سلام.
توی این تاپیک می‌خوام براتون کلهم اجمعین سجع رو آموزش بدم که دیگه نه من ترس این رو داشته باشم که بلدین یا نه، نه خودتون.
باید بگم که از یک جایی به بعدِ این معلومات مختص بچه‌های انسانیه. پس از همین الآن بگم. اگه میخواین بگین که ما که رشتهٔ فلانیم چرا باید اینا رو بخونیم، باید بدونین که همیشه دونستن بهتر از ندونستنه. همونطور که امسال توی آزمون نهایی بچه‌ها سؤال سجع اومد و بچه‌ها بلدش نبودن.
بریم سراغ توضیحات:
🔵 خود واژهٔ سجع به معنای آواز فاخته و قمریه.
🔵 به نثری که سجع داشته باشه، میگیم نثر مُسَجَّع یا آهنگین.
🔵 نثر آهنگین نثریه که مثل شعر از موسیقی و قافیه برخورداره. یعنی چی؟ نمونه‌هاش رو توی کتاب با نثرهای سعدی زیاد دیدین.
«منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت»
ما سه نوع سجع داریم:
سجع مطرف، متوازی و متوازن.
(بچه‌ها حواستون باشه کسی از بچه‌های تجربی و ریاضی انتظار نداره اسم سجع‌ها رو بلد باشن. من فقط می‌خوام اینا رو با اسم و منظم یاد بگیرین تا قاطی نکنین. اینکه سجع رو بشناسین و تشخیص بدین عبارتی سجع داره مهمه. نه اینکه دقیقا اسمش رو هم بیان کنین)
توضیحات هرکدوم از سجع‌ها:
🟢 سجع متوازی:
سجع متوازی زمانی اتفاق میوفته که کلمات سجع هم در وزن یکسان باشن و هم در قافیه (حروف پایانی)
(اگه براتون سواله که وزن چیه، مقدمات تاپیکی که من درمورد وزن دارم رو بخونین 👇🏻
https://forum.alaatv.com/post/2473397 )
مثلا:
باران رحمت بی‌حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بی‌دریغش همه‌جا کشیده.
IMG_20240726_154458.jpg
با توجه به عکس دقت کنین بچه‌ها:
۱) پس دقیقا انگار با یک بیت شعر و درواقع دو مصرع مواجهیم. برای همین کلمات رو زیر هم نوشتم.
۲) توی این جملات «رحمت و نعمت»،«همه‌جا و همه را» و «کشیده و رسیده» سجع متوازی دارن.
۳) کلمات «خوان و باران» و «بی‌دریغش و بی‌حسابش» هم سجع دارن ولی سجع متوازی نه. (جلوتر متوجه میشین چه نوع سجعی دارن)
🟢 سجع مطرف:
سجع مطرف زمانی اتفاق میوفته که کلمات فقط از لحاظ حروف قافیه یکسان باشن و از لحاظ وزنی، وزن یکسانی نداشته باشن.
مثلا:
محبت را غایت نیست. از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست.
IMG_20240726_154522.jpg
با توجه به تصویر دقت کنین بچه‌ها:
۱) «غایت و نهایت» سجع مطرف ایجاد کردن. چون وزنشون یکی نیست ولی حروف پایانیشون قافیه ایجاد میکنه.
۲) «نیست» مثل ردیف شعری عمل میکنه.
۳) عبارت «از بهر آنکه» در جملهٔ اصلی رو ننوشتم. چرا؟ چونکه قیده. لزومی نداره بنویسیمش. می‌خوایم سجع دو عبارت رو بررسی کنیم.
۴)«محبوب و محبت» هیچ سجعی ندارن.
🟢 سجع متوازن:
سجع متوازن زمانی اتفاق میوفته که کلمات وزنشون یکی باشه ولی حروف پایانی یکسانی نداشته باشن.
مثلا
گاه از دیدن خط مکتوب مُنتعش و گاه از ندیدن روی مطلوب مُشتعل
IMG_20240726_154539.jpg
با توجه به تصویر دقت کنین بچه‌ها:
۱) کلمات «مشتعل و منتعش» و «خط و روی» دارای سجع متوازن هستن.
