنند : حجم کیموس و ترکیب شیمیایی آن .
زخم پپتیک یعنی مقدار اسید و آنزیم بالا رفته و سد حفاظتی کاهش پیدا کند . به عبارت دیگر افزایش فعالیت سلول های کناری برای اسید معده و سلول های اصلی برای آنزیم ها و فعالیت حفره و غده ی معده برای بی کربنات و مایع مخاطی پایین بیایید .
هلیکو باکتری که در معده ی ما زندگی می کند وظیفه ی کاهش سد حفاظتی را دارد و به زخم پپتیک منجر می شود .
البته تمامی کسانی که زخم پپتیک دارند ناشی از هلیکو باکتری نیست
فایل پی دی اف : فیلم یازده.pdf -
روده ی باریک محل اصلی جذب است .
اولین و آخرین محل گوارش نوکلئیک اسید روده ی باریک است و در همانجا نیز جذب می شود .
مواد شیره ی لوزالمعده از راه دو مجرا به دوازدهه وارد می شود یکی از مجراها مستقل وارد دوازدهه می شود و مجرای دوم با مجرای صفرا مشترک است . به عبارت دیگ مواد شیره ی صفرا قطعا قطعا با مواد شیره ی لوزالمعده مجرای مشترک دارد .
روده :
در ردوده هم حرکت کرمی و هم حرکت قطعه قطعه کننده وجود دارد .
جرکت کرمی در روده ی باریک ضعیف است ، چون باید آرام حرکت کند تا مواد جذب شوند .
حرکت مواد قطعه قطعه کننده در ابتدای روده ی باریک بیشتر از انتهای آن است .
شیره ی روده از ماده ی مخاطی ، آب ، یون های مختلف از جمله بی کربنات ، مایع نمکی ، آنزیم های گوارشی .
گروهی از یاخته های پوششی مخاط روده آنزیم های گوارشی دارند . اما این آنزیم ها توسط این یاخته ها ترشح نمی شوند . هنگامی که این یاخته های می میرند ، می افتند و آنزیم های آن ها آزاد می شود .
صفرا : فسفو لیپید لسیتین ، کلسترول ، بی کربنات ، نمک های صفراوی ، رنگ ها و بیلی روبین ( رنگ اصلی صفرا ) و بیلی وریدن
هنگامی که گلبول های قرمز پیر می شوند ، در گذر از مویرگ های طحال و کبد گیر می کنند و می میرند . ماکروفاژ ها دست به کار می شوند و گروه هم از گلبول را به مغز استخوانی می فرستند و با گلوبین آن نیز بیلی روبین ساخته می شود . در روده ی باریک این بیلی روبین ها جذب می شوند . وقتی به صورت ادرار دفع می شود ، رنگ زرد و وقتی به صورت مدفوع دفع می شود رنگ قهوه ای را می سازد .
هر چه مرگ گلبول های قرمز بیشتر ، میزان بی روبین نیز افزایش می یابد و هر چه دفع ادرار بیشتر شود ، میزان بیلی روبین کاهش می یابد .
بی کربنات : یاخته های پوششی سطحی معده ( حفره ی معده ) / یاخته های پوششی روده / صفرا ( که توسط کبد ساخته می شود ) بزاق / پانکراس
نمک های صفراوی به حرکت کرمی در لوله ی گوارش کمک می کند . بی کربنات حالت قلیایی دارد و در خنثی کردن حالت اسیدی کیوس نقش دارد ، البته این خنثی کردن در روده ی باریک انجام می شود .
ترکیبات کیسه ی صفرا ، فقط در کیسه ی صفرا رسوب نمی کنند بلکه می توانند در مجاری آن نیز رسوب کنند . در صورت رسوب کردن ترکیبات صفرا در کیسه ی صفرا یا مجاری آم ، صفرا کاهش پیدا میکند . در نتیجه گوارش چربی و ویتامین های محلول در چربی ، نیز کاهش می یابد و کمتر جذب می شود . پیامد ها : انعقاد خون مشکل پیدا میکند / کاهش جذب کلسیم و پوکی استخوان در صورت نبود ویتامین دی
فایل پی دی اف این جلسه : جلسه ی دوازدهم.pdf
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
جلسه ی سیزدهم / صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاری
آنزیم های لوزالمعده درون خود لوزالمعده و حتی در درون مجراهایی که به دوازدهه می ریزند ، غیر فعال است ؛ یعنی با پروتئین ها کاری ندارد . اما به محض اینکه وارد دوازدهه می شوند فعال می شوند .
در دوازدهه آنزیمی وجود دارد به نام تریپسین . این آنزیم یک پروتئاز است . یعنی پروتئین ها را هیدورلیز می کند ، علاوه بر این کار آنزیمی را که به دوازدهه می ریزد را نیز فعال می کند .
تریپسین : آنزیم فعال لوزالمعده پپسین : آنزیم فعال معده
همه ی هورمون ها به خون ترشح می شوند .
هنگامی که یک خوراکی اسیدی ، مانند کیوی می خوریم ، در این صورت کیموس خیلی اسیدی می شود و ما به بی کربنات بیشتری نیاز داریم . هورمونی وجود دارد به نام هورمون سکرتین که از سلول های دیواره ی روده ی باریک به خون ترشح می شود و به پانکراس می رود و دستور افزایش ترشح بی کربنات را می دهد .
