سلام.
توی این تاپیک می‌خوام براتون کلهم اجمعین سجع رو آموزش بدم که دیگه نه من ترس این رو داشته باشم که بلدین یا نه، نه خودتون.
باید بگم که از یک جایی به بعدِ این معلومات مختص بچه‌های انسانیه. پس از همین الآن بگم. اگه میخواین بگین که ما که رشتهٔ فلانیم چرا باید اینا رو بخونیم، باید بدونین که همیشه دونستن بهتر از ندونستنه. همونطور که امسال توی آزمون نهایی بچه‌ها سؤال سجع اومد و بچه‌ها بلدش نبودن.
بریم سراغ توضیحات:
🔵 خود واژهٔ سجع به معنای آواز فاخته و قمریه.
🔵 به نثری که سجع داشته باشه، میگیم نثر مُسَجَّع یا آهنگین.
🔵 نثر آهنگین نثریه که مثل شعر از موسیقی و قافیه برخورداره. یعنی چی؟ نمونه‌هاش رو توی کتاب با نثرهای سعدی زیاد دیدین.
«منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت»
ما سه نوع سجع داریم:
سجع مطرف، متوازی و متوازن.
(بچه‌ها حواستون باشه کسی از بچه‌های تجربی و ریاضی انتظار نداره اسم سجع‌ها رو بلد باشن. من فقط می‌خوام اینا رو با اسم و منظم یاد بگیرین تا قاطی نکنین. اینکه سجع رو بشناسین و تشخیص بدین عبارتی سجع داره مهمه. نه اینکه دقیقا اسمش رو هم بیان کنین)
توضیحات هرکدوم از سجع‌ها:
🟢 سجع متوازی:
سجع متوازی زمانی اتفاق میوفته که کلمات سجع هم در وزن یکسان باشن و هم در قافیه (حروف پایانی)
(اگه براتون سواله که وزن چیه، مقدمات تاپیکی که من درمورد وزن دارم رو بخونین 👇🏻
https://forum.alaatv.com/post/2473397 )
مثلا:
باران رحمت بی‌حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بی‌دریغش همه‌جا کشیده.
IMG_20240726_154458.jpg
با توجه به عکس دقت کنین بچه‌ها:
۱) پس دقیقا انگار با یک بیت شعر و درواقع دو مصرع مواجهیم. برای همین کلمات رو زیر هم نوشتم.
۲) توی این جملات «رحمت و نعمت»،«همه‌جا و همه را» و «کشیده و رسیده» سجع متوازی دارن.
۳) کلمات «خوان و باران» و «بی‌دریغش و بی‌حسابش» هم سجع دارن ولی سجع متوازی نه. (جلوتر متوجه میشین چه نوع سجعی دارن)
🟢 سجع مطرف:
سجع مطرف زمانی اتفاق میوفته که کلمات فقط از لحاظ حروف قافیه یکسان باشن و از لحاظ وزنی، وزن یکسانی نداشته باشن.
مثلا:
محبت را غایت نیست. از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست.
IMG_20240726_154522.jpg
با توجه به تصویر دقت کنین بچه‌ها:
۱) «غایت و نهایت» سجع مطرف ایجاد کردن. چون وزنشون یکی نیست ولی حروف پایانیشون قافیه ایجاد میکنه.
۲) «نیست» مثل ردیف شعری عمل میکنه.
۳) عبارت «از بهر آنکه» در جملهٔ اصلی رو ننوشتم. چرا؟ چونکه قیده. لزومی نداره بنویسیمش. می‌خوایم سجع دو عبارت رو بررسی کنیم.
۴)«محبوب و محبت» هیچ سجعی ندارن.
🟢 سجع متوازن:
سجع متوازن زمانی اتفاق میوفته که کلمات وزنشون یکی باشه ولی حروف پایانی یکسانی نداشته باشن.
مثلا
گاه از دیدن خط مکتوب مُنتعش و گاه از ندیدن روی مطلوب مُشتعل
IMG_20240726_154539.jpg
با توجه به تصویر دقت کنین بچه‌ها:
۱) کلمات «مشتعل و منتعش» و «خط و روی» دارای سجع متوازن هستن.
۲) کلمات «مطلوب و مکتوب» دارای سجع متوازی هستن.
این سه نوع سجع و تمام.
دیگه با دونستن این موارد، باید بتونین در مقابل نثرهایی که چشمتون بهش می‌خوره، آمادهٔ پیدا کردن سجع باشین و سجع براتون چیز عجیب و دور از ذهنی نباشه.
