مجموعه جزوات گروه نویسندگان زیست شناسی آلاخونه

[D.fateme.r]

جلسه ی شانزدهم
جلسه ی 16 | صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاری

جذب لیپید ها :
1 . لیپید ها | صفرا ( نمک و لسیتین )
← حرکات روده ی باریک
2 . قطره های ریز چربی
لیپاز لوزالمعده ←
3 . مونوگلیسیرید ( اسید پرب + گلسیرول )
← انتشار ساده
3 . پرز
درون پرز در شبکه ی آندو پلاسمی ، سنتز آبدهی←
4 . تری گلیسیرید
همانجا←
5 . پروتئین + کلسترول + فسفولیپید + تری گلیسیرید
6 . کیلو میکرون
مسیر به ترتیب : دستگاه گلژی ( آماده ی ترشح ) – اگزوسیتوز به فضای بین یاخته ای – مویرگ لنفی – رگ لنفی بزرگ تر – 2 مجرای لنفی ( چپ و راست ) – 2 سیاهرگ سینه ای ( زیر ترقوه ی چپ و راست ) – بزرگ سیاهرگ زبرین – دهلیز راست – 1. ذخیره در بافت چربی 2 . کبد HDL / LDL
/. کلسترول با سیاهرگ کاری ندارد و فقط به دیواره ی سرخرگ می چسبد .
جذب آب و مواد معدنی :
آب : اسمز
مواد معدنی :
1 . انتقال فعال : کلسیم ، آهن ، منیزیم ، فسفات
2 . انتشار : سدیم
ویتامین ها :
1 . محلول در آب : انتشار | انتقال فعال | آندوسیتوز : ب 12
2 . محلول در چربی : مانند چربی ها ( آ – دی – ای – کا )
نکته : 1. اختلال در ترشح صفرا 2. کاهش جذب ویتامین دی 3. کاهش جذب کلسیم 4. پوکی استخوان
روده ی بزرگ
نکته : در روده ی بزرگ آنزیم ترشح نمی شود ولی وجود دارد .
نکته : مواد جذب نشده و گوارش نیافته ، یاخته های مرده و باقی مانده شیره های گوارشی و آب و املاح وارد روده ی بزرگ می شوند .
نکته : تمامی انعکاس ها غیر ارادی هستند .
یاخته های پوششی روده ی بزرگ ( استوانه ی تک لایه ای ) : 1 . ماده ی مخاطی ( موکوز ) | 2 . کمی پتاسیم
وظیفه ی روده ی بزرگ : ا . جذب : آب | یون ها | ویتامین ب و کا ( که در خود روده ی بزرگ تولید شدند ، توسط باکتری های هم زیست ) 2. ذخیره ی موقتی مدفوع
سلولز هایی که می خوریم را نمی توانیم گوارش دهیم ، چون آنزیم سلولاز را نداریم . در روده ی بزرگ ما نوعی باکتری هم زیست وجود دارد که این سلولز ها را مصرف می کند و در عوض ویتامین ب و کا را برای ما تولید میکند ! بنابراین این ویتامین کا ساخته ی خود بدن ماست و با ویتامین های محلول در چربی که میخوریم فرق دارد .
پی دی اف : 16.pdf
تجربیا
دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