کربوهیدرات :
گلوکز ، فروکتور ، گالاکتور ، نیاز به گوارش ندارند و فقط جذب می شوند .
قند ذخیره ای در قارچ ها گلیکوژن است .
تفاوت تریپسین و کربوکسی پپتیداز : کربوکسی پپتیداز پیوندهای آمینو اسید را از آخر زنجیره جدا میکند . تریپسین فقط بر روی پروتئین اثر می گذارد ولی کربوکسی پپتیداز هم بر روی پروتئین و هم پیوند های کوچک اثر می گذارد .
پپتید : در معده پپسین پروتئین را به پپتید تبدیل می کند و از معده به روده ی باریک می رود .
در روده ی باریک 3 نوع آنزیم وجود دارد :
1 . آنزیم های که در معده ساخته شده اند و همراه با کیموس وارد روده ی کوچک شده اند .
2 . آنزیم هایی که از سلول های دیواره ی روده ی باریک ترشح می شوند . ( یاخته هایی که می میرند و پس از آن ، از آن ها آنزیم آزاد می شود . )
3 . آنزیم های لوزالمعده
تفاوت آمیلاز دهان و آمیلاز لوزالمعده : آمیلاز دهان فقط در گوارش نشاسته نقش دارد ولی آمیلاز لوزالمعده هم بر نشاسته و هم بر گلیکوژن تاثیر می گذارد .
آمیلاز می تواند نشاسته را به مولکول درشت تبدیل کند ؟ بله ! مولکول درشت منظور همان زنجیره ی 3 الی 9 گلوکزی است .
یاخته های دیواره ی روده ی باریک توانایی اگزوسیتوز آنزیم را ندارند . هنگامی که مردند ، آنزیم از آن ها آزاد می شود . اسم یکی از این آنزیم ها دی ساکاریداز است که گوارش کامل نشاسته را انجام می دهد و آن را به مونو ساکارید تبدیل می کند .
مونوساکارید ها : یا به شکل خطی هستند و یا حلقوی ! و در ساختار آن ها اکسیژن ، هیدورژن و کربن نیز وجود دارد .
پروتئین :
پروتئین برای این که جذب شود باید به آمینو اسید تبدیل شود . گوارش پروتئین از معده شروع می شود .
گوارش نهایی پروتئین در روده ی باریک توسط پروتئازهای لوزالمعده و آنزیم های یاخته های روده ی باریک انجام می شود .
بنابراین هیدورلیز نهایی پروتئین توسط 2 عامل انجام می شود ولی هیدورلیز نهایی کربوهیدرات فقط توسط دی ساکاریداز روده ی باریک انجام می شود .
تمامی آمینواسید ها دارای بخش آمینی و کربوکسیلیک اسید هستند .
اما به طور کلی دو نوع آمینو اسید در بدن ما وجود دارد ، تفاوت این آمینو اسید ها در بخش متمایز کننده ی آمینواسید ها است .
به پیوند بین دو آمینواسید ، پیوند پپتیدی می گویند ، که پیوند پپتیدی هم نوعی کوالانسی است .
پیوند پپتیدی بین دو آمینو اسید که باعث تشکیل دی پپتید می شود ، بین بخش اسیدی یک آمینو اسید با بخش آمینی آمینو اسید دیگر برقرار می شود .
در هر زنجیره ی پلی پپتیدی سر و ته یکسان نیست ! یعنی اگر یک سمت زنجیره آمینی باشد ، سمت دیگر ان قطعا اسیدی است .
پیوند جدید که در زنجیره تشکیل می شود ، بین نیتروژن و کربن است .
پی دی اف این جلسه : جلسه ی سیزدهم.pdf
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@تجربیا -
@مرصاد در مورد همه چی اینجا و اینکه چطوری باید با هاش کار کنم
بخصوص سوالاتم و اینکه چطوری میتونم از دروسی که اشکال و سوال دارم بپرسم
آخه من تازه الا رو نصب کردم واسه همین بلد نیستم چطوری باهاش کار کنم
ممنون که جوابمو دادید -
فیلم یک : زیست شناسی ، دیروز ، امروز ، فردا / گفتار یک و دو
پروانه مونارک
گیاهخوار است و سالانه 15000 کیلومتر از مکزیک تا جنوب کانادا و بالعکس می پیماید .
در بدن این جاندار نورون هایی وجود دارید که جایگاه خورشید و جهت مقصد را تعیین میکند .
دیابت ؟
2 نوع دارد ، نوع یک وابسته به انسولین است .
هورمونی در بدن وجود دارد به نام انسولین ، مقدار قند خون که زیاد شود انسولین از پانکراس ترشح میشود . پانکراس 2 قسمت دارد ، قسمت برون ریز قوی ترین انزیم های گوارشی را ترشح می کند . قسمت درون ریز ( جزایر لانگرهانس ) 2 هورمون اصلی میسازد ، انسولین و گلوکاگون . انسولین هورمونی است که قند خون اضافی را در اندام ها و بافت ها ذخیره می کند . و در نتیجه قند خون کاهش می یابد . در دیابت بدن جزایر لانگرانس را دشمن خود تلقی میکند در نتیجه هورمون انسولین ترشح نمی شود .
