زمین شناسی لقمه ای
-
سلام سلام سلام
امیدوارم که بهمن سنگین امتحانان نوبت اول رو با موفقیت گذرونده باشین
ان شا الله طی هفته های آینده تمام نکات تستی و غیر تستی و مفهومی کتاب زمین شناسی رو براتون می نویسم
قرار بودش که تا دی تمومش کنم ولی خوب وقت نوشتن مطالب در اینجا رو نداشتم و از اونجایی که خطم بسیار ریز و خرچنگ قورباغه ست و نکات رو هم توی کتابم نوشته بودم ، نمی تونستم از کتاب عکس بگیرم ( خلاصه که کتابم اونقدر شلوغ پلوغ شده که انگار جنگ جهانیه ) -
r sh در زمین شناسی لقمه ای گفته است:
غلظت عناصر در پوسته زمین :
- کاربرد ؟
پی بردن به فرابند های زمین شناسی مثل حرکت ورقه های سنگ کره + تاریخچه تکوین یک منطقه + آلودگی های زیست محیطی + کشف معادن ( اگر منطقه ای میزان غلظت عنصر هایش بیشتر از غلظت تعین شده در جدول کلارک باشد ، آنگاه آن منطقه دارای بیهنجاری مثبت است وجود معدن .
دقت کردین !؟
حرکت ورقات سنگ کره
تاریخچه تکوین یک منطقه
آلودگی های زیست محیطی
کشف معادن
اینا مثال هایی از فرایند های زمین شناسی بودن - کاربرد ؟
-
تعریفی کامل و جامع از کانی
![0_1610814218243_IMG_۲۰۲۱۰۱۱۶_۱۷۲۲۵۸~2.jpg](در حال بارگذاری 100%)
-
r sh در زمین شناسی لقمه ای گفته است:
تعریفی کامل و جامع از کانی
-
بنابراین تعریف ، نبات و نفت در یادآوری صفحه 27 کانی مجسوب نمی شن .
می دونین چرا ؟
چون نفت جامد نیست و نبات طبیعی نیست- شاید الان بپرسین : یخ چی ؟
بنظر شما یخ مایع داریم !؟
معلومه که نداریم ، چون اگه یخ آب بشه دیگه یخ نیست که آبه
پس یخ هم نوعی کانی محسوب می شه
- شاید الان بپرسین : یخ چی ؟
-
انواع کانی ها:
1- سیلیکات ها
- دارای بنیان سیلیکات (یک سیلیسیم + 4 اکسیژن = تشکیل هرم 4 وجهی )
- 90% پوسته زمین
- در سنگ های آذرین ، رسوبی و دگرگونی
2- غیر سیلیکات ها
- فاقد بنیان سیلیکاتی
- حدود 10% پوسته زمین
- در سنگ های آذرین ، دگرگونی و رسوبی
-
نکات شکل ص 28
ترتیب درصد کانی های سازنده زمین به صورت کلی ---> فلدسپار ها (51% ) و غیر فلدسپار ها ( 48 % )
فلدسپار ها به دو دسته سدیم - کلسیم (39 % ) و پتاسیم (12 % ) تقسیم میشن که مجموعا 51 % پوسته زمین را شامل میشنترتیب درصد کانی های سازنده زمین به صورت جزئی --->
-
فلدسپار سدیم - کلسیم (39 % ) = سدیم - کلسیم + بنیان سیلیکاتی
-
فلدسپار پتاسیم (12 % ) = پتاسیم +بنیان سیلیکاتی
-
کوارتز (12% ) = کوارتز + بنیان سیلیکاتی