جلسه ی 17https://alaatv.com/c/7110
HDL و LDL در کبد ساخته می شوند .
نکته : در کبد گلوکز هایی که ذخیره شده اند به صورت گلیکوژن در می آیند و هم چنین از آمینو اسید ها نیز پروتئین ساخته می شود .
نکته : سیاهرگ بابا کبدی از 5 اندام خون می گیرد : طحال ، پانکراس ، روده ، معده و کبد
نکته : خون لوله ی گوارش از سیاهرگ باب کبدی به 2 سیاهرگ فوق کبدی می ریزد .
نکته : جذب مواد غیر لیپیدی در روده ی باریک :
مواد غیر لیپیدی ← سلول پرز ← غشای بین یاخته ای ← شبکه ی مویرگی ← سیاهرگ باب ← کبد ← 2 سیاهرگ فوق کبدی ← بزرگ سیاهرگ زیرین ← دهلیز راست
تنظیم فرایند های گوارشی :
بصل النخاع مرکز انعکاس بلع است . بصل النخاع به همراه پل مغزی مرکز تنفس است!
شبکه ی یاخته های عصبی موجود در زیر مخاط دیواره ی لوله ی گوارش ، تحریک کننده ی یاخته های ماهیچه ای صاف مخاط هستند و شبکه ی یاخته های عصبی موجود در لایه ی ماهیچه ای دیواره ی لوله ی گوارش ، تحریک کننده ی لایه ی ماهیچه ای ( حرکات کرمی و قطعه قطعه ) هستند !
دستگاه عصبی :
1 . مرکزی : الف ) مغز | ب ) نخاع
2 . محیطی الف ) حسی | ب ) حرکتی : پیکری (بجز انعکاس ها ، همیشه ارادی است ) / خود مختار ( غیر ارادی ) : 1. سمپاتیک (هیجان) : افزایش فعالیت حیاتی و کاهش فعالیت گوارشی 2. پاراسمپاتیک ( آرامش) : افزایش فعالیت گوارشی و کاهش فعالیت حیاتی
نکته : اعصاب خودمختار به ماهیچه های صاف ، قلبی و غدد ، عصب دهی می کند ، به ماهیچه های اسکلتی و مخطط کاری ندارد و به این دو اعصاب پیکری عصب دهی می کنند .
در حالت سمپاتیک ، فعالیت گوارشی کاهش می یابد . در این موقع ترشح بزاق و هورمون ها و ... کاهش می یابد تا مواد غذایی ذخیره شوند و فعالیت های حیاتی بالا می رود . یعنی ضربان قلب و فشار خون و ... افزایش می یابد .
شبکه ی عصبی روده ای نمی تواند مستقل از دستگاه عصبی خودمختار فعالیت کند .
سکرتین = تولید کننده : دوازدهه | محرک : کیموس | اندام هدف : پانکراس ( برون ریز ) | نقش : افزایش ترشح بی کربنات
سکرتین : واژه ای یونانی است به معنای ترشح شده | اولین هورمون کشف شده است .
سکرتین باعث افزایش پی اچ می شود .
گاسترین = تولید کننده : معده ( یاخته های ترشح کننده ی هورمون در غده ی معده ) ← در مجاورت پیلور | محرک : پروتئین غذا | اندام هدف : سلول های کناری و اصلی ← گاسترین از طریق خون به این سلول ها می ریزد | نقش افزایش ترشح اسید معده و پپسینوژن | واژه ای یونانی به معنای از معده ترشح شده
گاسترین باعث افزایش پی اچ می شود .
پروتئین غذا ← گاسترین ← 1. سلول های کناری اسید معده ترشح می کنند 2. سلول های اصلی پپسینوژن ترشح می کنند ← پپسین باعث تجزیه ی پروتئین های غذا می شود .
پی دی اف : 17.pdf
تجربیا
دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