۲) کلمات «مطلوب و مکتوب» دارای سجع متوازی هستن.
این سه نوع سجع و تمام.
دیگه با دونستن این موارد، باید بتونین در مقابل نثرهایی که چشمتون بهش می‌خوره، آمادهٔ پیدا کردن سجع باشین و سجع براتون چیز عجیب و دور از ذهنی نباشه.
می‌تونین به عنوان تمرین، سجع‌های عبارت «منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت» رو توی کامنتای پست بنویسین.
موفق باشین ♥
@دانش-آموزان-آلاء
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@دوازدهم
@یازدهم
@دهم
PicsArt_06-08-06.32.26.jpg
PicsArt_06-08-06.32.42.jpg
PicsArt_06-08-06.34.27.jpg
نگاه که میکنم، سؤالی رو نیازی نیست که توضیح اضافه‌تر بدم. اما حتما به نمونه سؤالات نگاه کنید بچه‌ها. آگاهی داشته باشید از اینکه با چی طرف خواهید بود بهتون کمک میکنه.
اگر سؤالی بود بپرسید بچه‌ها
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@دانش-آموزان-آلاء
@یازدهم
@دوازدهم
PicsArt_06-08-06.31.37.jpg
PicsArt_06-08-06.31.54.jpg
PicsArt_06-08-06.32.14.jpg
PicsArt_06-08-06.33.29.jpg
PicsArt_06-08-06.34.09.jpg
توضیحاتی که احساس میکنم نیازه بگم:
سؤال ۱۵) -
سؤال ۱۶) برای مورد ب اگر کنایه رو هم نوشته باشید و مصحح باانصاف باشه میتونه نمره رو بهتون اختصاص بده. علاوه بر اینکه این پاسخنامه هم درحال حاضر پاسخنامهٔ قطعی آزمون نیست و ممکنه کنایه هم به این پاسخنامه اضافه بشه.
سؤال ۱۷) اصلا صورت سؤال داره تقلب میده. آرایهٔ بارز حماسه جز اغراق چیه؟!
سؤال ۱۸) -
سؤال ۱۹) -
سؤال ۲٠) -
سؤال ۲۱) بخایید دندان به دادن کین یعنی با دندان نفرت جوید. با کنایه بخوایم بگیم، یعنی از طرف نفرت‌زده شد.
از فرط هیجان لُکّه دویدن... لُکّه دویدن جوریه که نه می‌دوی نه قدم می‌زنی. یک جور شوق و ذوقی داخلش هست. تند راه رفتن رو میگن.
سؤال ۲۲) صبح این مطلب رو به بچه‌ها توضیح دادم. هستم و مستم در صورت سؤال قافیه‌ست. پس قالب مثنویه. یکی از بچه‌ها گفت خب ممکنه بیت اول یک غزل باشه. حرف درستیه. اما صورت سؤال چهار کلمهٔ مهم داره. «لیلی و مجنون» و «داستان منظوم». حتی اگر ندونید کل لیلی و مجنون مثنویه، اینکه بدونید با داستان منظوم طرفید، به قطع با مثنوی طرفید. بهترین و درست‌ترین قالب برای داستان‌های بلند نوشتن مثنویه. با قالب‌های دیگه به هیچ وجه نمیشه داستان طولانی نوشت. دلیلش هم مشخصه. تمام شدن قافیه.
پس سر امتحان مهم‌تر از هرچیز دیگه اینه که حواس جمع باشین.
سؤال ۲۳)«حضور سنگین». «جواب تلخ».
سؤال ۲۴) -
سؤال ۲۵) -
سؤال ۲۶) -
سؤال ۲۷) عذرخواهم ولی قسمت الفش واقعا وحشیه =))))
و باقی قسمتا آنچنان عجیب نیستن. خصوصا که اگر وزن اشعار رو بشناسید، کما اینکه من قبلا هم تاپیکش رو زدم، به راحت‌ترین شکل ممکن گزینهٔ جیم رو جواب میدین.
