سفر به زمین🌍:فصل 1
-
در مورد تست های تعیین سن نسبی یه نکته ای رو بگم که خیلی بهتون کمک میکنه
تو تست سن نسبی اول برید تو گزینه ها رو ببینید دقیقا کدوم لایه ها رو مقایسه کرده
تو بعضی تست ها یه سری از لایه ها نادیده گرفته میشن اصلا تقدم و تاخر شون مهم نیست
واس همین یهویی نرید تو شکل تست و تقدم و تاخر رو مشخص کنید چون ممکنه همه شون نیازتون نشه
خودم این کار رو میکردم اول میرفتم گزینه ببینم چی رو مقایسه کرده همون رو چک میکردم که زمان کمتری هم گرفته شه -
سن مطلق(پرتو سنجی)
اما سن مطلق یعنی چه؟ چه تفاوتی با سن نسبی داره؟
در سن مطلق،سن واقعی سنگ یا پدیده مشخص میشه
اما چجوری می تونیم به سن واقعی شون برسیم؟
با استفاده از عناصر پرتوزا
اما خب ممکنه این سوال هم پیش بیاد چرا از عناصر پرتوزا استفاده میکنیم؟
چون سرعت تخریب شون ثابت هست و عوامل خارجی مثل فشار یا دما بر سرعت تخریب شون تاثیری نداره...
همون طور که تو شیمی خوندیم عناصر پرتوزا به صورت مداوم با یه سرعت ثابتی در حال واپاشی هستند
بعد از واپاشی به عناصر پایدار تبدیل می شوند...
و همین طور که می دونیم مدت زمانی که نصفی از یک عنصر پرتوزا به عنصر پایدار تبدیل میشه رو نیمه عمر میریم
برای بدست آوردن سن مطلق یه فرمول داریم️
سن نمونه=نیم عمر×تعداد نیم عمر
خب این جدول خیلییی مهم هست...
در واقع واس حل مسائل باید حفظ شون کنید
جدول رو یکم تحلیل کنیم...
خب برای تعیین سن مطلق نیم عمر نیازه...
اما عنصر پرتوزا یا عنصر پایدار چطور؟
تو مسائل ممکنه یدفعه عنصر پرتوزا در پدیده رو گفته شود یدفعه عنصر پایدار...
واس همین حفظ کردن اینکه عنصر پرتوزا بعد واپاشی کدوم عنصر پایدار میشه خیلی مهمه و تو حل مسائل کمک تون میکنه -
سلام سلام
️زمان در زمین شناسی️
می دونیم که مفهوم زمان در مقیاس و واحد های مختلف بسیار کاربردی است
اما واحد های زمانی بسیار بزرگتری داریم که خب استفاده آنچنانی ازشون نداریم
اما این واحد های زمانی بسیار بزرگ در زمین شناسی اهمیت زیادی دارند
که عبارت می شوند️️
عهد ️دوره️ دوران ️ائون(ابردوران)
از کوچک به بزرگ
اما چه عواملی معيار تقسیم بندی این واحد های زمان زمین شناسی است؟!
1️⃣ظهور یا انقراض گونه خاصی از جانداران
2️⃣حوادث کوه زایی
3️⃣پیشروی یا پسروی جهانی دریاها
4️⃣عصرهای یخبندان
و...
که یه جدول خیلی مهم برای این مبحث داریم حتما باید حفظ باشید
اما از این جدول چجوری تست میدن؟
خب بیشتر اوقات و تو تست های قشنگ این جدول رو با سن نسبی و انواع کنش ها و تنش ها ترکیب میکنن
به همین دلیل تو حل بیشتر تست ها در این مباحث بهتون کمک میکنه...