جلسه ی 18
فرق بین جاندار و جانور !
برخی از جاندارن تک یاخته ، مواد مغذی را از سطح یاخته و برخی از پریاخته ها از سطح بدن جذب می کنند . در این جانداران گوارش وجود ندارد و فقط جذب می کنند . محیط زندگی این جانداران باید مرطوب باشد تا بتوانند راحت تر جذب کنند .
واکوئل گوارشی :
لیزوزوم از طریق شبکه ی آندوپلاسمی تولید می شود و جنس آن از غشاست !
گیاهان لیزوزوم ندارند .
حرکت مژک ← انتقال غذا از محیط به حفره ی دهانی ← تشکیل کریچه غذایی ← لیزوزوم به آن می پیوندد ← کریچه گوارشی ← خروج مواد گوارش یافته ← مواد گوارش نیافته می ماند ← کریچه دفعی ← دفع مواد از راه منفذ دفعی
بسیاری از اسفنج ها واکوئل گوارشی دارند .
پارامسی و آمیب فقط گوارش درون سلولی دارند .
حفره ی گوارشی :
از میان جانوران ، همه ی مهره داران لوله ی گوارشی دارند و برخی از بی مهره ها نیز لوله ی گوارشی دارند . ( مثل همه ی حشرات! )
حفره ی گوارشی ، هم نقش دستگاه گردش مواد را انجام می دهد و هم گوارش .
در حفره ی گوارشی برخی یاخته های پوشاننده ی کیسه ، آنزیم هایی را ترشح می کنند .
ورود غذا به کیسه ی گوارشی ( حفره ی گوارشی ) ← برخی یاخته های پوشاننده کیسه ← ترشح آنزیم ← برخی یاخته ها تاژک هایی دارند ← غذا و آنزیم را مخلوط می کند ← گوارش برون سلولی ← یاخته های حفره ← فاگوسیتوز ← کریچه ی غذایی ← ادامه ی فرآیند گوارش (درون سلولی )
جانداران : 1. باکتری ها ( همه تک سلولی ) | پروکاریوت ← ماده ی ژنتیکیدر سیتوپلاسم آزاد افتاده . | اندامک ندارند .
2. قارچ ها : تک سلولی ( مخمر ) ، پر سلولی
3. آغازیان : تک سلولی ، پر سلولی
4. گیاهان : همه پرسلولی
5. جانوران : همه پرسلولی
قارچ ها ، آغازیان ، گیاهان و جانوران پروکاریوت هستند : ماده ی ژنتیکی در هسته ی سازمان یافته قرار دارد | اندامک دارند .
راه شناخت تک سلولی و پر سلولی بودن در آغازیان : از این به بعد اگر یک تک سلولی مشاهده کردیم دقت می کنیم که ببینیم هسته دارد یا نه . چرا ؟ برای تشخیص یوکاریوت و پروکاریوت بودن آن . اگر پروکاریوت بود ، صد در صد تک سلولی است ( باکتری ) . اما اگر یوکاریوت بود و مخمر نبود ، هر چه که بود صد در صد آغازی است .
جانداران :
الف) اتوتروف (تولید کننده) : بیشتر گیاهان ، بعضی آغازیان بعضی باکتری ها ( مثل سیانوباکتری )
ب) هتروتروف (مصرف کننده) : همه ی جانوران ، همه ی قارچ ها ، بعضی باکتری ها ، بعضی آغازیان ، برخی گیاهان( انگل)
گوارش در باکتری ها و قارچ ها برون سلولی است !
در جانوران کسانی که لوله ی گوارشی دارند ( مهره داران ، حشرات ، کرم خاکی و ... ) گوارش غذا فقط برون سلولی است ولی گوارش موادی مثل سلول های مرده و فرسوده درون سلولی است .
تحلیل شکل هیدر :
برخی از یاخته های پوشاننده ی حفره ، تاژک دارند که این تاژک ها آنزیم را با ذره های غذایی مخلوط می کنند .
برخی از یاخته های پوشاننده ی حفره ، آنزیم ترشح می کنند .
لیزوزوم در همه ی جانوران وجود دارد ولی در همه ی جاندارن نیست!
در گوارش درون سلولی ، فقط گوارش شیمیایی انجام می شود و گوارش فیزیکی نداریم .
پی دی اف : 18.pdf
تجربیا
دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