درنهایت به عقیدهٔ من ۸ سؤال آسون، ۳ سؤال متوسط و ۲ سؤال سخت توی این قسمت وجود داره و این رو برای دوستانی می‌نویسم که بیخود و بی‌جهت استرس دارن!
سؤالی بود بپرسید بچه‌ها
@دانش-آموزان-آلاء
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@یازدهم
@دوازدهم
PicsArt_06-08-06.29.40.jpg
PicsArt_06-08-06.31.16.jpg
PicsArt_06-08-06.33.00.jpg
این سؤالات چون بیشتر جنبهٔ حفظ کردنی داره و نه تحلیلی و درواقع خود پاسخنامه برای پاسخ گرفتن کفایت میکنه، من خیلی توضیح خاصی ندارم. صرفا مطالبی که احساس کنم لازمه مرور کنم براتون رو بازگو میکنم.
سؤال ۱) حواستون به تیپ سؤال باشه بچه‌ها. من خودم اول موقع خوندن فکر کردم باید در حد عبارت دو کلمه پیدا کنم که ترادف معنایی دارن.
سؤال ۲) گَشَن معنی فلح، نر هم میده ولی اینجا معنی انبوه داره.
سؤال ۳) -
سؤال ۴) حواستون هم باشه که سَباحت یعنی شنا کردن
سؤال ۵) حواستون باشه که مُهْمَل یعنی حرف پوچ و بی‌ارزش، اراجیف... که اصلا شکل خوندنش هم با مَحمِل فرق داره.
اینم بگم که به صفیر هم دقت کنید. صفیر یعنی آواز و بانگ، سفیر یعنی رسول و فرستاده.
سؤال ۶) تفاوت زهاب و ذهاب رو هم در نظر داشته باشین. ذهاب یعنی رفتن.
سؤال ۷) اینجا محضر یعنی «استشهادنامه». درحال حاضر دچار تحول معنایی شده. پس برای همین با «اختلاف» اتفاق یکسانی داره.
سؤال ۸) اصلا صفت بیانی چیه؟!
صفت بیانی صفتیه که چگونگی، حالت، فاعلی یا مفعولی بودن یک اسم رو برای ما توضیح میده که چند شکل داره:
صفت ساده: مثل خوب، مهربان، آسوده و...
صفت فاعلی:
فاعلی‌ها از ترکیب بن مضارع افعال با پسوندهایی مثل «ـَنده، گار، گر، ار، ان و...» ساخته میشه. مثل چی؟
آفریدگار، بیننده، گوینده، کارگر و الی آخر...
صفت مفعولی:
این دفعه رو بن ماضی رو داریم و به آخرش «ـه» اضافه میکنیم. مثل چی؟
نوشته، گفته، پخته، سوخته و الی آخر...
صفت نسبی:
وقتی به کار میره که چیزی رو به کسی نسبت بدیم. معمولا هم اسامی و ضمایر با پسوندهای «ان، گان، یان، ی و...» ترکیب میشن. مثل چی؟
ایرانی، سیاهی، نامی، قربانی و الی آخر...
الآن توی مثالای بالا، اینجوری میشه:
منسوب به ایران
منسوب به سیاه
منسوب به نام
منسوب به قربان
صفت لیاقت:
لیاقت هم وقتیه که داریم به چیزی لیاقت چیزی رو اطلاق میکنیم. معمولا با همون «ی» به کار میره. یه طورایی، انگار داریم لیاقت رو بهش نسبت میدیم! مثل چی؟
خوردنی، دیدنی، بوسیدنی، بوئیدنی و الی آخر...
حالا برگردیم به سؤال!
یک رو ببینید:
سحرزاد
زخم‌دار
جهان‌آفرین
نیلی‌پوش
به سه تای آخری میگیم صفت مرخم. یعنی چی؟ مرخم یعنی دم‌بریده.
اینا در اصل صفت فاعلی بودن. به این شکل:
زخم‌دارنده
جهان‌آفریننده
نیلی‌پوشنده
و اون آخرشون حذف شده. پس اینا یه نوع صفتن و سحرزاد جوابه.
