زیست شناسی کتاب درسی

[kosari]

زیست
انواع استخوان ها ازلحاظ پهن یادراز یاکوتاه بودن :

️جمجمه :پهن
چهره :پهن
️ترقوه :دراز
کتف :پهن
️جناغ :پهن
دنده :پهن
️بازو :دراز
مهره :پهن
️زند زیرین وزبرین :دراز
مچ وکف و انگشتان دست :کوتاه
️ران :دراز
کشکک :پهن
️درشت نی ونازک نی :دراز
مچ وکف وانگشتان پا :کوتاه
️لگن :پهن.

[kosari]

دستگاه گوارش

در سمت راست بدن
کبد
کیسه صفرا
کولن بالا رو
بنداره پیلور

درسمت چپ بدن
بخش اعظم معده
پانکراس
کولن پایین رو
بنداره کاردیا

بخش میانی
مری
راست روده
بنداره های مخرج
کولن افقی

پانکراس زیر معده است
بخشی از کبد روی معده است
مری اندامی که در بالا و پایین دیافراگم بنداره دارد
بنداره ها حالت حلقوی دارد که بنداره ابتدایی مری و خارجی مخرج از نوع مخطط است که ارادی هستند و تحت کنترل اعصاب پیکری

[kosari]

دردستگاه گوارش انسان،کولون بالاروهمانندکیسه ی صفرادرسمت راست بدن قرارگرفته است.
درانتهای لوله ی گوارش،همانندمجاری ادراری۲بنداره قرارگرفته است که داخلی صاف وغیرارادی وخارجی مخطط وارادی است.
دیواره معده یک لایه ی ماهیچه ی بیش تربه نام لایه ی مورب داردکه داخلی ترین لایه ی ماهیچه ای درمعده است.
ماهیچه ی سرتاسرلوله ی گوارش ازنوع صاف است ولی دردهان،حلق وابتدای مری بنداره خارجی مخرج ازنوع مخطط است.
حرکات کرمی شکل درسرتاسرلوله ی گوارش صورت می گیردولی حرکات قطعه قطعه کننده فقط درروده باریک وجوددارد.
حرکات کرمی شکل توانایی بازکردن اسفنگتربسته رادارندولی حرکات قطعه قطعه کننده این توانایی راندارند.
گوارش مکانیکی تمام موادغذایی وگوارش شیمیایی کربوهیدرات هاازدهان آغازمی شود.
لیزوزیم موجوددربزاق جزء نخستین خط دفاعی است ودیواره ی سلولی باکتری هاراازبین می برد.
تنهاماده ای که درسرتاسرلوله ی گوارش ترشح می شودموسین است.
نوع بافت پوششی بنداره ی انتهای مری ازنوع سنگفرشی ولی بنداره ی انتهای معده ازنوع استوانه ای است.
آنزیم های آغازگرروندهضم پروتئین،توسط ترشحات بعضی ازسلول های معده فعال می شوند.
پپسین نمی تواندپروتئین هارابه آمینواسیدتبدیل کندولی آن هارابه قطعات کوچک ترتبدیل می کند.
درمعده برخلاف روده ی باریک فقط حرکات کرمی شکل داریم.
دیواره ی مری،به علت نداشتن لایه ی قلیایی ضخیم،دربرابراسیدمعده آسیب پذیراست.
گوارش نهایی پروتئین وکربوهیدرات وچربی هادرروده ی باریک انجام می شود.
صفرافاقدهرگونه آنزیم گوارشی است.
همه ی آنزیم های روده ی باریک انسان همواره به صورت غیرفعال ترشح نمی شوند.
درروده ی باریک،همه ی موادازبین برنده اثراسیدی کیموس،توسط سلول هایی روی غشای پایه تولیدمی شود.
درآب کافت یک بسپاره خطی،اگرnتعدادتک پاره باشد،n-1مولکول آب مصرف می شود.
درسنتزآب دهی بین تک پاره ها،اگرn تک پاره باشد،n-1مولکول آب تولید می شود.
شروع گوارش کربوهیدرات دردهان وپایان آن درروده ی باریک است.
آنزیم های آمیلازبزاق ولوزالمعده قوی نیستندوکربوهیدرات رابه گلوکزتبدیل نمی کندبلکه آنزیم های یاخته ی روده ی باریک این عمل راانجام می دهند.
باکتری هلیکوباکترپیلوری باعث ایجادزخم معده وسپس سرطان معده می شود.