جلسه ی 20
لوله ی گوارش :
در چینه دان ملخ ، گوارش شیمیایی با استفاده از آمیلاز بزاق ( فقط گوارش کربوهیدرات ها ) انجام می شود .
در پیش معده هم گوارش شیمیایی وجود دارد و هم گوارش مکانیکی . پیش معده آنزیم ندارد و گوارش شیمیایی سایر پلیمر ها مثل پروتئین را با استفاده از آنزیم های معده و کیسه های معده انجام می دهد .
ملخ ، حلق ندارد.
جابه جایی حروف ملخ : خلم ← فقط با سنگ زدن آدم خل میشه بنابراین ملخ سنگدان ندارد!
معده ی ملخ جایگاه اصلی جذب است .
لوله های مالپیگی موادی مانند آب ، کلرید ، یون پتاسیم و مواد دفعی را به روده می ریزند سپس آب و یون ها در راست روده جذب می شوند و مواد دفعی نیز از مخرج دفع می شوند .
آرواره ( گوارش مکانیکی ) ← دهان ( گوارش شیمیایی | گوارش ناقص کربوهیدرات ها ) ← مری ← چینه دان ( ذخیره و نرم ) ← پیش معده ( گوارش مکانیکی | گوارش شیمیایی ) ← کیسه ی معده ( گوارش برون یاخته کامل ) ← معده ( جذب ) ← روده ← ** لوله های مالپیگی ← اوریک اسید ، آب ، کلرید و یون پتاسیم ** ← راست روده ( جذب آب و یون ها ) ← مخرج ( مواد دفعی ) ← دفع
ملخ :
آغاز گوارش مکانیکی ← دهان و آرواره ها
آغاز گوارش شیمیایی ← دهان و آمیلاز بزاق
پایان گوارش مکانیکی ← پیش معده
پایان گوارش شیمیایی ← کیسه های معده
جذب ← معده ، راست روده
کرم خاکی با استفاده از سنگریزه هایی که می بلعد ، در سنگدان گوارش مکانیکی را انجام می دهد .
کر%(#ff0000)[م م]عده ندارد .
خاک و مواد آلی ← دهان ← حلق ← مری ← چینه دان ← سنگدان ( مکان اصلی گوارش مکانیکی ) ← روده ( مکان اصلی گوارش شیمیایی و جذب ) ← مخرج ← دفع
ماهیچه ی روده ی باریک ضخیم و مقاوم است . در واقع برجستگی دارد . این برجستگی سطح تماس روده با مواد را بالا می برد و به کارایی آن کمک می کند .
سنگ دان از بخش عقبی معده تشکیل می شود ← این جمله در همه ی جانوران صادق نیست ، مثلا در کرم خاکی این گونه نیست اما در کبوتر چرا .
بخش حجیم لوله ی گوارش در پرنده ی دانه خوار چینه دان است .
کبد زیر معده و بین چینه دان و سنگدان قرار دارد .
غذا و سنگ ریزه ← دهان ← مری ← چینه دان ← معده ( آغاز گوارش شیمیایی و مکانیکی ) ← سنگدان ← روده ی باریک ( ادامه ی گوارش و جذب ) ← روده ی بزرگ ( جذب آب ) ← مخرج ← دفع
در سنگدان علاوه بر گوارش فیزیکی ، گوارش شیمیایی نیز به وسیله ی آنزیم های معده انجام می شود .
پرنده ی دانه خوار حلق ندارد .
طول روده در گیاخواران باید بیشتر از گوشت خواران باشد . چون گوارش گیاهان زمان زیادی میخواهد . اندازه ی روده در همه چیز خوارها حد وسط است .
قورباغه زمانی که نابالغ است گیاهخوار است و وقتی که بالغ می شود و خشکی زی ، حشره خوار می شود به همین علت در هنگام دگردیسی طول روده ی قوباغه ی نابالغ کمی کوتاه تر می شود .
پی دی اف : 19.pdf

[shaghayegh rafighnia]

@D-fateme-r در توضیحات زیست دهم استاد موقاری گفته است:

فیلم یک : زیست شناسی ، دیروز ، امروز ، فردا / گفتار یک و دو

پروانه مونارک
گیاهخوار است و سالانه 15000 کیلومتر از مکزیک تا جنوب کانادا و بالعکس می پیماید .
در بدن این جاندار نورون هایی وجود دارید که جایگاه خورشید و جهت مقصد را تعیین میکند .
دیابت ؟
2 نوع دارد ، نوع یک وابسته به انسولین است .
هورمونی در بدن وجود دارد به نام انسولین ، مقدار قند خون که زیاد شود انسولین از پانکراس ترشح میشود . پانکراس 2 قسمت دارد ، قسمت برون ریز قوی ترین انزیم های گوارشی را ترشح می کند . قسمت درون ریز ( جزایر لانگرهانس ) 2 هورمون اصلی میسازد ، انسولین و گلوکاگون . انسولین هورمونی است که قند خون اضافی را در اندام ها و بافت ها ذخیره می کند . و در نتیجه قند خون کاهش می یابد . در دیابت بدن جزایر لانگرانس را دشمن خود تلقی میکند در نتیجه هورمون انسولین ترشح نمی شود .
ویژگی مشترک همه ی جانداران : نظم و ترتیب ، هم ایستایی ( هوموستئازی ) ، رشد و نمو ، پاسخ به محیط ، فرایند جذب و استفاده از انرژی ، تولید مثل ، سازش با محیط
گستره ی حیاط
کوچیک ترین واحد زنده ی حیاط : سلول
کوچک ترین واحد حیات : اتم
اتم ← مولکول ← اندامک ( دارای غشا ) ← یاخته ← بافت ← اندام ← دستگاه ← جا←ندار ← جمعیت ← اجتماع ( موجودات زنده که با هم تعامل دارند ) ← بوم سازگان ( تعامل موجودات زنده با محیط غیر زنده ) ← زیست بوم ← زیست کره
جمعیت : مجموعه افراد یک گونه که در یک مکان و یک زمان ، با هم زندگی میکنند .
جانداران : جانوران / گیاهان / قارچ ها / باکتری ها / آغازیان
انواع سلول :
1 . یوکاریوت : شاملِ جانوران ، گیاهان ، آغازیان ، قارچ ها / ماده ی ژنتیکی در هسته / اندامک دارند .
2 . پروکاریوت : شاملِ باکتری ها و سیانو باکتری ها / ماده ی ژنتیکی در سیتوپلاسک / اندامک ندارند .

