زیست پلاس
-
۱۱.کبد که بزرگ ترین اندام دستگاه گوارشی است(درحالی که معده بزرگ ترین اندام لوله گوارشی است) در نمای جلویی به صورت دو لب دیده می شود که توسط طناب پیوندی جدا شده است. بخش کوچک تر در سمت چپ و بخش بزرگ تر در سمت راست بدن واقع شده و کیسه صفرا در قسمت تحتانی و پشتی کبد قرار دارد. تمام سطح لب کوچک با معده همپوشانی ندارد و لب بزرگ تر سطح برآمده تری نسبت به لب دیگر دارد.
۱۲.سطح خارجی روده بزرگ دارای برآمدگی های کیسه ای شکل است. سطوح مایل به چپ کولون بالا رو، سطح پایینی کولون افقی، سطوح مایل به راست کولون پایین رو در تماس (غیر مستقیم) با روده باریک است.
۱۳.تمامی رگ های خونی که به کبد وارد می شوند سیاهرگ نیستند اما تمامی رگ یا رگ های خونی خروجی سیاهرگ اند.
۱۴.محل قرار گیری دره دیافراگم (فرورفتگی دیافراگم) در حالت استراحت در نزدیکی زائده خنجری جناغ و محل ورود مری به معده و محل قرار گیری دامنه های دیافراگم انتهای دنده دهم است.
۱۵.قاعده ی شش ها فرو رفته و انتهای آنها در نماهای مختلف با بخش هایی از کبد همپوشانی دارد.
۱۶.ماهیچه میان بند در جلو با استخوان دنده ها و در پشت با استخوان ستون مهره ها اتصال دارد.
۱۷.انتهای کولون افقی از ابتدای آن در سطح بالاتری قرار گرفته است و کولون بالا رو طول کمتری نسبت به کولون پایین رو دارد. راست روده جزئی از روده بزرگ نیست و ضخامت بیشتری نسبت به آن دارد. بزرگ ترین بخش روده بزرگ ابتدای آن است که روده کور نام دارد و به آپاندیس ختم می شود.
۱۸.انشعاباتی که صفرا را از یاخته های کبدی به کیسه صفرا منتقل می کند هم از لب کوچک و هم از لب بزرگ خارج می شوند نیز مجرای صفرابر از پشت دوازدهه و سر پانکراس عبور و با مجرای ضخیم پانکراس که در سطح پایین تری نسبت به مجرای دیگر قرار دارد یکی می شود.
۱۹.حرکات قطعه قطعه کننده باعث گسترش محتویات لوله گوارش می شود یعنی از محل ایجاد حلقه ممکن است محتویات به عقب نیز رانده شوند.
۲۰.ترتیب ضخامت لایه های لوله گوارش
مخاط>لایه ماهیچه ای>زیر مخاط>لایه بیرونی
ترتیب لایه ها از بیرون به داخل
لایه بیرونی>لایه ماهیچه ای>زیر مخاط>مخاطهر کس که نخواهد که بداند حیف است چنین جانوری زنده بماند.
-
۱۱.کبد که بزرگ ترین اندام دستگاه گوارشی است(درحالی که معده بزرگ ترین اندام لوله گوارشی است) در نمای جلویی به صورت دو لب دیده می شود که توسط طناب پیوندی جدا شده است. بخش کوچک تر در سمت چپ و بخش بزرگ تر در سمت راست بدن واقع شده و کیسه صفرا در قسمت تحتانی و پشتی کبد قرار دارد. تمام سطح لب کوچک با معده همپوشانی ندارد و لب بزرگ تر سطح برآمده تری نسبت به لب دیگر دارد.
۱۲.سطح خارجی روده بزرگ دارای برآمدگی های کیسه ای شکل است. سطوح مایل به چپ کولون بالا رو، سطح پایینی کولون افقی، سطوح مایل به راست کولون پایین رو در تماس (غیر مستقیم) با روده باریک است.
۱۳.تمامی رگ های خونی که به کبد وارد می شوند سیاهرگ نیستند اما تمامی رگ یا رگ های خونی خروجی سیاهرگ اند.
۱۴.محل قرار گیری دره دیافراگم (فرورفتگی دیافراگم) در حالت استراحت در نزدیکی زائده خنجری جناغ و محل ورود مری به معده و محل قرار گیری دامنه های دیافراگم انتهای دنده دهم است.
۱۵.قاعده ی شش ها فرو رفته و انتهای آنها در نماهای مختلف با بخش هایی از کبد همپوشانی دارد.
۱۶.ماهیچه میان بند در جلو با استخوان دنده ها و در پشت با استخوان ستون مهره ها اتصال دارد.