ویژگی مشترک همه ی جانداران : نظم و ترتیب ، هم ایستایی ( هوموستئازی ) ، رشد و نمو ، پاسخ به محیط ، فرایند جذب و استفاده از انرژی ، تولید مثل ، سازش با محیط
گستره ی حیاط
کوچیک ترین واحد زنده ی حیاط : سلول
کوچک ترین واحد حیات : اتم
اتم ← مولکول ← اندامک ( دارای غشا ) ← یاخته ← بافت ← اندام ← دستگاه ← جا←ندار ← جمعیت ← اجتماع ( موجودات زنده که با هم تعامل دارند ) ← بوم سازگان ( تعامل موجودات زنده با محیط غیر زنده ) ← زیست بوم ← زیست کره
جمعیت : مجموعه افراد یک گونه که در یک مکان و یک زمان ، با هم زندگی میکنند .
جانداران : جانوران / گیاهان / قارچ ها / باکتری ها / آغازیان
انواع سلول :
1 . یوکاریوت : شاملِ جانوران ، گیاهان ، آغازیان ، قارچ ها / ماده ی ژنتیکی در هسته / اندامک دارند .
2 . پروکاریوت : شاملِ باکتری ها و سیانو باکتری ها / ماده ی ژنتیکی در سیتوپلاسک / اندامک ندارند .این پست پاک شده! -
قسمت چهاردهم / صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاری
چربی :
کلسترول ، اسید چرب و مونوگلیسیرید نیاز به گوارش ندارند و به همان شکلی که هستند جذب می شوند .
تفاوت تری گلیسیرید و فسفولیپید :
تری گلیسیرد 3 اسید چرب دارد در حالی که فسفولیپید 2 اسید چرب دارد و علاوه بر ان در کنار گلیسرول فسفات نیز دارد .
اگر اسید های چرب در تری گلیسیرید ، پیوند های چندگانه داشته باشند ، این پیوند ها می شکنند و در نتیجه روی هم ثابت قرار نمی گیرند ، اسید های چرب و روغن مایع تشکیل می شود . اگر پیوند ها یگانه باشد ، اسید های چرب به صورت صاف و خطی روی هم قرار می گیرند و روغن جامد ایجاد می شود .
در روده ی باریک آنزیم لیپاز نیز از یاخته هایی که عمر کوتاهی دارند ازاد می شود .
در کوچک کردن قطرات چربی ، نقش اصلی بر عهده ی نمک های صفرا و لسیتین است اما حرکات روده ی باریک نیز کمک کننده است .
بخش عمده ی گوارش مواد در ابتدای روده ی باریک ( دوازدهه ) انجام می شود .
نمک های صفراوی از طریق ارتباط فیزیکی ( چسبیدن ) قطره های چربی را کوچک می کنند .
درون بینی :
در آندوسکوپی از 3 اسفنکتر می گذریم : فوقانی ، انتهای مری ، پیلور
در آندوسکوپی حداکثر از یک اسفکنتر چند هسته ای عبور می کنیم : فوقانی مری
در آندوسکوپی حداکثر از دو اسفنکتر تک هسته ای عبور می کنیم : کاردیا ، پیلور
از طریق آندوسکوپی می توان وارد روده ی باریک شد ولی از طریق کولونوسکوپی خیر .
لوزالمعده تنها اندامی است که می تواند انزیم تجزیه کننده ی هر 4 گروه زیستی را ترشح کند .
صفرا در گوارش چربی ها و ویتامین های محلول در چربی ، یکسان عمل می کند
پی دی اف : قسمت چهاردهم.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
جلسه ی پانزدهم / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
ورود مواد به یاخته های استوانه ای روده جذب نامیده نمی شود ، باید از این یاخته ها بگذرد و وارد محیط داخلی بدن شود تا جذب نامیده شود !
در چین های حلقوی فقط لایه های زیر مخاطی و مخاط وجود دارند .
در پرز فقط لایه ی مخاطی چین خورده است و دیگر لایه های نقشی ندارند .
پروتئین گلوتن در واکوئل بذر گندم وجود دارد .
چین های حلقوی : لایه ی مخاطی / لایه ی زیر مخاطی
1 . رگ ها ( خونی ، لنفی ) / 2 . بافت پیوندی سست ( کلاژن و گلیکو پروتئین ) / 3 . یاخته های عصبی ( دندریت و آکسون و ... ) / 4 . بافت پوششی ( زیر آن غشای پایه ) / 5 . عضلات صاف
پرز ---> لایه ی مخاطی
1 . رگ ها ( خونی و لنفی ) / 2 . بافت پیوندی سست / 3 . بافت پوششی / 4 . عضلات صاف
ریز پرز ---> غشا
1 . پروتئین ( کانال و ... ) / 2 . فسفولیپید ( اسید چرب و گلیسرول ) / 3 . گلیکوپروتئین و گلیکو لیپید / 4 . کلسترول
آخرین لایه در ساختار لایه ی مخاطی عضلات صاف است .
عضلات صاف موجود در لایه ی مخاطی موجب حرکت پرز ها می شوند .
حرکت پرز ها توسط یاخته های ماهیچه ای صاف و تحریک این یاخته ها توسط اعصاب زیر مخاط انجام می شود .