[kosari]

عمقی ترین گیرنده ی پوست،پوشش پیوندی چندلایه دارد.
نوع گیرنده ی موجوددرپای جیرجیرک مشابه گیرنده های فشاردرپوست انسان است.
قرارگرفتن درمعرض محرک ثابت الزاماباعث سازش گیرنده هانمی شود(گیرنده ی درد)
حواس پیکری همانندحواس ویژه می تواننددرداخل یاسطح بدن قرارگیرند.
گیرنده های حسی ورگ های خونی دربافت پوششی پوست مشاهده نمی شود(دربافت پیوندی هستند)
گیرنده های دمائی برخلاف گیرنده های فشارخون دررگ هائی بابافت پیوندی کم(سیاهرگ ها)وجوددارند.
پیام ایجادشده درگیرنده های حس وضعیت به مخچه ارسال می شوند.
فعالیت های شدیدماهیچه هامی توانندسبب تحریک گیرنده های فاقدسازش شود(دردماهیچه ای)
بزرگ ترین ذخیره ی انرژی بدن(بافت چربی)همانندآنزیم لیزوزیم درمحافظت ازچشم نقش دارد.
لایه ای ازچشم که دارای مویرگ های خونی است(مشیمیه)درارتباط بابخش رنگین چشم(عنبیه)است.
عدسی به صورت غیرمستقیم به ماهیچه های مژگانی متصل است.
نقطه ی کورمحل ورودوخروج رگ های خونی وهمچنین خروج عصب بینایی است وگیرنده ی نوری ندارد.
درشبکیه تعدادگیرنده های نوری که درنورکم تحریک می شوندبیش ترازگیرنده های تشخیص دهنده ی رنگ هاست.
اختلال درعملکردرگ های لنفی می تواندباعث کاهش تولیدماده ی حساس به نورشود(کاهش ویتامین محلول درچربیA)
نزدیک بینی یادوربینی الزاما به علت تغییرقطرکره ی چشم نیست.
افراددوربین درمشاهده اجسام نزدیک وافرادنزدیک بین درمشاهده اجسام دورمشکل دارند.
ویژگی چشم راست:
۱-عصب بینایی آن به سمت چپ می رود.
۲-بخش پهن ترقرنیه ی آن به سمت چپ است.
ماهیچه های حلقوی عنبیه تحت کنترل سیستم پاراسمپاتیک وماهیچه ی شعاعی تحت کنترل سیستم سمپاتیک است.
لاله ی گوش وبخش ابتدایی مجرای گوش توسط استخوان گیجگاهی محافظت نمی شود(غضروف دارند).
یکسان شدن فشارهوای دوطرف پرده ی صماخ توسط بخشی ازگوش میانی که به حلق راه دارد،صورت می گیرد.
گیرنده های مژک دارباپوشش ژلاتینی:
۱-گیرنده ی حلزونی
۲-گیرنده ی مجاری نیم دایره
۳-گیرنده ی خط جانبی ماهی
کوچک ترین استخوان های بدن، درون گوش میانی قرارگرفته اند.
شاخه ی تعادلی عصب گوش وشاخه ی شنوایی عصب گوش درنقاط مختلفی ازمغزپردازش می شوند.
آکسون گیرنده های بویایی پیام رابه قسمتی ازمغزمی برندکه باسامانه ی کناره ای درارتباط است(لوب بویایی)
تعدادیاخته های پشتیبان بیش ترازگیرنده های چشایی است وبارشته ی عصبی درارتباط نیستند.
آمینواسیدگلوتامات واردجوانه ی چشایی می شودولی نمی تواندواردگیرنده ی چشایی شود.
همه ی ماهی هادارای ساختاری هستندکه حاوی یاخته های مژک دارحساس به ارتعاش هستند.
پیام عصبی تولیدشده درگیرنده های پاهای جیرجیرک ومگس توسط طناب عصبی شکمی به مغزارسال می شوند.
چشم مرکب درهمه ی حشرات وجودداردولی درهمه ی آن هاقادربه دریافت پرتوفرابنفش نیست.
پرتوهای فروسرخ به صورت یک نموداردمایی قابل تفسیراست.