۱۷.انتهای کولون افقی از ابتدای آن در سطح بالاتری قرار گرفته است و کولون بالا رو طول کمتری نسبت به کولون پایین رو دارد. راست روده جزئی از روده بزرگ نیست و ضخامت بیشتری نسبت به آن دارد. بزرگ ترین بخش روده بزرگ ابتدای آن است که روده کور نام دارد و به آپاندیس ختم می شود.
۱۸.انشعاباتی که صفرا را از یاخته های کبدی به کیسه صفرا منتقل می کند هم از لب کوچک و هم از لب بزرگ خارج می شوند نیز مجرای صفرابر از پشت دوازدهه و سر پانکراس عبور و با مجرای ضخیم پانکراس که در سطح پایین تری نسبت به مجرای دیگر قرار دارد یکی می شود.
۱۹.حرکات قطعه قطعه کننده باعث گسترش محتویات لوله گوارش می شود یعنی از محل ایجاد حلقه ممکن است محتویات به عقب نیز رانده شوند.
۲۰.ترتیب ضخامت لایه های لوله گوارش
مخاط>لایه ماهیچه ای>زیر مخاط>لایه بیرونی
ترتیب لایه ها از بیرون به داخل
لایه بیرونی>لایه ماهیچه ای>زیر مخاط>مخاط -
۲۱.محل عبور مری از دیافراگم به گونه ای است که سرخرگ آئورت در سطح پشتی تر و پایین تری نسبت به آن از ماهیچه میان بند عبور می کند.
۲۲.پرده صفاق فقط اندام های گوارشی را در بر نمی گیرد و حتی در خصوص اندام های گوارشی، همه ی بخش های اندام های گوارشی را نیز نمی پوشاند برای مثال تمامی بخش های کبد و راست روده توسط صفاق احاطه نشده است. از طرفی هر اندام موجود در حفره شکمی را نیز احاطه نمی کند.
۲۳.صفاق از دو لایه بافت پوششی سنگفرشی ساده تشکیل شده است و در دیواره ی آن گیرنده های فشار، درد و گیرنده های حساس به دما وجود دارد. در حد فاصل بین دو لایه، بافت پیوندی نیز وجود دارد.
۲۴.کلیه ها داخل حفره شکمی و پشت محوطه شکمی قرار دارند. کلیه چپ پشت معده و بخشی از روده بزرگ و بالاتر از کلیه راست و کلیه راست پشت دوازدهه و بخشی از روده بزرگ قرار دارد و توسط صفاق پوشانده نشده است. انشعاب سرخرگی کلیه، نزدیک سطح پشتی بدن وارد کلیه می شود اما سیاهرگ ها نزدیک سطح شکمی از کلیه خارج می شود.
۲۵.لوله گوارشی توسط دستگاه عصبی روده ای با تاثیر پذیری از دستگاه عصبی خودمختار عصب دهی می شود اما ماهیچه اسکلتی موجود در این لوله توسط دستگاه عصبی پیکری عصب دهی می شود.
۲۶. محل دو شاخ شدن سرخرگ آئورت و محل یکی شدن سیاهرگ های تشکیل دهنده ی بزرگ سیاهرگ زیرین در حفره شکمی نزدیک به استخوان لگن و پایین کلیه ها و بالا تر از مثانه است.
۲۷.از باز و بست شدن چین خوردگی های معده استنباط می شود در مخاط معده همانند روده ماهیچه مخاطی وجود دارد. غدد معده شامل چهار نوع یاخته اصلی(ترشح پپسیونوژن، لیپاز)، کناری(HCl ، عامل داخلی معده)، یاخته های ترشح کننده ماده مخاطی و یاخته های جی (ترشح کننده هورمون گاسترین) است. هسته یاخته های اصلی همانند یاخته های ترشح کننده ماده مخاطی به غشا ی پایه نزدیک تر و این یاخته ها دارای میتوکندری فراوان هستند. اما هسته یاخته های کناری در قوس میانی یاخته قرار داشته و این یاخته ها دارای چین خوردگی هایی بر روی سطح غشا ی خود هستند.
۲۸.دنده های قفسه سینه در محافظت از بخش اعظم کبد، بخشی از معده، ابتدا و انتهای کولون افقی، بخش هایی از کلیه ها، شش ها، قلب و تیموس و... نقش دارند.
۲۹.کبد به رنگ قرمز قهوه ای و به شکل < مشاهده می شود. این اندام که سنگین ترین و بزرگ ترین غده بدن به شمار می رود در سم زدایی، تولید پروتئین، ذخیره گلیکوژن، تجزیه گویچه های قرمز و تولید هورمون نقش دارد.