البته ممکنه از قسمت میلیون سال قبل هم در تست ها استفاده بشه بعید نیست برای همین ارقامش رو بلد باشید عالیه
نکات این بخش
پر کامبرین️آغاز حیات(تک سلولی ها و نرم تنانی با ساختار بدنی ساده)
ظهور نخستین خزندگان️دوران پالئوزوئیک️دوره کربونیفر
ظهور نخستین پستاندران️دوران مزوزوئیک️دوره تریاس
تنوع و گسترش پستاندران️دوران سنوزوئیک
دوره نئوژن+دوره پالئوژن️ترشیاری
پیدایش نخستین مهره داران️دوره اردوویسین
شروع زندگی در خشکی️سیلورین
ممکنه تو تست ها ماهی هایی که در دوران اردوویسین ظهور پیدا کردن، ماهی زره دار نامیده شوند که درسته
زمین شناسان عمر زمین رو به بخش هایی تقسیم کردند که از نظر زمانی مساوی نیستند
تریلوبیت ها همان بند پایان هستند -
برای مبحث زمان در زمین شناسی طراح ها از شکلتفسیر کنیددر قسمت تکوین زمین و آغاز زندگی در آن استفاده کنند
1️⃣تشکیل کره زمین
2️⃣تشکیل سنگ ها
3️⃣پیدایش نخستین سلول های هسته دار
4️⃣نخستین تریلوبیت
5️⃣پیدایش، گسترش و نابودی دایناسور ها
6️⃣نخستین فسیل های انسانی -
سلام سلاممم
امیدوارم حال تون خوب باشه
می رسیم به بخش مهم پیدایش اقیانوس ها
اما قبل اینکه به قسمت اصلی چرخه ویلسون برسیم انواع ورقه های سنگ کره و حرکات شون نسبت به همدیگه رو بررسی می کنیم
دو نوع ورقه سنگ کره داریم
1️⃣قاره ای
2️⃣اقیانوسی
چه تفاوتی با هم دارند؟!
سنگ کره قاره ای نسبت به سنگ کره ای قیانوسی ضخامت بیشتری داره
و چون ضخامت بیشتری چگالی کمتری داره
و همچنین سن ورقه های قاره ای خیلییی بیشتر از سن اقیانوسی هست
حدود سن و قدمت ورقه های قاره ای حدود 3/8 میلیارد سال هست اما سن و قدمت ورقه های اقیانوسی حداکثر 200 میلیون سال است
البته ممکنه بخشی از یک ورقه جنسش قاره ای باشه و بخش دیگش از جنس اقیانوسی باشه مثل ورقه هند
اما ممکن هم هست یک ورقه تمامش اقیانوسی یا قاره ای باشه -
انواع حرکت ورقه های سنگ کره نسبت به هم
سه نوع حرکت داریم️
1️⃣دور شونده(واگرا)
2️⃣نزدیک شونده(همگرا)
3️⃣امتداد لغز
حرکات دور شونده(واگرا)
خب همون طور که از اسمش پیداست در این حرکات ورقه های سنگ کره از هم دیگر دور می شوند
ورقه های دور شونده اقیانوسی️در این حرکت ها پوسته اقیانوسی جدید به وجود میاد مثل بستر اقیانوس اطلس
ورقه های دور شونده قاره ای️در محل شکاف روی قاره ها ماگمای داغ بیرون می ریزد مثلکوه های کنیا و کلیمانجارو(شرق آفریقا)حرکات نزیک شونده(همگرا)
در این حرکت هم ورقه های سنگ کره به یکدیگر نزدیک می شوند
همگرایی ورقه اقیانوسی_ورقه قاره ای️ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره ای میره، یا به عبارتی فرورانش ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره ای اما چرا؟چون ورقه اقیانوسی چگالی بیشتری نسبت به ورقه قاره ای دارد در نتیجه سنگ ها در اعماق به دلیل گرما و فشار ذوب می شوند و ماگمایی تولید می شود که ماگما درون زمین سرد می شود که باعث پدید اومدن سنگ آذرین درونی می شود یا به صورت آتشفشان های انفجاری فوران میکند(تو یه پست دیگه سنگ آذرین درونی دقیقا چی هست)
هم چنین باعث تشکیل دراز گودل اقیانوسی می شود و اگر فرورانش دیگه ادامه پیدا کنه باعث بسته شدن اقیانوس می شود مثل اقیانوس تتیس
همگرایی ورقه اقیانوسی_اقیانوسی️یک ورقه به زیر ورقه دیگه فرو می رود و مثل حالت قبل ورقه اقیانوسی با ورقه قاره ای ذوب اتفاق میوفتد البته با یه تفاوت اینکه در این شرایط فوران آتشفشان جزایر قوسی رو به وجود میاره