@تجربیا

[kosari]

️هر گیاهی که توانایی تثبیتCO2را در روز دارد هر سه گیاهC3و C4وCAM

️هر گیاهی که CO2 را فقط در حضور نور( مثلا روز) تثبیت می کند گیاهان C3 و C4

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2 را در شب نیز دارد گیاهان CAM

️هر گیاهی کهCO2 را فقط در شب تثبیت می کندهمیچین گیاهی نداریم

️هر گیاهی کهCO2 را در دو زمان مختلف ( شب و روز) تثبیت می کند گیاهان CAM

️هر گیاهی کهCO2 را در دو محل مختلف و به دو صورت تثبیت می کند گیاه C4

️هر گیاهی که CO2 را دوبار تثبیت می کند
گیاهان C4 و CAM

️هر گیاهی که CO2 را فقط یکبار تثبیت می کند گیاهان C3

️هر گیاهی CO2 را فقط به صورت اسیدی سه کربنه تثبیت می کند گیاهان C3

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2 را به صورت اسیدی سه کربنه دارد.
گیاهانC3،C4وCAM

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2 را به صورت اسیدی چهار کربنی داردگیاهان CAMو C4

️هر گیاهی که CO2را فقط به صورت اسیدی چهار کربنه تثبیت می کند همچین گیاهی نداریم.

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2را خارج از میانبرگ دارد هرسه نوع گیاه C3,C4و CAM

نکته:توجه کنید که در هر سه نوع گیاه ، فتوسنتز در یاخته هایی در خارج از میانبرگ مثلا در یاخته های نگهبان نیز انجام می شود.

️هرگیاهی که توانایی تثبیت CO2رادرماده زمینه ای سیتوپلاسم دارد.گیاهان C4 و CAM

️هر گیاهی کهCO2 را فقط در ماده زمینه ای سیتوپلاسم تثبیت می کندهمچین گیاهی نداریم

️هرگیاهی که توانایی تثبیت CO2را در ماده زمینه ای سیتوپلاسم ندارد گیاهانC3

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2 را در کلروپلاست دارد هر سه نوع گیاه C3وC4 و CAM

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2 ،در خارج از کلروپلاست را دارد گیاهانC4 و CAM

️هر گیاهی که توانایی تثبیت CO2 ،در خارج از کلروپلاست را ندارد گیاهانC3

[kosari]

مکانیسم های انتقال از عرض غشای پلاسمایی
#پارت_اول

️فرایند های غیر فعال: حرکت مواد به سمت یک شیب غلظت پایین در نتیجه انرژی جنبشی مواد،نیازی به مصرف انرژی سلولی ندارد و تا زمان برقراری تعادل(در صورتی که با آن مقابله نشود) ادامه می یابد

انتشار ساده: حرکت مواد کوچک در جهت شیب غلظت پایین از عرض یک غشای دارای نفوذ پذیری انتخابی؛ مثل تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن بین خون و بافت های بدن

انتشار تسهیل شده: حرکت یون ها و مولکول های کوچک در جهت شیب غلظت پایین آن ها،از عرض یک غشای دارای نفوذ پذیری انتخابی به کمک یک پروتئین انتقال دهنده

[kosari]

#پارت_دوم

با واسطه کانال: حرکت یون در جهت شیب غلظت پایین آن از درون یک کانال پروتئینی؛ مانند حرکت یون سدیم از درون کانال سدیمی به درون سلول

با واسطه حامل: حرکت مولکول کوچک در جهت شیب غلظت آن توسط یک پروتئین حامل؛ مانند انتقال گلوکز به درون سلول توسط حامل گلوکز

اسمز: انتشار آب از عرض یک غشا با نفوذ پذیری انتخابی،تعیین جهت آن توسط غلطت نسبی املاح انجام می شود تا رسیدن به حالت تعادل.
@تجربیا
@بچه-های-کنکور-تجربی-1400

[kosari]

چند نکته مهم درباره یاخته گیاهی:

همه یاخته های گیاهی دیواره دارند.️

هر یاخته گیاهی پروتوپلاست ندارد.