مسیر عبور ریز مغذی ها در پرز به ترتیب :
یاخته ی پوششی استوانه ای تک لایه / غشای پایه / بافت پیوندی سست ( مخاط ) ( فضای بین یاخته ای ) / 1 . مویرگ های لنفی ، 2 . مویرگ های خونی / جریان خون
چربی و پروتئین های مخلول در چربی نمی توانند وارد رگ خونی شود ، چرا ؟ چون رگ های خونی یک لایه ی پلی ساکاریدی دور خود دارند در حالی که رگ های لنفی پلی ساکارید ندارند . پلی ساکارید مانع ورود چربی ها می شوند .
جدب گلوکوز و آمینو اسید :
کلید واژه ها ی شکل رسم شده : پمپ انتقال دهنده ی سدیم پتاسیم / یاخته ی پوشش پرز / سدیم ، گلوکز و اغلب آمینو اسید ها / پتاسیم ، چون از طریق پروتئین های ناقل انجام می شود ، به روش انتشار تسهیل شده است .
ورود گلوکز و اغلب آمینو اسید ها به یاخته ی پرز ، انتقال فعال است با این تفاوت که آدنوزین تری فسفات مصرف نمی کند و انرژی آن از شیب غلظت سدیم تامین می شود .
ورود گلوکز و اغلب آمینواسید ها به پرز ، به طور غیر مستقیم ، از انرژی آدنوزین تری فسفات استفاده می کند . چطور ؟ پمپ انتقال دهنده ی سدیم – پتاسیم که با آدنوزین تری فسفات کار می کند باعث حفظ شیب غلظت سدیم می شود و این شیب غلظت ، انرژی لازم برای ورود گلوکز به یاخته را فراهم می کند .
ورود گلوکز و سدیم به یاخته ی پرز از طریق یک کانال انجام می شود .
پی دی اف : جلسه ی پانزدهم.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
چه گرد و خاکی گرفته تاپیک رو |:
-
جلسه ی شانزدهم
جلسه ی 16 | صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاریجذب لیپید ها :
1 . لیپید ها | صفرا ( نمک و لسیتین )
← حرکات روده ی باریک
2 . قطره های ریز چربی
لیپاز لوزالمعده ←
3 . مونوگلیسیرید ( اسید پرب + گلسیرول )
← انتشار ساده
3 . پرز
درون پرز در شبکه ی آندو پلاسمی ، سنتز آبدهی←
4 . تری گلیسیرید
همانجا←
5 . پروتئین + کلسترول + فسفولیپید + تری گلیسیرید
6 . کیلو میکرون
مسیر به ترتیب : دستگاه گلژی ( آماده ی ترشح ) – اگزوسیتوز به فضای بین یاخته ای – مویرگ لنفی – رگ لنفی بزرگ تر – 2 مجرای لنفی ( چپ و راست ) – 2 سیاهرگ سینه ای ( زیر ترقوه ی چپ و راست ) – بزرگ سیاهرگ زبرین – دهلیز راست – 1. ذخیره در بافت چربی 2 . کبد HDL / LDL
/. کلسترول با سیاهرگ کاری ندارد و فقط به دیواره ی سرخرگ می چسبد .
جذب آب و مواد معدنی :
آب : اسمز
مواد معدنی :
1 . انتقال فعال : کلسیم ، آهن ، منیزیم ، فسفات
2 . انتشار : سدیم
ویتامین ها :
1 . محلول در آب : انتشار | انتقال فعال | آندوسیتوز : ب 12
2 . محلول در چربی : مانند چربی ها ( آ – دی – ای – کا )
نکته : 1. اختلال در ترشح صفرا 2. کاهش جذب ویتامین دی 3. کاهش جذب کلسیم 4. پوکی استخوان
روده ی بزرگ
نکته : در روده ی بزرگ آنزیم ترشح نمی شود ولی وجود دارد .
نکته : مواد جذب نشده و گوارش نیافته ، یاخته های مرده و باقی مانده شیره های گوارشی و آب و املاح وارد روده ی بزرگ می شوند .
نکته : تمامی انعکاس ها غیر ارادی هستند .
یاخته های پوششی روده ی بزرگ ( استوانه ی تک لایه ای ) : 1 . ماده ی مخاطی ( موکوز ) | 2 . کمی پتاسیم
وظیفه ی روده ی بزرگ : ا . جذب : آب | یون ها | ویتامین ب و کا ( که در خود روده ی بزرگ تولید شدند ، توسط باکتری های هم زیست ) 2. ذخیره ی موقتی مدفوع
سلولز هایی که می خوریم را نمی توانیم گوارش دهیم ، چون آنزیم سلولاز را نداریم . در روده ی بزرگ ما نوعی باکتری هم زیست وجود دارد که این سلولز ها را مصرف می کند و در عوض ویتامین ب و کا را برای ما تولید میکند ! بنابراین این ویتامین کا ساخته ی خود بدن ماست و با ویتامین های محلول در چربی که میخوریم فرق دارد .
پی دی اف : 16.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
جلسه ی 17https://alaatv.com/c/7110
HDL و LDL در کبد ساخته می شوند .
نکته : در کبد گلوکز هایی که ذخیره شده اند به صورت گلیکوژن در می آیند و هم چنین از آمینو اسید ها نیز پروتئین ساخته می شود .