و توی مورد ب
ایرانی
کبریایی
شکاری
صفت نسبی هستن.
درحالی که قطعا نورانی به معنی منسوب به نوران نیست.
سؤال ۹) -
سؤال ۱٠) -
سؤال ۱۱) -
سؤال ۱۲) الف) صادقانه بخوام بگم خود من سر جلسه اگه با این سؤال مواجه بشم درود میفرستم بر اموات طراح. چونکه اصلا مشخص نیست دقیقا داره چی میپرسه و چی میخواد! بگذریم...
ب) واو وا ربطه.
زره لخت لخت است و قبا چاک چاک است.
ج) -
سؤال ۱۳) -
سؤال ۱۴) -
آسون یا سخت بودن سؤالا رو می‌خواستم مشخص کنم که الکی دلتون نلرزه از سؤالا.
ولی خب به نظزم توی قلمروی زبانی و املا سختی و آسونی مشخص کردن غلطه. چونکه بسته به حفظیاتتونه و ممکنه از مطالعه و دانش مطالعاتی بیاد. اما سر دو قلمروی بعدی مشخص میکنم...
اگر سؤالی بود بپرسید.
@یازدهم
@دوازدهم
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
تاریخ ادبیات
-
%(#00f863)[سخن را ابتدا ذکر سلام است]
%(#00f863)[که این زیباترین باب کلام است]
%(#00f863)[همان ذکری که باشد نام الله]
%(#00f863)[خداوندی که نامش فیض عام است]
این بار خدمتتون رسیدم با مبحث تاریخ ادبیات
روند کار اینطوره که آثار هر نویسنده یا شاعر رو در یک پست بررسی میکنیم
ان شاءالله که مورد قبول شما عزیزان واقع بشه
-
سهراب سپهری:
%(#0010f0)[اثر:اتاق آبی(نثر)]
%(#0010f0)[خاطره نگاری《کلاس نقاشی》 نیز از این کتاب است] -
موسوی گرمارودی:
%(#ff8935)[اثر:۱)گوشواره عرش]
%(#ff8935)[۲)مجموعه کامل شعرهای آیینی (نظم)]%(#ff8935)[شعر سپید《پاسداری از حقیقت》از این کتاب است.] -
زهرا کیا(خانلری)
%(#790000)[اثر:داستان های دل انگیز ادب فارسی(نثر)]%(#790000)[داستان خیر و شر که بازنویسی از هفت پیکر نظامی است،از این کتاب است] -
جامی:
آثار:%(#0ff069)[۱)بهارستان(نثر آمیخته با نظم)]
%(#0ff069)[۲)تحفه الاحرار(نظم)]
%(#0ff069)[حکایت《 همت 》از بهارستان است.]
%(#0ff069)[مثنوی《زاغ و کبک》از تحفه الاحرار است.] -
محمد عوفی:
اثر:%(#358083)[جوامع الحکایات و لوامع الرّوایات]%(#ff4567)[(نثر آمیخته به نظم)]
%(#358083)[گنج حکمت《مهمان ناخوانده》از جوامع الحکایات و لوامع الرّوایات است] -
ناصر خسرو:
%(#10f000)[اثر:سفر نامه(نثر)]
%(#0010f0)[《سفر به بصره》یکی از قسمتهای این کتاب است]
%(#001799)[جناب آقای ناصر خسرو در قرن پنجم هجری قمری می زیسته است]
-
احمد بن محمد بن زید طوسی:
اثر:%(#ff6e07)[تفسیر سوره یوسف(نثر)]
%(#ff1994)[نثر 《جمال و کمال》قسمتی از این تفسیر است که گاهی دارای سجع هم هست] ♫ -
حسین واعظ کاشفی:
اثر:%(#0ff157)[اخلاق محسنی(نثر)]
%(#057794)[☆حکایت 《کوزه》از این کتاب است] -
بدیع الزّمان فروزانفر