همه یاخته های گیاهی دیواره نخستین و تیغه میانی دارند.

دیواره نخستین می تواند یک یا چند لایه باشد،اما دیواره پسین چند لایه است.

رشته های سلولزی در دیواره پسین در یک لایه موازی و در دو لایه زاویه دار قرار گرفته اند.

در هنگام تشکیل دیواره پسین ،دیواره در لان تشکیل نمی شود.

[kosari]

هر یاخته تمایز یافته روپوستی :

️باید سلول ترشحی، کرک، نگهبان روزنه و تارکشنده در نظر گرفته شود.

در تداوم جریان شیره خام در آوند های چوبی نقش دارد.

دارای توانایی تولید ATP در غیاب اکسیژن و در سطح پیش ماده در درون میتوکندر ی و خارج از آن (سیتوپالسم) است و فرایند قندکافت وتنفس یاخته ای را انجام میدهد.

دارای ژن رمزکنندۀ آنزیم پوستک ساز میباشد.

دارای ژن های یکسان با سایر یاخته های هسته دار گیاه است.

ژن های بیان شده در این یاخته ها می تواند مشابه و یا متفاوت با سایر یاخته ها باشند.

[kosari]

جهش های کوچک

اول برو انواع جهش رو از رو کتابت بخون! بعد بیا .

در ضمن اهمیت نکته های زیر به قیدهاست. خوب بهشون توجه کن!

هر جهشی ، دنا را تغییر می دهد.

جهش در دنا ممکن است باعث تغییر در رنا شود؛ اما جهش در ژن قطعا باعث تغییر در رنا می شود.( البته اگر جهش در بخش اینترون باشد، رنای بالغ تغییری نخواهد کرد)

در جهش از نوع جانشینی ، قطعا اندازه دنا تغییر نمی کند، اما ممکن است محصول تغییر کند‌‌.

هر جهشی منجر به تغییر پروتیین نمی شود.

مواردی که پروتیین تغییر نمی کند:
1⃣ جهش بی اثر:
. تبدیل یک رمز آمینواسید به رمز دیگر آن
. تبدیل یک رمز پایان به رمز دیگر ان
.جهش در اینترون ها

2⃣ممکن است اصلا ژن جهش یافته مربوط به رنای پیک نباشد.

3⃣ در قسمتی از ژن باشد که در رنای پیک قبل از کدون آغاز و یا بعد از کدون پایان باشد.

4⃣جهش در توالی بین ژنی باشد.

در جهش یا اضافه ، قطعا طول دنا تغییر می کند.

در جهش بی معنا ممکن است اصلا پلی پپتیدی تشکیل نشود.

در جهش ، ممکن است طول پلی پپتید افزایش یابد.

در همه جهش ها حداقل دو نوکلئوتید دستخوش تغییر می شود.

جهش در برخی پروتئین ها می تواند به مقدار تولید سایر پروتئین ها اثر بگذارد.(جهش در ژن پروتئین مهارکننده)

جهش ها می توانند بر ژن های رنای پیک ، رنای ناقل ، رنای رناتنی و حتی در توالی بین ژنی رخ دهند‌‌.
@تجربیا
@بچه-های-کنکور-تجربی-1400

[kosari]