[Fatemeh Mousavi]

@D-fateme-r سلام عزیزم میگم که فقط pdfاسن فصل زو گذاشتید یا فصل های دیگه هم هست؟

[D.fateme.r]

Fatemeh Mousavi سلام
فقط تا جلسه ای که نوشتم پی دی اف ها رو داریم
بقیش در حال نوشته شدن و تایپه

[Fatemeh Mousavi]

@D-fateme-r اها یعنی چند وقت دیگه بقیه گفتارهارو هم میزارید دیگه

[D.fateme.r]

Fatemeh Mousavi بله
برای کنکور ۹۹ نه ولی برای ۱۴۰۰ قابل استفاده است

[D.fateme.r]

جلسه ی 20
لوله ی گوارش در پستانداران
نشخوار کنندگار آنزیم سلولاز برای تجزیه ی سلولز را ندارند و به همین علت سلولز مصرفی توسط این جانوران ابتدا در سیرابی ، گوارش میکروبی می دهد .
در نسخوارکنندگان، اولین پلیمری که گوارش شیمیایی می دهد، نشاسته است ( آمیلاز بزاق) . دومین پلیر نیز سلولز است که در سیرابی هیدرولیز می شود . ( هر دو پلیمر کربوهیدرات هستند )
غذا ←دهان ( نیمه جویده | گوارش مکانیکی و شیمیایی ) ← مری ← سیرابی ( در معرض میکروب ها | گوارش شیمیایی ) ← نگاری ← مری ← دهان ← مری ← سیرابی (مایع) ← نگاری ← هزارلا (آبگیری) ← شیردان ( ادامه ی گوارش شیمیایی) ← روده
نکته : غذا دوبار از دهان می گذرد .
نکته : غذا سه بار از مری می گذرد ( بیشترین )
نکته : غذا دوبار از نگاری و سیرابی میگذرد .
در نشخوارکنندگان، سلولز، قبل از جذب مواد در روده، گوارش می یابد ولی در غیرنشخوارکنندگان سلولز بعد از جذب مواد غذایی و در روده ی کور جانور گوارش ومقداری از آن جذب می شود .
در پستانداران غیر نشخوارکننده، اول گوارش آنزیمی انجام می شود و بعد گوارش میکروبی .
معده چهار قسمتی ندارند پس مواد در معده گوارش، در روده جذب و در نهایت توسط روده ی کور، گوارش میکروبی آن ها انجام می شود، اما در نشخوار کنندگان اول گوارش میکروبی داریم ( برای سلولز) و بعد گوارش آنزیمی در شیردان!
هم در نشخوارکنندگان و هم غیر نشخوارکنندگان، گوارش آنزیمی نشاسته از دهن آغاز می شود .
به علت کم شدن قدرت جذب در روده ی بزرگ ، جانداران غیر نشخوار کننده ، استفاده ی کمی از سلولز گوارش یافته ی خود می برند .
20.pdf
تجربیا

[Morteza Khodaie]

خیلی ممنون دست هر دو تاتون درد نکنه

[D.fateme.r]