همگرایی ورقه قاره ای_قاره ای️حاصل این برخورد تشکیل کوه است همانندهیمالیا،زاگرس،اورال، آلپ و اپالاشو هم چنین رشته کوه زاگرس حاصل برخورد ورقه عربستان و ورقه ایران است
حرکت امتداد لغز
در برخی نواحی کره زمین حرکت ورقات به گونه ای هست که نه از هم دور می شوند که نه نزدیک می شوند
بلکه در امتداد هم می لغزند و فرسایش پیدا میکنند
بیشتر هم در بستر اقیانوس رخ می دهد
در این نواحی گسل های متعدد وجود دارند و زلزله های مکرر رخ می دهد -
و اما میرسیم به اصل مطلب درس
مراحل چرخه ویلسون
نخستین بار ساز و کار حرکت ورقات سنگ کره که تو پست های قبلی گفتم توسط دانشمند کانادایی به اسم توزو ویلسون در قالب چرخه ویلسون مطرح شد
این چرخه 4️⃣ مرحله دارد
مرحله بازشدگی
در این مرحله حرکت واگرا داریم
در این قسمت تحت تاثیر جریان های همرفتی سست کره(ممکنه از واژه کنوکسیونی هم در تست ها استفاده شود) بخشی از پوسته سنگ کره قاره ای شکافته میشه و مواد مذب سست کره صعود می کنند و به سطح زمین می رسند که این پدیده در شرق آفریقا یا همان کوه های کنیا و کلیمانجارو اتفاق افتاد
مرحله گسترش
در این مرحله در محل شکاف، مواد مذاب خارج شده به بستر اقیانوس می رسند و پشته های اقیانوسی تشکیل می شوند و پوسته جدید که تشکیل شد به طرفین حرکت می کنند و در نتیجه بستر اقیانوس افزایش پیدا می کند مثل بستر اقیانوس اطلس که نتیجه دور شدن آمریکای جنوبی از آفریقا است یا می تونیم به دریای سرخ که نتیجه دور شدن عربستان از آفریقا است اشاره کنیم
مرحله بسته شدن
در این مرحله حرکات همگرا داریم که خب در اثر این حرکت ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره ای مجاورش می رود که همان طور که اشاره شد باعث تشکیل دراز گودال اقیانوسی می شود و اگر ادامه پیدا کند در نهایت اقیانوس بسته می شود
مرحله برخورد
با ادامه پیدا کردن و بسته شدن اقیانوس، ورقه ها با هم برخورد می کنند و رسوبات فشرده می شوند پس رشته کوهایی ایجاد می شوند مثل هیمالیا که اثر برخورد هندوستان به آسیا است و یا زاگرس که برخورد عربستان به ایران است -
علم، زندگی، کار آفرینی
https://forum.alaatv.com/post/2656856
https://forum.alaatv.com/post/2019877
تو تاپیک هایی که لینک شون رو قرار دارم این مبحث کتاب جمع بندی شده و نکاتش گفته شده
حتما مطالعه شون کنید -
اما خب در مورد باران الماسی که قرار بود بگم
این باران تو سیاره هایی مثل اورانوس، نپتون و زحل اتفاق میوفته
منشا باران الماس مولکول متان است
و درون این سیارات فشار و دما بسیاری زیادی داریم که بخاطر این فشار و دما مولکول متان میشکنه و به اتم هیدروژن و کربن تجزیه میشه
بعدش اتم های کربن در طی شرایط موجود در این سیارات با هم پیوند برقرار می کنند و الماس رو به وجود میاورند
و به دلیل جاذبه موجود الماس به صورت باران میبارد
@ida-shateri -
@sania-Andiravan
سنگ آذرین درونی
سنگ آذرین درونی و بیرونی از نظر ترکیب شیمیایی تفاوتی با هم دیگه ندارند
اما از چه نظر با هم تفاوت دارند؟
سنگ های آذرین درونی حاصل از سرد شدن مواد مذاب در داخل زمین و درشت بلور هستند
چرا درشت بلورند؟چون آروم تر سرد شدن
و همچنین اکثریت به رنگ سفیدند و زیبایی بیشتری هم دارند