️انواع پروتئین

️ساختاری
کلاژن ، هیستون ، ریبوزوم

️دفاعی
پادتن، پروتین های مکمل ، اینترون ، پرفورین

️ انتقالی
هموگلوبین ، میگلوبین ، کانال ، پمپ

️ گیرنده‌ ای
گیرنده آنتی ژن ها و لنفوسیت ها

️ انقباضی
اکتین و میوزین

️ تنظیمی
فعال کننده و مهار کننده

️ انعقادی
فیبرینوژن ، فیبرین ، ترومبین ، پروترومبین

️هورمون
بیشتر هورمون ها مانند انسولین

️آنزیم
بیشتر آنزیم ها مانند پروتئاز و لیپاز

[kosari]

زیست

طی انقباض ماهیچه :

طول سارکومر :کوتاه.
طول نوارروشن :کوتاه.
طول نوارتیره :ثابت
طول اکتین ونیزمیوزین :ثابت
فاصله دوخط z :کاهش.

[kosari]

گلومرول و کپسول بومن:

سرخرگ آوران برخلاف وابران، انشعابی از سرخرگ کلیه است.

سرخرگ آوران نسبت به سرخرگ وابران، قطر بیشتری دارد.

دیواره درونی کپسول بومن ، در امتداد دیواره بیرونی کپسول بومن قرار دارد.

دیواره بیرونی کپسول بومن ، در امتداد لوله پیچ خورده نزدیک قرار دارد.

دیواره درونی کپسول بومن: پوششی یک لایه( پودوسیت)
دیواره بیرونی کپسول بومن:پوششب یک لای( سنگفرشی)

شکاف های تراوشی بین پاهای هر پودوسیت ایجاد می شوند.

در سلول های پوششی گلومرول ،تعداد فراوانی منفذ وجود دارد.
@تجربیا
@بچه-های-کنکور-تجربی-1400

[kosari]

شکستن پیوند اشتراکی درون هسته یاختۀ یوکاریوتی توسط آنزیم های رنابسپاراز، دنابسپاراز و آنزیم های مؤثر در پیرایش انجام میشود.

شکستن پیوند فسفودی استر در هسته لزوما به منزلۀ انجام همانندسازی نیست!

تخریب پیوند فسفودی استر وجداسازی رونوشت میانه ها در فرآیند پیرایش نیاز به فعالیت آنزیمی است که این دسته از آنزیم ها نقشی در همانندسازی ژن ندارند.

در یاخته های یوکاریوتی که توانای تقسیم ندارند، شکستن پیوند فسفو دی استر در هسته فقط در فرایند پیرایش انجام می شود.

در هسته رِناتن های فعال حضور ندارند و اتصال دو آمینواسید به یکدیگر در سیتوپلاسم انجام میشود.

[kosari]

مراحل حرکت اب از اوند چوبی رگبرگ ها تا محل تعرق از برگ.

۱.ورود اب از اوند چوبی به یاخته های غلاف اوندی.
۲.ورود اب به فضای بین یاخته ای میانبرگ ها

۳.ورود اب به یاخته های میانبرگی

۴.حرکت اب از طریق پلاسمودسم ها ما بین یاخته های میانبرگ تا جایی که ارتباط پلاسمودسمی وجود داشته باشد.

۵.تبخیر اب از دیواره یاخته هایی از میانبرگ که در اطراف ان ها هوا وجود دارد و نزدیک به روزنه ها و سطح برگ هستند.

۶.تجمع بخار اب در فضای بین یاخته ای

۷.تعرق( خروج اب به صورت بخار) از روزنه ها و سطح برگ.
@دهم
@تجربیا

[kosari]