آثار:%(#10f000)[۱)تمثیلات مثنوی] %(#0010f0)[۲)احادیث مثنوی] %(#009765)[۳)شرح مثنوی شریف] %(#798532)[۴)شرح کلّیات شمش تبریزی یا دیوان کبیر] %(#008753)[۵)شرح فیه ما فیه و زندگانی جلال الدین محمد مشهور به مولوی(نثر)] %(#005685)[۶)مجموعه اشجار(نظم)]%(#2dffff)[◇ جناب فروزانفر محقق،ادیب و شاعر معاصر بود]
-
مجد خوافی:
اثر:%(#ff4d00)[روضه خلد(نثر آمیخته به نظم)]
%(#ff4dff)[گنج حکمت 《کاردانی》قسمتی از روضه خلد است.] -
غلامحسین یوسفی:
آثار:%(#ff5100)[۱)دیدار با اهل قلم] %(#ff51ff)[۲)برگ هایی در آغوش باد] %(#0ff51f)[۳)چشمه روشن] %(#0010f5)[۴)تصحیح بوستان و گلستان سعدی و همچنین کاغذ زر] %(#ffa3f3)[۵)فرّخی سیستانی بحثی در شرح احوال و روزگار و شعر او]
%(#00ffa2)[وی در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی در مشهد به دیده به دنیا گشود و در سن ۲۴ سالگی دکترای ادبیات فارسی گرفت.]
%(#00ff09)[دکتر یوسفی پس از دبیری در دبیرستان و استادی ادبیات فارسی در دانشگاه،به مطالعه و تحقیق در کشورهای مختلف پرداخت.]%(#ff0000)[ترجمه هایی چون 《شیوه های نقد ادبی》از دیوید دیچز و 《داستان من و شعر》از نزار قبانی را پدید آورد.]
%(#2eff09)[وی در ۱۴ آذر ۱۳۶۹ و در ۶۳ سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم مطهر امام رضا(علیه السلام)به خاک سپرده شد؛ روحش شاد و یادش گرامی.] -
محمود شاهرخی:
اثر:%(#10f000)[شعر 《دلیران و مردان ایران زمین》(نظم)]
%(#10f000)[تخلص وی]%(#10f000)[جذبه] -
خیام:
%(#ffff00)[وی از معروفترین رباعی سرایان است] -
حکیم نظامی گنجه ای:
آثار:%(#530300)[۱)هفت پیکر]نظم
%(#034f00)[۲)لیلی و مجنون]
%(#790427)[مثنوی《پرورده عشق 》قسمتی از لیلی و مجنون نظامی است.]
%(#7904ff)[داستان 《خیر و شر》از هفت پیکر نظامی است.] -
%(#10f000)[مولوی:]
آثار:۱)%(#10efff)[مثنوی معنوی]%(#10efff)[نظم]%(#10efff)[۲)غزلیّات شمس ۳)فیه ما فیه(نثر)]
%(#006003)[داستان《طوطی و بقّال》از دفتر اوّل مثنوی معنوی است.]
%(#00604b)[مولوی از معروفترین رباعی سرایان است.]
%(#0062ff)[نام پدر وی:محمّد بن حسین خطیبی معروف به بهاء الدّین ولد (بهاء ولد)]
%(#ff62ff)[تولد:اوایل قرن ۷ و وفات ۶۷۲] -
دهخدا:
اثر:%(#1a0345)[امثال و حکم(نثر)]
%(#1a3c45)[در《امثال و حکم》ضرب المثل ها و مفاهیم آنها را می بینیم.] -
محمّد بن منوّر:
اثر:%(#ff4400)[اسرار التّوحید فی مقامات ابوسعید ابوالخیر(نثر)]
%(#37ff4e)[حکایت《حقّه راز 》و گنج حکمت 《چنان باش》از این کتاب است.]
%(#00243a)[این کتاب درباره ابوسعید ابوالخیر است.] -
کامور بخشایش:
اثر:%(#a3a313)[۱)زندان موصل] %(#a3730a)[۲)خاطرات اسیر آزاد شده:اصغر رباط جزی(نثر)]
⛤%(#ffb303)[《تا غزل بعد》 قسمتی از کتاب 《زندان موصل》است.]