-
پیروکسن ها (11% ) = پیروکسن ها + بنیان سیلیکاتی
-
غیر سیلیکات ها (8% ) / مثل سولفات ها ، سولفید ها ، اکسید ها ( مثل اکسید آهن ) ، فسفات ها ، کربنات ها و عناصر آزاد ( مثل طلا و مس که به صورت طبیعی وجود دارن )
-
آمفوبیل ها ( 5 % ) = آمفوبیل + بنیان سیلیکاتی
-
میکا ها (5% ) = میکا + بنیان سیلیکاتی
-
کانی های رسی (5 % ) = کانی رسی + بنیان سیلیکاتی
" شاید واستون سوال پیش اومده باشه که چرا خاک رس کانیه ؟ در پاسخ باید گفت که شروط کانی بودن رو داره ؛ جامده ، طبیعیه ، دارای ساختار شیمیایی ثابتیه و متبلوره ( تبلورش رو فقط با میکروسکوپ های خیلی قوی میشه تشخیص داد . ) " -
سایر سیلکات ها ( 3 % )
-
-
کانسنگ = کانه ( بخشی که شامل گروهی از کانی هایی است که یک فلز ارزشمند اقتصادی دارن ) + باطله ( بخشی که از نظر اقتصادی ارزش زیادی ندارد یا مثلا اگر با ارزش است ، استخراجش مقرون به صرفه نیست )
-
یعنی ممکنه مقدار کمی عنصر طلا جز باطله یک کانسنگ باشد ولی چون مقدارش خیلی کمه و از نظر اقتصادی استخراجش نمی ارزد ، آن را استخراج نمی کنیم .
-
@دانش-آموزان-آلاء @تجربیا @ریاضیا اگر شما هم نکته ای درنظر دارین که از قلم من جا افتاده ، حتما بگین
-
r sh در زمین شناسی لقمه ای گفته است:
غلظت عناصر در پوسته زمین :
- کاربرد ؟
پی بردن به فرابند های زمین شناسی مثل حرکت ورقه های سنگ کره + تاریخچه تکوین یک منطقه + آلودگی های زیست محیطی + کشف معادن ( اگر منطقه ای میزان غلظت عنصر هایش بیشتر از غلظت تعین شده در جدول کلارک باشد ، آنگاه آن منطقه دارای بیهنجاری مثبت است وجود معدن .
مطالب این پستو یادتونه ؟
همون طور که گفته بودم جایی معدن داریم که بی هنجاری مثبت داریم و هر جا که معدن X باشه ، یعنی کانسار عنصر X است . - کاربرد ؟
-
کانسار
کان همون کانی است و سار پسوندی فارسی به معنی محلی که دارای چند چیز شبیه به هم است ؛ مثلا چشمه سار : یعنی محلی که چشمه های زیادی داره => کانسار یعنی محلی که کانی های زیادی داره
(مثل اینکه کلاس ادبیات شد ) -
توی متن کتاب گفته چون مراحل استخراج سخت و پر هزینه ست در صورتی که حجم عنصر مورد نظر زیاد باشه بهره برداری آغاز میشه .
نکته مهم اینجاست که این میزان برای شروع بهره برداری برای هر عنصر متفاوته و با توجه به شرایطی ( که در پست بعدی بهشون اشاره می کنم ) ارزش آن عنصر رو نسبت به هزینه ها مشخص میکنن .