نکته : سیاهرگ بابا کبدی از 5 اندام خون می گیرد : طحال ، پانکراس ، روده ، معده و کبد
نکته : خون لوله ی گوارش از سیاهرگ باب کبدی به 2 سیاهرگ فوق کبدی می ریزد .
نکته : جذب مواد غیر لیپیدی در روده ی باریک :
مواد غیر لیپیدی ← سلول پرز ← غشای بین یاخته ای ← شبکه ی مویرگی ← سیاهرگ باب ← کبد ← 2 سیاهرگ فوق کبدی ← بزرگ سیاهرگ زیرین ← دهلیز راست
تنظیم فرایند های گوارشی :
بصل النخاع مرکز انعکاس بلع است . بصل النخاع به همراه پل مغزی مرکز تنفس است!
شبکه ی یاخته های عصبی موجود در زیر مخاط دیواره ی لوله ی گوارش ، تحریک کننده ی یاخته های ماهیچه ای صاف مخاط هستند و شبکه ی یاخته های عصبی موجود در لایه ی ماهیچه ای دیواره ی لوله ی گوارش ، تحریک کننده ی لایه ی ماهیچه ای ( حرکات کرمی و قطعه قطعه ) هستند !
دستگاه عصبی :
1 . مرکزی : الف ) مغز | ب ) نخاع
2 . محیطی الف ) حسی | ب ) حرکتی : پیکری (بجز انعکاس ها ، همیشه ارادی است ) / خود مختار ( غیر ارادی ) : 1. سمپاتیک (هیجان) : افزایش فعالیت حیاتی و کاهش فعالیت گوارشی 2. پاراسمپاتیک ( آرامش) : افزایش فعالیت گوارشی و کاهش فعالیت حیاتی
نکته : اعصاب خودمختار به ماهیچه های صاف ، قلبی و غدد ، عصب دهی می کند ، به ماهیچه های اسکلتی و مخطط کاری ندارد و به این دو اعصاب پیکری عصب دهی می کنند .
در حالت سمپاتیک ، فعالیت گوارشی کاهش می یابد . در این موقع ترشح بزاق و هورمون ها و ... کاهش می یابد تا مواد غذایی ذخیره شوند و فعالیت های حیاتی بالا می رود . یعنی ضربان قلب و فشار خون و ... افزایش می یابد .
شبکه ی عصبی روده ای نمی تواند مستقل از دستگاه عصبی خودمختار فعالیت کند .
سکرتین = تولید کننده : دوازدهه | محرک : کیموس | اندام هدف : پانکراس ( برون ریز ) | نقش : افزایش ترشح بی کربنات
سکرتین : واژه ای یونانی است به معنای ترشح شده | اولین هورمون کشف شده است .
سکرتین باعث افزایش پی اچ می شود .
گاسترین = تولید کننده : معده ( یاخته های ترشح کننده ی هورمون در غده ی معده ) ← در مجاورت پیلور | محرک : پروتئین غذا | اندام هدف : سلول های کناری و اصلی ← گاسترین از طریق خون به این سلول ها می ریزد | نقش افزایش ترشح اسید معده و پپسینوژن | واژه ای یونانی به معنای از معده ترشح شده
گاسترین باعث افزایش پی اچ می شود .
پروتئین غذا ← گاسترین ← 1. سلول های کناری اسید معده ترشح می کنند 2. سلول های اصلی پپسینوژن ترشح می کنند ← پپسین باعث تجزیه ی پروتئین های غذا می شود .
پی دی اف : 17.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
جلسه ی 18
فرق بین جاندار و جانور !
برخی از جاندارن تک یاخته ، مواد مغذی را از سطح یاخته و برخی از پریاخته ها از سطح بدن جذب می کنند . در این جانداران گوارش وجود ندارد و فقط جذب می کنند . محیط زندگی این جانداران باید مرطوب باشد تا بتوانند راحت تر جذب کنند .
واکوئل گوارشی :
لیزوزوم از طریق شبکه ی آندوپلاسمی تولید می شود و جنس آن از غشاست !
گیاهان لیزوزوم ندارند .
حرکت مژک ← انتقال غذا از محیط به حفره ی دهانی ← تشکیل کریچه غذایی ← لیزوزوم به آن می پیوندد ← کریچه گوارشی ← خروج مواد گوارش یافته ← مواد گوارش نیافته می ماند ← کریچه دفعی ← دفع مواد از راه منفذ دفعی
بسیاری از اسفنج ها واکوئل گوارشی دارند .
پارامسی و آمیب فقط گوارش درون سلولی دارند .
حفره ی گوارشی :
از میان جانوران ، همه ی مهره داران لوله ی گوارشی دارند و برخی از بی مهره ها نیز لوله ی گوارشی دارند . ( مثل همه ی حشرات! )
حفره ی گوارشی ، هم نقش دستگاه گردش مواد را انجام می دهد و هم گوارش .
در حفره ی گوارشی برخی یاخته های پوشاننده ی کیسه ، آنزیم هایی را ترشح می کنند .