می‌تونین به عنوان تمرین، سجع‌های عبارت «منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت» رو توی کامنتای پست بنویسین.
موفق باشین ♥
@دانش-آموزان-آلاء
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@دوازدهم
@یازدهم
@دهم
PicsArt_06-08-06.32.26.jpg
PicsArt_06-08-06.32.42.jpg
PicsArt_06-08-06.34.27.jpg
نگاه که میکنم، سؤالی رو نیازی نیست که توضیح اضافه‌تر بدم. اما حتما به نمونه سؤالات نگاه کنید بچه‌ها. آگاهی داشته باشید از اینکه با چی طرف خواهید بود بهتون کمک میکنه.
اگر سؤالی بود بپرسید بچه‌ها
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@دانش-آموزان-آلاء
@یازدهم
@دوازدهم
PicsArt_06-08-06.31.37.jpg
PicsArt_06-08-06.31.54.jpg
PicsArt_06-08-06.32.14.jpg
PicsArt_06-08-06.33.29.jpg
PicsArt_06-08-06.34.09.jpg
توضیحاتی که احساس میکنم نیازه بگم:
سؤال ۱۵) -
سؤال ۱۶) برای مورد ب اگر کنایه رو هم نوشته باشید و مصحح باانصاف باشه میتونه نمره رو بهتون اختصاص بده. علاوه بر اینکه این پاسخنامه هم درحال حاضر پاسخنامهٔ قطعی آزمون نیست و ممکنه کنایه هم به این پاسخنامه اضافه بشه.
سؤال ۱۷) اصلا صورت سؤال داره تقلب میده. آرایهٔ بارز حماسه جز اغراق چیه؟!
سؤال ۱۸) -
سؤال ۱۹) -
سؤال ۲٠) -
سؤال ۲۱) بخایید دندان به دادن کین یعنی با دندان نفرت جوید. با کنایه بخوایم بگیم، یعنی از طرف نفرت‌زده شد.
از فرط هیجان لُکّه دویدن... لُکّه دویدن جوریه که نه می‌دوی نه قدم می‌زنی. یک جور شوق و ذوقی داخلش هست. تند راه رفتن رو میگن.
سؤال ۲۲) صبح این مطلب رو به بچه‌ها توضیح دادم. هستم و مستم در صورت سؤال قافیه‌ست. پس قالب مثنویه. یکی از بچه‌ها گفت خب ممکنه بیت اول یک غزل باشه. حرف درستیه. اما صورت سؤال چهار کلمهٔ مهم داره. «لیلی و مجنون» و «داستان منظوم». حتی اگر ندونید کل لیلی و مجنون مثنویه، اینکه بدونید با داستان منظوم طرفید، به قطع با مثنوی طرفید. بهترین و درست‌ترین قالب برای داستان‌های بلند نوشتن مثنویه. با قالب‌های دیگه به هیچ وجه نمیشه داستان طولانی نوشت. دلیلش هم مشخصه. تمام شدن قافیه.
پس سر امتحان مهم‌تر از هرچیز دیگه اینه که حواس جمع باشین.
سؤال ۲۳)«حضور سنگین». «جواب تلخ».
سؤال ۲۴) -
سؤال ۲۵) -
سؤال ۲۶) -
سؤال ۲۷) عذرخواهم ولی قسمت الفش واقعا وحشیه =))))
و باقی قسمتا آنچنان عجیب نیستن. خصوصا که اگر وزن اشعار رو بشناسید، کما اینکه من قبلا هم تاپیکش رو زدم، به راحت‌ترین شکل ممکن گزینهٔ جیم رو جواب میدین.
درنهایت به عقیدهٔ من ۸ سؤال آسون، ۳ سؤال متوسط و ۲ سؤال سخت توی این قسمت وجود داره و این رو برای دوستانی می‌نویسم که بیخود و بی‌جهت استرس دارن!
سؤالی بود بپرسید بچه‌ها
@دانش-آموزان-آلاء
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@یازدهم
@دوازدهم
PicsArt_06-08-06.29.40.jpg
PicsArt_06-08-06.31.16.jpg
PicsArt_06-08-06.33.00.jpg
این سؤالات چون بیشتر جنبهٔ حفظ کردنی داره و نه تحلیلی و درواقع خود پاسخنامه برای پاسخ گرفتن کفایت میکنه، من خیلی توضیح خاصی ندارم. صرفا مطالبی که احساس کنم لازمه مرور کنم براتون رو بازگو میکنم.