جلسه ی 21
خون از سراسر بدن ← سیاهرگ بزرگ زیرین ، زبرین و سیاهرگ کرونر ← دهلیز راست ← بطن راست ← سرخرگ ششی ← شش ها ( تبادل گازی ) ← چهار سیاهرگ ششی ← دهلیز چپ ← بطن چپ ← سرخرگ آئورت ← سراسر بدن
چرا نفس می کشیم ؟
C6H12O6 + 6O2 + 38ADP +38P = 38ATP + 6CO2 + 6H2O
در صورتی که کربن دی اکسید بیرون نرود ، با آب واکنش داده و تبدیل به کربنیک اسید ( H2CO3 ) می شود . تولید کربونیک اسید علاوه بر پروتئین ها ، ساختار آنزیم ها و فعالیت آن ها را نیز مختل می کند .
به عبارتی ، بیرون رفتن کربن دی اکسید ، خیلی مهم تر از ورود اکسیژن است .
پی اچ خون = 7/4
بخش هادی :
وظایق بخش هادی :
1 . هدایت هوا به درون و بیرون ← مجاری هوا
2 . میکروب زدایی هوا ← ترشحات مخاطی ← آنزیم لیزوزیم
3 . گرم کردن هوا ← شبکه رگی بینی
4 . پاکسازی هوا از ناخالصی ← الف : ترشحات مخاطی ← ضربان حلق ← خلط | ب : موهای ابتدای بینی
5 . مرطوب کردن هوا ← ترشحات مخاطی
6 . کمک به تولید هوا ← پرده های صوتی با هوای بازدمی مرتعش می شوند .
نقش های ترشحات مخاطی : میکروب زدایی هوا | پاکسازی هوا از ناخالصی | مرطوب کردن هوا
21.pdf

[D.fateme.r]

فیلم 22
اپی گلوت در بلع و استفراغ بر روی نای می نشیند و در سرفه و عطسه راه نای را باز می گذارد .
حنجره در جلو قرار دارد .
حنجره، بالای نای قرار دارد .
ماهیچه ی سمت دهانه ی غضروف نای ، از سمت صاف است .
بیشترین استحکام در بخش هادی مربوط به نایژه ی اصلی و کمترین استحکام مربوط به حلق است .
بخش مبادله ای :
حبابک ها همیشه در کیسه ی حبابکی قرار ندارند . می توانند به صورت منفرد نیز دیده شوند .
فقط بعضی از نوزادانی که زود هنگام به دنیا آمده اند، سورفاکتانت کافی ندارند !
بعضی از یاخته های حبابک ها به نام یاخته ی نوع دوم، سورفاکتانت را ترشح می کنند ، به دلیل کاهش فعالیت این یاخته ها ( اگه بگیم کلا فعالیت نمیکنه، غلطه ) سورفاکتانت کمتری ترشح می شود .
دیواره ی مویرگ از یک لایه سنگ فرشی و غشای پایه ساخته شده و حبابک نیز همین ساختار را دارد؛ بنابراین اکسیژن و کربن دی اکسید برای عبور از این مسیر باید : 1 . سنگ فرشی 2. غشای پایه 3. غشای پایه 4. سنگ فرشی را طی کند . ( در جاهای متعدد ( نه همه جا ) به جای دو تا غشای پایه ، یک غشای پایه ی مشترک بین مویرگ و حبابک وجود دارد
22.pdf

[D.fateme.r]

جلسه 23
هموگلبین از هم و گلوبین تشکیل شده اسا . بخش گلوبین آن، از چهار رشته ی پلی پپتیدی تشکیل شده که به هر کدام از این رشته ها، یک « هم » وصل است، که در وسط هم نیز آهن قرار دارد .
هر گروه هم می تواند به یک مولکول اکسیژن یا دو عدد اتم اکسیژن وصل شود . به عبارتی هموگلبین می تواند به چهار مولکول اکسیژن یا یک اتم اکسیژن وصل شود .
اکسیژن : 3 درصد پلاسما | 97 درصد هموگلبین
کربن دی اکسید : پلاسما 7 درصد | هموگلبین 23 درصد | بی کربنات 70 درصد
CO2 + H2O → H2CO3 → H2CO3- + H+
یون هیدروژن به هموگلبین می پیوندد و به خون می رود .
23.pdf