ورود غذا به کیسه ی گوارشی ( حفره ی گوارشی ) ← برخی یاخته های پوشاننده کیسه ←ترشح آنزیم← برخی یاخته ها تاژک هایی دارند ←غذا و آنزیم را مخلوط می کند← گوارش برون سلولی ← یاخته های حفره ← فاگوسیتوز ← کریچه ی غذایی ← ادامه ی فرآیند گوارش (درون سلولی )
جانداران : 1. باکتری ها ( همه تک سلولی ) | پروکاریوت ← ماده ی ژنتیکیدر سیتوپلاسم آزاد افتاده . | اندامک ندارند .
2. قارچ ها : تک سلولی ( مخمر ) ، پر سلولی
3. آغازیان : تک سلولی ، پر سلولی
4. گیاهان : همه پرسلولی
5. جانوران : همه پرسلولی
قارچ ها ، آغازیان ، گیاهان و جانوران پروکاریوت هستند : ماده ی ژنتیکی در هسته ی سازمان یافته قرار دارد | اندامک دارند .
راه شناخت تک سلولی و پر سلولی بودن در آغازیان : از این به بعد اگر یک تک سلولی مشاهده کردیم دقت می کنیم که ببینیم هسته دارد یا نه . چرا ؟ برای تشخیص یوکاریوت و پروکاریوت بودن آن . اگر پروکاریوت بود ، صد در صد تک سلولی است ( باکتری ) . اما اگر یوکاریوت بود و مخمر نبود ، هر چه که بود صد در صد آغازی است .
جانداران :
الف) اتوتروف (تولید کننده) : بیشتر گیاهان ، بعضی آغازیان بعضی باکتری ها ( مثل سیانوباکتری )
ب) هتروتروف (مصرف کننده) : همه ی جانوران ، همه ی قارچ ها ، بعضی باکتری ها ، بعضی آغازیان ، برخی گیاهان( انگل)
گوارش در باکتری ها و قارچ ها برون سلولی است !
در جانوران کسانی که لوله ی گوارشی دارند ( مهره داران ، حشرات ، کرم خاکی و ... ) گوارش غذا فقط برون سلولی است ولی گوارش موادی مثل سلول های مرده و فرسوده درون سلولی است .
تحلیل شکل هیدر :
برخی از یاخته های پوشاننده ی حفره ، تاژک دارند که این تاژک ها آنزیم را با ذره های غذایی مخلوط می کنند .
برخی از یاخته های پوشاننده ی حفره ، آنزیم ترشح می کنند .
لیزوزوم در همه ی جانوران وجود دارد ولی در همه ی جاندارن نیست!
در گوارش درون سلولی ، فقط گوارش شیمیایی انجام می شود و گوارش فیزیکی نداریم .
پی دی اف : 18.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا -
جلسه ی 20
لوله ی گوارش :
در چینه دان ملخ ، گوارش شیمیایی با استفاده از آمیلاز بزاق ( فقط گوارش کربوهیدرات ها ) انجام می شود .
در پیش معده هم گوارش شیمیایی وجود دارد و هم گوارش مکانیکی . پیش معده آنزیم ندارد و گوارش شیمیایی سایر پلیمر ها مثل پروتئین را با استفاده از آنزیم های معده و کیسه های معده انجام می دهد .
ملخ ، حلق ندارد.
جابه جایی حروف ملخ : خلم ← فقط با سنگ زدن آدم خل میشه بنابراین ملخ سنگدان ندارد!
معده ی ملخ جایگاه اصلی جذب است .
لوله های مالپیگی موادی مانند آب ، کلرید ، یون پتاسیم و مواد دفعی را به روده می ریزند سپس آب و یون ها در راست روده جذب می شوند و مواد دفعی نیز از مخرج دفع می شوند .
آرواره ( گوارش مکانیکی ) ← دهان ( گوارش شیمیایی | گوارش ناقص کربوهیدرات ها ) ← مری ← چینه دان ( ذخیره و نرم ) ← پیش معده ( گوارش مکانیکی | گوارش شیمیایی ) ← کیسه ی معده ( گوارش برون یاخته کامل ) ← معده ( جذب ) ← روده ← ** لوله های مالپیگی ← اوریک اسید ، آب ، کلرید و یون پتاسیم ** ← راست روده ( جذب آب و یون ها ) ← مخرج ( مواد دفعی ) ← دفع
ملخ :
آغاز گوارش مکانیکی ← دهان و آرواره ها
آغاز گوارش شیمیایی ← دهان و آمیلاز بزاق
پایان گوارش مکانیکی ← پیش معده
پایان گوارش شیمیایی ← کیسه های معده
جذب ← معده ، راست روده
کرم خاکی با استفاده از سنگریزه هایی که می بلعد ، در سنگدان گوارش مکانیکی را انجام می دهد .
کر%(#ff0000)[م م]عده ندارد .
خاک و مواد آلی ← دهان ← حلق ← مری ← چینه دان ← سنگدان ( مکان اصلی گوارش مکانیکی ) ← روده ( مکان اصلی گوارش شیمیایی و جذب ) ← مخرج ← دفع
ماهیچه ی روده ی باریک ضخیم و مقاوم است . در واقع برجستگی دارد . این برجستگی سطح تماس روده با مواد را بالا می برد و به کارایی آن کمک می کند .
سنگ دان از بخش عقبی معده تشکیل می شود ← این جمله در همه ی جانوران صادق نیست ، مثلا در کرم خاکی این گونه نیست اما در کبوتر چرا .
بخش حجیم لوله ی گوارش در پرنده ی دانه خوار چینه دان است .