برای مثال شما اگه به اندازه یه مشت طلا پیدا کنی خوشحال تر میشه یا یه مشت آهن ؟ -
البته همه کانسنگ ها فلز نیستن . یک سری کانسنگ هایی وجود داره که ما بهش میگیم : سنگ ها و کانی های صنعتی مثل شن و ماسه و... که در صنعت استفاده می شن ( صنایعی مثل ساختمان سازی یا جاده سازی )
برخی مواقع از باطله ( بخش غیر اقتصادی کانسنگ ) به عنوان شن و ماسه در زیر سازی جاده ها استفاده میشه -
برای مثال شما اگه به اندازه یه مشت طلا پیدا کنی خوشحال تر میشه یا یه مشت آهن ؟
می تونید بگید چرا ؟
-
عوامل مقرون به صرفه بودن یه معدن
حجم و غلظت اون عنصر
مکان جغرافیایی معدن
مسیر رفت و آمد
آب و هوا و شرایط جوی منطقه
روش استخراج
قیمت جهانی کانی- به همین دلیل است که می بینیم یه معدن پس از سال ها متروکه بودن ، شروع به فعالیت می کند ؛ چون شرایط یه جوری شده که حالا استخراجش مقرون به صرفه شده
-
انواع کانسنگ ها بر اساس منشا و نحوه تشکیل
ماگمایی / رسوبی / گرمابی
ماگمایی-
منشا : ماگمای در حال سرد شدن
-
برخی عناصر فلزی ، اون هایی که عنصرشان چگالی نسبتا بالایی داره
-
این روش در زمانی رخ میدهد که جریان همرفتی خیلی کم باشه و یا اصلا فعال نباشه
-
کانسنگ مربوط به این عناصر از ماگمای در حال سرد شدن درست میشه یعنی این وسط باطله هم داریم و علاوه بر این عناصر در یک ماگمای در حال سرد شدن عنصر هایی هستن که به خاطر حجم کم باطله محسوب میشن
-
تشکیل پگماتیت شرایط خاصی دارد : 1- تبلور اکثر ماگما 2- زمان تبلور زیاد ( با سرعت کم متبلور بشه ) 3- آ و مواد فرار بسیار
حالا پگماتیت به چه دردی می خوره ؟ بصورت کلی کانسار مهمیه
حالا برای چه کانی هایی ؟ عناصری خاص مثل لیتیم + برخی کانی های گوهری ( اینجا تعریف گوهر مهمه که جلو تر بهش میپردازیم ) + کانی های صنعتی
رسوبی
-
منشا : هوازدگی
-
وقتی کانی ای به علت هوازدگی وارد رسوبات تخریبی رودخانه بشه ، بخاطر چگالی زیادی که داره ته نشین میشه و لابلای رسوبات میرود
-
کانی بدون باطله قابل بهره برداریه یعنی عنصر به صورت خالص استخراج میشه
" یه نکته کوچولو که در فهم مطالب کمکتون میکنه:
پاراژنیر ( همزاد ): وقتی شرایط تشکیل دو تا کانسنگ عین هم باشه یعنی اون دو تا رو می تونی کنار هم در یک مکان ببینی "-
سرب و روی موجود در سنگ ها ی آهکی همزاد هستن و نمونه ای از کانسنگ رسوبی ان ؛ مس و اورانیوم موجود در ماسه سنگ ها هم همزاد ان
-
پلاسر = نام معدن عناصری مثل طلا ، پلاتین و الماس که به صورت رسوبی تشکیل شدن
-
از رودخانه زرشوران در منطقه تخت سلیمان تکاب طلا استخراج میشه
گرمابی
-
منشا : آب گرم
-
در اعماق زمین آب هایی داریم که خیلی گرم اند ( حدود 400 درجه سانتی گراد )این آب ها باعث انحلال عناصر زیر زمین می شوند و آن ها را داخل شکستگی های سنگ ها ته نشین می کنن . این طوری باعث تولید رگه معدنی می شوند
-
در این روش کانسنگ ها بطور خالص استخراج نمی شوند و دارای باطله هستن
-
آب های درون زمین ممکن است از ماگما منشا گرفته باشن یا آب نفوذی از اقیانوس ها یا آب های زیر زمینی باشن . این آب ها به علت شب زمین گرمایی ( تغیراتی که دما در پوسته زمین پیدا میکند(هر 100 متر که بری پائین تر ، 3 درجه گرما بیشتر میشه)) بسیار داغ هستن
-
در نزدیکی آتشفشان های خاموش می تونیم معدن پیدا کنیم . اکثر معادن الماس آفریقا در نزدیکی آتشفشان های خاموش هستن
-
-
سلام کنکوری های 1400