پمپ سدیم پتاسیم همیشه فعال ست
ناقل های مهاری،اختلاف پتانسیل دو سر نورون را منفی تر می کنند
سطح داخلی ستون مهره از سخت شامه ست
هیپوتالاموس،مرکز تشنگی،گرسنگی و تنظیم دمای بدن می باشد
همه ی پیامهای ارسالی لیمبیک به مخ،قبلا تقویت شده اند
برای سخت تر کردن بافت مغز اون رو در محلول فرمالین یا آب جوش قرار می دهند
بطن 4 درون نیمکره های مخ قرار ندارد(تشریح مغز تو بخشهای قبل بوده،حتما یادش بگیر)
اپی فیز یا پینه آل،پایین سپتوم قرار دارد
ریشه پشتی برخلاف شکمی در نخاع،جسم سلولی نیز دارد
در نخاع،جلوی شیار شکمی باز است(به شکل دقت کنید)
بین دو نیمکره مخ،لایه بیرونی سخت شامه وجود ندارد
نمی توان گفت هر ترکیب خارج شده از پایانه آکسون عمل سریع و عمر کوتاه داره(چون نورونها می تونن هورمون نیز تولید کنند)
نرم شامه دارای مویرگ های خونی فراوانی ست که بافت عصبی را تغذیه می کند
نرم شامه دارای بافت سنگفرشی تک لایه ست و در ایجاد سد خونی مغزی موثر است
سلولهای نوروگلیا نقش موثری در عملکرد همه ی انعکاس های بدن دارند
@تجربیا
@بچه-های-کنکور-تجربی-1400

[kosari]

جذب چربی‌ها و ویتامین‌های محلول در چربی:

از طریق مویرگهای لنفی درون پرزها چربی‌ها پس از جذب مستقیم وارد خون نمیشوند.

طبق متن کتاب درسی : در دستگاه گردش مواد رسوب کلسترول در دیوارهسرخرگ‌ها صورت میگیرد.

کلسترول بالا/پروتئین کم/با رسوب در دیواره سرخرگ منجر به تنگی یا انسداد مسیر عبور خون شده.

کلسترول کم/پروتئین بالا/کلسترول رسوب کرده در دیواره سرخرگ را جذب میکند.

جذب آب : اسمز

جذب مواد معدنی ️ انتقال فعال (کلسیم و آهن)

جذب ویتامین‌های محلول در آب ️انتشار/انتقال فعال

درون بری فقط مخصوص ویتامین B۱۲ می‌باشد که با اینکه محلول در آب است ولی چون مولکول درشتی است و برای جذب باید به عامل داخلی معده نیز بپیوندد با درون بری جذب می‌شود.

بنداره خارجی انتهای راست روده از نوع مخطط (ارادی) و بنداره داخلی ان از نوع صاف (غیرارادی) است.

آب و یون‌ها در روده بزرگ جذب می‌شوند تا مدفوع به شکل جامد درآید.

حرکات روده بزرگ آهسته انجام میشود.

با ورود مدفوع به راست روده ، انعکاس دفع شروع شده و سرانجام دفع به شکل ارادی انجام می‌شود.
@تجربیا
@دهم
@بچه-های-کنکور-تجربی-1400

[kosari]

هورمون های گیاهی

اکسین : منبع آن راس ساقه- کاربرد و عملکرد در: ریشه زایی قلمه ها با نسبت بالاتر به سیتوکینین، بازدارنده رشد جوانه های جانبی،چیرگی راسی،نورگرایی(ونت)-افزایش انعطاف پذیری دیواره سلولی

سیتوکینین: منبع آن راس ریشه و دانه و میوه ست، عملکرد وکاربرد آن: افزایش مدت نگهداری از گیاهان و میوه ها-تحریک تقسیم سلولی

ژیبرلین: منبع آن ، ساقه و میوه و دانه در حال رشد ست، کاربرد و عملکرد: تولید میوه های بدون دانه و درشت-جوانه زنی-تحریک طویل شدن ساقه و نمو میوه

اتیلن: منبع آن، اغلب بافتهای گیاهی است، کاربرد و عملکرد: تسریع رسیدگی میوه ها-تسهیل برداشت مکانیکی-در همه بدبختی ها به جز بی آبی و خشکی افزایش میابد

آبسزیک اسید: کاربرد و عملکرد: نقش اصلی در خفتگی دانه و میوه-بستن روزنه های گیاهان و حفظ جذب آب در ریشه
@تجربیا
@یازدهم
@بچه-های-کنکور-تجربی-1400

[Leila Rostamy]

این پست پاک شده!

[kosari]

این پست پاک شده!