کبد زیر معده و بین چینه دان و سنگدان قرار دارد .
غذا و سنگ ریزه ← دهان ← مری ← چینه دان ← معده ( آغاز گوارش شیمیایی و مکانیکی ) ← سنگدان ← روده ی باریک ( ادامه ی گوارش و جذب ) ← روده ی بزرگ ( جذب آب ) ← مخرج ← دفع
در سنگدان علاوه بر گوارش فیزیکی ، گوارش شیمیایی نیز به وسیله ی آنزیم های معده انجام می شود .
پرنده ی دانه خوار حلق ندارد .
طول روده در گیاخواران باید بیشتر از گوشت خواران باشد . چون گوارش گیاهان زمان زیادی میخواهد . اندازه ی روده در همه چیز خوارها حد وسط است .
قورباغه زمانی که نابالغ است گیاهخوار است و وقتی که بالغ می شود و خشکی زی ، حشره خوار می شود به همین علت در هنگام دگردیسی طول روده ی قوباغه ی نابالغ کمی کوتاه تر می شود .
پی دی اف : 19.pdf -
فیلم یک : زیست شناسی ، دیروز ، امروز ، فردا / گفتار یک و دو
پروانه مونارک
گیاهخوار است و سالانه 15000 کیلومتر از مکزیک تا جنوب کانادا و بالعکس می پیماید .
در بدن این جاندار نورون هایی وجود دارید که جایگاه خورشید و جهت مقصد را تعیین میکند .
دیابت ؟
2 نوع دارد ، نوع یک وابسته به انسولین است .
هورمونی در بدن وجود دارد به نام انسولین ، مقدار قند خون که زیاد شود انسولین از پانکراس ترشح میشود . پانکراس 2 قسمت دارد ، قسمت برون ریز قوی ترین انزیم های گوارشی را ترشح می کند . قسمت درون ریز ( جزایر لانگرهانس ) 2 هورمون اصلی میسازد ، انسولین و گلوکاگون . انسولین هورمونی است که قند خون اضافی را در اندام ها و بافت ها ذخیره می کند . و در نتیجه قند خون کاهش می یابد . در دیابت بدن جزایر لانگرانس را دشمن خود تلقی میکند در نتیجه هورمون انسولین ترشح نمی شود .
ویژگی مشترک همه ی جانداران : نظم و ترتیب ، هم ایستایی ( هوموستئازی ) ، رشد و نمو ، پاسخ به محیط ، فرایند جذب و استفاده از انرژی ، تولید مثل ، سازش با محیط
گستره ی حیاط
کوچیک ترین واحد زنده ی حیاط : سلول
کوچک ترین واحد حیات : اتم
اتم ← مولکول ← اندامک ( دارای غشا ) ← یاخته ← بافت ← اندام ← دستگاه ← جا←ندار ← جمعیت ← اجتماع ( موجودات زنده که با هم تعامل دارند ) ← بوم سازگان ( تعامل موجودات زنده با محیط غیر زنده ) ← زیست بوم ← زیست کره
جمعیت : مجموعه افراد یک گونه که در یک مکان و یک زمان ، با هم زندگی میکنند .
جانداران : جانوران / گیاهان / قارچ ها / باکتری ها / آغازیان
انواع سلول :
1 . یوکاریوت : شاملِ جانوران ، گیاهان ، آغازیان ، قارچ ها / ماده ی ژنتیکی در هسته / اندامک دارند .
2 . پروکاریوت : شاملِ باکتری ها و سیانو باکتری ها / ماده ی ژنتیکی در سیتوپلاسک / اندامک ندارند .@D-fateme-r در توضیحات زیست دهم استاد موقاری گفته است:
فیلم یک : زیست شناسی ، دیروز ، امروز ، فردا / گفتار یک و دو
پروانه مونارک
گیاهخوار است و سالانه 15000 کیلومتر از مکزیک تا جنوب کانادا و بالعکس می پیماید .
در بدن این جاندار نورون هایی وجود دارید که جایگاه خورشید و جهت مقصد را تعیین میکند .
دیابت ؟
2 نوع دارد ، نوع یک وابسته به انسولین است .
هورمونی در بدن وجود دارد به نام انسولین ، مقدار قند خون که زیاد شود انسولین از پانکراس ترشح میشود . پانکراس 2 قسمت دارد ، قسمت برون ریز قوی ترین انزیم های گوارشی را ترشح می کند . قسمت درون ریز ( جزایر لانگرهانس ) 2 هورمون اصلی میسازد ، انسولین و گلوکاگون . انسولین هورمونی است که قند خون اضافی را در اندام ها و بافت ها ذخیره می کند . و در نتیجه قند خون کاهش می یابد . در دیابت بدن جزایر لانگرانس را دشمن خود تلقی میکند در نتیجه هورمون انسولین ترشح نمی شود .