۳۰. خون روشن از طریق سرخرگ کبدی و خون غنی از مواد مغذی جذب شده از لوله گوارش از طریق سیاهرگ باب (خون طحال و پانکراس نیز به این سیاهرگ می ریزد) به کبد وارد می شود. هر دوی این رگ ها در تغذیه کبد نقش دارند اما سیاهرگ باب نقش بیشتری ایفا می کند. -
۳۱. اندام زایی کبد و... از هفته سوم تا هشتم طی رویان زایی رخ می دهد و خاستگاه های تشکیل کبد هم در بخش شکمی آندودرم و هم در مجاورت مزانشیم دیواره عرضی قرار دارد.
۳۲. در همه یاخته های کبد گیرنده گلوکاگون وجود ندارد.(برای مثال کپسول گلیسون که بافت پیوندی رشته ای و... احاطه کننده کبد است برای این هورمون گیرنده ندارد.)
۳۳.معده علاوه بر HCl و فاکتور داخلی که ترشحات برون ریز هستند دارای ترشحات درون ریز نیز هست از جمله گاسترین و هیستامین
۳۴.دستگاه عصبی خودمختار (اعصاب پادهم حس) با تاثیر استیل کولین، دستگاه تنظیم شیمیایی با تاثیر هورمون گاسترین و با تاثیر هیستامین بر افزایش میزان ترشح HCl موثر هستند اما نوعی پروتئین موجود در بزاق بر ترشح اسید معده اثر مهاری دارد.
۳۵.دستگاه عصبی خودمختار (به ویژه اعصاب هم حس) و هورمون هایی نظیر گاسترین و سکرتین در تنظیم حرکات معده موئر هستند.
۳۶.موادی مانند آب، برخی از دارو ها مانند آسپرین، برخی از آمینو اسید، الکل، کافئین و تا حدودی ویتامین های محلول در آب ممکن است از طریق معده جذب شوند.
۳۷.گیرنده های موجود در معده می توانند پیام خوش مزه بودن غذا را از طریق دستگاه عصبی خودمختار(اعصاب پادهم حس) به هیپوتالاموس و دستگاه لیمبیک در مغز ارسال کنند.
۳۸.پانکراس انواعی از آنزیم ها نظیر آمیلاز ، فسفولیپاز، لیپاز، ریبونوکلئاز، پروتئاز ترشح می کند.در حالی که تمامی انواع آنزیم های پانکراس فعال ترشح می شوند پروتئاز های آن به صورت غیر فعال ترشح و در دیواره روده باریک با اثر آنزیم های غشایی روده فعال می شوند. برای مثال نوعی پروتئاز به نام تریپسینوژن با فعال شدن به تریپسین تبدیل می شود.
۳۹.همه ی آنزیم های روده باریک گوارشی نیستند. از طرفی همه آنها غشایی نیستند و همچنین همه آنزیم های غشایی نیز گوارشی نیستند.
۴۰.میزان غلظت گلوکز در خون، دستگاه عصبی خودمختار(اعصاب هم حس) همگی اثر افزایشی بر ترشح گلوکاگون دارند در حالی که انسولین اثر مهاری دارد. -
۴۱. در روده بزرگ علاوه بر آب و املاح، ویتامین های گروه B و K نیز جذب می شوند.
۴۲. هورمون های سکرتین و گاسترین فقط در معده و پانکراس گیرنده ندارند و گلوکاگون نیز فقط در کبد گیرنده ندارد.
۴۳.اولین مرحله گوارش چربی ها در دهان و با کمک لیپاز زبانی آغاز می شود. به دهان آنزیم های آمیلاز و لیپاز، به معده آنزیم های پروتئاز و لیپاز و به روده باریک پروتئاز، لیپاز، آمیلاز، نوکلئاز و... ترشح می شود.
۴۴.قسمت اعظم مری در قفسه سینه جای گرفته و از موازات مهره ششم گردنی و پشت غضروف نای آغاز و در موازات مهره دهم قفسه سینه وارد حفره شکمی می شود و تا حدود مهره یازدهم امتداد می یابد.
۴۵.بنداره انتهایی مری از لحاظ فیزیولوژیکی بنداره محسوب می شود نه از لحاظ آناتومیکی! یعنی از نظر ساختاری بنداره نیست بلکه مانند بنداره عمل می کند بنابراین استنباط اینکه همه بنداره های ساختاری مشابه این بنداره کاذب دارند درست نیست.
۴۶. دهان، حلق، بنداره ابتدایی مری و یک سوم ابتدایی مری و بنداره خارجی مخرج که دارای ماهیچه مخطط هستند توسط دستگاه عصبی پیکری عصب دهی می شود.