[D.fateme.r]

جلسه ی 24
دیافراگم پرده ای ماهیچه ای است، که در همه ی پستانداران شکم را از قفسه ی سینه جدا می کند .
منظور از لوله های منشعب شوند در ساختار شش ها، نایژه ها و نایژک هاست که می تواند غضروف دار و یا بدون غضروف باشد .
هر کدام از شش ها را یک پرده ی دو لایه فراگرفته است .
مایع جنب علاوه بر نیمه باز نگه داشتن شش ها، به باز و بسته شدن شش ها نیز کمک می کند .
قفسه ی سینه از استخوان جناغ، دنده ها و تعدادی از مهره های ستون فقرات تشکیل شده است .
قفسه ی سینه، 12 جفت یا 24 عدد، دنده دارد . 7 جفت اول، توسط غضروف مستقلی به جناغ وصل اند . جفت 8 و 9 و 10 هر سه توسط یه غضروف به جناغ وصل می شوند، جفت های 11 و 12 هم کلا به جناغ وصل نمی شوند .
افزایش حجم قفسه ی سینه ← افزایش حجم شش ها ← کاهش فشار هوای درون شش ها ← ایجاد فشار منفی ( پمپ فشار منفی ) ← ایجاد مکش ← ورود هوا به شش ها
دم :
1 . معمولی ( فعال ) : ماهیچه ی دیافراگم ← منقبض ← مسطح ( پایین می آید ) ← حجم قفسه ی سینه ↑ حجم فضای شکمی ↓
ماهیچه ی بین دنده ای خارجی ← منقبض ← دنده ها به بالا و جلو و جناغ به جلو
2 . عمیق ( فعال ) : ماهیچه ی دیافراگم + بین دنده ای خارجی + ماهیچه های ناحیه ی گردن
بازدم :
1 . معمولی ( غیر فعال ) : ماهیچه ی دیافراگم استراحت ← گنبدی ( به بالا می آید ) ← حجم قفسه ی سینه ↓ حجم فضای شکمی ↑
ماهیچه ی بین دنده ای خارجی استراحت ← دنده ها به پایین و عقب و جناغ به عقب
2 . عمیق ( فعال ) : ماهیچه ی بین دنده ای داخلی ← منقبض
ماهیچه های شکمی ← منقبض
کاهش حجم قفسه ی سینه
شش راست ار 3 لوب و 2 شیار و شش چپ از 2 لوب و 1 شیار تشکیل شده است .
در گوسفند، قبل از دو نایژه ی اصلی ، یک انشعاب سوم هم دیده می شود که به شش راست وارد می شود .
24.pdf

[Z.H.Z]

@D-fateme-r مرسی بابت این کارت خیلی خوبه که هر روز یه جلسش اینجاس
تجربیا یه جمع بندی عالی واسه هرشب

[D.fateme.r]

@Z-H-Z در توضیحات زیست دهم استاد موقاری گفته است:

@D-fateme-r مرسی بابت این کارت خیلی خوبه که هر روز یه جلسش اینجاس
تجربیا یه جمع بندی عالی واسه هرشب

خوشحالم که برات مفید بوده
Sharllot ممنون که جزوه ها رو سروقت میرسونی

[Dr.Aryan]

@D-fateme-r
Nice️

[D.fateme.r]