ویژگی مشترک همه ی جانداران : نظم و ترتیب ، هم ایستایی ( هوموستئازی ) ، رشد و نمو ، پاسخ به محیط ، فرایند جذب و استفاده از انرژی ، تولید مثل ، سازش با محیط
گستره ی حیاط
کوچیک ترین واحد زنده ی حیاط : سلول
کوچک ترین واحد حیات : اتم
اتم ← مولکول ← اندامک ( دارای غشا ) ← یاخته ← بافت ← اندام ← دستگاه ← جا←ندار ← جمعیت ← اجتماع ( موجودات زنده که با هم تعامل دارند ) ← بوم سازگان ( تعامل موجودات زنده با محیط غیر زنده ) ← زیست بوم ← زیست کره
جمعیت : مجموعه افراد یک گونه که در یک مکان و یک زمان ، با هم زندگی میکنند .
جانداران : جانوران / گیاهان / قارچ ها / باکتری ها / آغازیان
انواع سلول :
1 . یوکاریوت : شاملِ جانوران ، گیاهان ، آغازیان ، قارچ ها / ماده ی ژنتیکی در هسته / اندامک دارند .
2 . پروکاریوت : شاملِ باکتری ها و سیانو باکتری ها / ماده ی ژنتیکی در سیتوپلاسک / اندامک ندارند . -
نوکلئیک اسید : یک پلیمر است . مونومر آن نوکلئتید است ، نوکلئیک اسید ها دو نوع هستند : DAN \ RNA
دی ان اِی در سلول های یوکاریوتی در هسته جای دارد و در سلول های پروکاریوتی در سیتوپلاسم .
دی ان ای از دو رشته ی پلی نوکلوئتیدی ساخته شده و آر ان ای از یک رشته ی پلی نوکلوئتیدی .
ATP :به واکنشی که در آن آدنوزین تری فسفات ساخته میشود تنفس یاخته ای میگویند . تنفس یاخته ای در میتوکندری انجام میشود . غذای اصلی سلول گلوکز است در حالی که بدن ما به انرژی نیاز دارد نه گلوکز . به فرآیندی که از طریق میتوکندری گلوکز به آدنوزین تری فسفات تبدیل میشود تنفس یاخته ای می گویند . واکنش زیر موازی شده است :
C6H12O6 + 6O2 + 38ADP + 38 فسفات ← 38ATP + 6CO2 + 6H2O
در آدنوزین تری فسفات دو پیوند وجود دارد با سه فسفات . انرژی در پیوند ها ذخیره شده است .
سلول به انرژی نیاز دارد ، بنابراین یکی از پیوندها رو میشکند و یک فسفات آزاد میشود حالا آدنوزین دی فسفات موجود است . از آدنوزین دی فسفات نمیتوان انرژی گرفت . بنابراین آنرا نگه میداریم و در واکنش بالا قرار میدهیم تا دوباره به آدنوزین تری فسفات تبدیل شود . البته آدنوزین دی فسفات نیز انرژی دارد چون دارای یک پیوند بین فسفات هاست اما انرژی آن بسیار کم است .
شکل مولکول آدنوزین تری فسفات ص 16:
/. سه گروه فسفات و باز آدنین با هم هیچ پیوندی ندارند و واسطه ی بین آنها قند ریبوز است .
/. قند ریبوز هم با 3 گروه فسفات و هم با باز آدنین پیوند دارد .
یاخته :
مایع بین یاخته ای ترکیبی همانند پلاسما دارد یعنی در آن مواد دفعی ، غذایی ، اکسیژن ، کربن دی اکسید ، آب املاح و ... است . خون مواد غذایی و اکسیژن را به مایع بین سلولی میدهد تا مایع ، آنها را به یاخته بدهد و یاخته نیز کربن دی اکسید و مواد دفعی را به مایع بین یاخته ای میدهد تا به خون برود و از سلول خارج شود .
کربوهیدارت به صورت مستقل در غشای یاخته وجود ندارد ولی لیپید و پروتئین مستقل هستند .
شکل غشای یاخته ی جانوری صفحه 15 :
/. غشا دو لایه است . بیشترین جزء غشا لیپید است . کلسترول فقط در غشای جانوری وجود دارد . هم کلسترول و هم فسفولپید دولایه هستند . پروتئین های غشا دو نوع هستند : پروتئین های سراسری که هر دو لایه ی غشا را در برگرفته اند و پروتئین های سطحی که فقط در یک لایه از غشا وجود دارند . کربوهیدرات های غشا دو نوع هستند : گلیکوپروتئین ( گلیکوژن + پروتئین) و گلیکولیپید ( گلیکوژن + لیپید ) . هر دو نوع کربوهیدرات فقط در سطح خارجی وجود دارند و در سطح داخلی نیستند .
غشا به طور کلی از جنس فسفولیپید و پروتئین است که اگر جانوری باشد ، کلسترول نیز به آن اضافه میشود و اگر گیاهی باشد کلسترول نداریم .
برخی از پروتئین های غشا سراسری هستند . برخی از این پروتئین ها به صورت کانال هستند . این پروتئین ها تخصصی هستند ، یعنی فقط با یک نوع ماده سروکار دارند و آن ها را از خود عبور میدهند ( البته مولکول آب بخاطر کوچکی از هر پروتئینی میتواند عبور کند . ) برخی از اینها همیشه باز هستند و برخی دیگر فقط موقع ورود و خروج مواد باز میشوند . برخی از پروتئین ها ناقل هستند و با یون ها سروکار دارند .
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم چهار استاد موقاری.pdf@D-fateme-r سلام عزیزم میگم که فقط pdfاسن فصل زو گذاشتید یا فصل های دیگه هم هست؟