جلسه ی 25
حجم جاری حدود 500 میلی لیتر در یک دم عادی یا حدود 500 میلی لیتر در یک بازدم عادی است .
در حجم ذخیره ای دمی ، ابتدا یک دم معمولی داریم و سپس یک دم عمیق! در دم معمولی 2 ماهیچه منقبض می شوند و در دم عمیق سه ماهیچه . پس به طور کلی در حجم ذخیره ی دمی، 3 ماهیچه فعالیت دارند .
در حجم ذخیره ی بازدمی، 2 ماهیپه منقبض می شوند. ماهیچه ی بین دنده ای داخلی و ماهیچه ی شکمی .
نقش حجم باقیمانده در حبابک ها، مانند نقش غضروف ها در نای است . چون هر دو باعث باز نگه داشتن می شوند .
حجم جاری در یک دم عادی حدود 500 میلی لیتر است . از این 500 میلی لیتر هوا، حدود 150 میلی لیتر در بخش هادی باقی می ماند و به بخش مبادله ای نمی رسد . پس 350 میلی لیتر به بخش مبادله ای وارد می شود . در واقع حدود دو سوم حجم جاری .
در ظرفیت حیاتی، هم دم عمیق و هم بازدم عمیق وجود دارد پس 5 ماهیچه منقبض می شوند .
در ظرفیت تام نیز همان 5 ماهیچه انقباض می یابند .
مقدار تمامی حجم های تنفسی در فرد سالم به سن و جنسیت او بستگی دارد .
حجم ذخیره ی دمی از ذخیره ی بازدمی، مقدار بیشتری دارد ( طبق جدول صفحه ی 49 ) و دلیل آن این است که در بازدم، همه ی هوا بیرون نمی رود و حجم باقیمانده در شش ها باقی می ماند .
در اسپیروگرام، هوای مرده دیده نمی شود! چرا؟ چون هوای مرده اصلا وارد بخش مبادله ای نمی شود

سایر اعمال دستگاه تنفس :
در تکلم پرده های صوتی را ، هوای بازدمی به ارتعاش در می آورد . پس راه نای باید باز باشد . در واقع اپی گلوت بالاست و زبان کوچک پایین است تا هوا خارج شود!
در سرفه و عطسه، ابتدا راه نای با اپی گلوت بسته می شود و هوا در شش ( هوا + ناخالصی ها ) حبس می شود، یهو اپی گلوت بالا می آید و هوا با فشار بیرون می آید !
اگر هوا از دهان و بینی خارج شود ، عطسه است و اگر فقط از راه دهان ( راه بینی را زبان کوچک بسته است ) خارج شود، سرفه است .
25.pdf
تجربیا

[D.fateme.r]

جلسه ی 26
تنظیم تنفس
منقبض شدن ماهیچه ها در دم ، تحت تاثیر اعصاب است و این اعصاب از مرکز تنفس در بصل النخاع دستور می گیرند .
بازدم معمولی، نیازی به پیام عصبی ندارد چون غیر فعال است .
دو عامل در خاتمه ی دم موثرند :
1 . پل مغزی که به بصل انخاع پیام می دهد و بصل انخاع دستور توقف را می دهد ( غیر مستقیم ) .
2 . پیامی که از ماهیچه ی صاف نایژه و نایژک ها به بصل النخاع می رود و دوبار دستور توقف صادر می شود ( غیر مستقیم ) .
در دیواره ی نایژه ها و نایژک ها، گیرنده ی مکانیکی وجود دارد . که این گیرنده، به کنش بیش از حد دیواره حساس است . وقتی دیواره بیش از حد کشیده شود، گیرنده ی مکانیکی پیام عصبی ساخته و با نورون حسی به بصل انخاع می فرستد .
در خاتمه ی دم، 2 عامل موثر بودند ولی در تنظیم مدت زمان دم، فقط مرکز تنفس در پل مغزی موثر است .
افزایش کربن دی اکسید باعث افزایش تنفس در رابطه ی مستقیم و کاهش اکسیژن باعث کاهش تنفس می شود . ( رابطه ی معکوس )
گیرنده های حساس به افزایش کربن دی اکسید در داخل مغز ( بصل انخاع ) و گیرنده های حساس به کاهش اکسیژن در خارج از مغز ( بیشتر در قوس سرخرگ آئورت و سرخرگ های ناحیه ی گردن ) قرار دارند .
سکسکه یک دم است ( نه بازدم ) و عمیق! پس در آن سه ماهیچه منقبض می شوند .
عواملی که در تنفس تنظیم می شوند :
علل اصلی : بصل النخاع ( شروع کننده ی دم )
خاتمه ی دم :
پل مغزی ( تعیین مدت زمان دم ) ← غیر مستقیم
← بصل انخاع : مستقیم
کشیدگی ماهیچه های صاف نایژه و نایژک ← غیر مستقیم
آهنگ تنفس :
میزان اکسیژن خون : رابطه ی معکوس
میزان کربن دی اکسید خون : رابطه ی مستقیم
26.pdf
تجربیا