سؤال ۱) حواستون به تیپ سؤال باشه بچه‌ها. من خودم اول موقع خوندن فکر کردم باید در حد عبارت دو کلمه پیدا کنم که ترادف معنایی دارن.
سؤال ۲) گَشَن معنی فلح، نر هم میده ولی اینجا معنی انبوه داره.
سؤال ۳) -
سؤال ۴) حواستون هم باشه که سَباحت یعنی شنا کردن
سؤال ۵) حواستون باشه که مُهْمَل یعنی حرف پوچ و بی‌ارزش، اراجیف... که اصلا شکل خوندنش هم با مَحمِل فرق داره.
اینم بگم که به صفیر هم دقت کنید. صفیر یعنی آواز و بانگ، سفیر یعنی رسول و فرستاده.
سؤال ۶) تفاوت زهاب و ذهاب رو هم در نظر داشته باشین. ذهاب یعنی رفتن.
سؤال ۷) اینجا محضر یعنی «استشهادنامه». درحال حاضر دچار تحول معنایی شده. پس برای همین با «اختلاف» اتفاق یکسانی داره.
سؤال ۸) اصلا صفت بیانی چیه؟!
صفت بیانی صفتیه که چگونگی، حالت، فاعلی یا مفعولی بودن یک اسم رو برای ما توضیح میده که چند شکل داره:
صفت ساده: مثل خوب، مهربان، آسوده و...
صفت فاعلی:
فاعلی‌ها از ترکیب بن مضارع افعال با پسوندهایی مثل «ـَنده، گار، گر، ار، ان و...» ساخته میشه. مثل چی؟
آفریدگار، بیننده، گوینده، کارگر و الی آخر...
صفت مفعولی:
این دفعه رو بن ماضی رو داریم و به آخرش «ـه» اضافه می‌کنیم. مثل چی؟
نوشته، گفته، پخته، سوخته و الی آخر...
صفت نسبی:
وقتی به کار میره که چیزی رو به کسی نسبت بدیم. معمولا هم اسامی و ضمایر با پسوندهای «ان، گان، یان، ی و...» ترکیب میشن. مثل چی؟
ایرانی، سیاهی، نامی، قربانی و الی آخر...
الآن توی مثالای بالا، اینجوری میشه:
منسوب به ایران
منسوب به سیاه
منسوب به نام
منسوب به قربان
صفت لیاقت:
لیاقت هم وقتیه که داریم به چیزی لیاقت چیزی رو اطلاق می‌کنیم. معمولا با همون «ی» به کار میره. یه طورایی، انگار داریم لیاقت رو بهش نسبت میدیم! مثل چی؟
خوردنی، دیدنی، بوسیدنی، بوئیدنی و الی آخر...
حالا برگردیم به سؤال!
یک رو ببینید:
سحرزاد
زخم‌دار
جهان‌آفرین
نیلی‌پوش
به سه تای آخری میگیم صفت مرخم. یعنی چی؟ مرخم یعنی دم‌بریده.
اینا در اصل صفت فاعلی بودن. به این شکل:
زخم‌دارنده
جهان‌آفریننده
نیلی‌پوشنده
و اون آخرشون حذف شده. پس اینا یه نوع صفتن و سحرزاد جوابه.
و توی مورد ب
ایرانی
کبریایی
شکاری
صفت نسبی هستن.
درحالی که قطعا نورانی به معنی منسوب به نوران نیست.
سؤال ۹) -
سؤال ۱٠) -
سؤال ۱۱) -
سؤال ۱۲) الف) صادقانه بخوام بگم خود من سر جلسه اگه با این سؤال مواجه بشم درود میفرستم بر اموات طراح. چونکه اصلا مشخص نیست دقیقا داره چی میپرسه و چی میخواد! بگذریم...
ب) واو وا ربطه.
زره لخت لخت است و قبا چاک چاک است.
ج) -
سؤال ۱۳) -
سؤال ۱۴) -
آسون یا سخت بودن سؤالا رو می‌خواستم مشخص کنم که الکی دلتون نلرزه از سؤالا.
ولی خب به نظزم توی قلمروی زبانی و املا سختی و آسونی مشخص کردن غلطه. چونکه بسته به حفظیاتتونه و ممکنه از مطالعه و دانش مطالعاتی بیاد. اما سر دو قلمروی بعدی مشخص میکنم...
اگر سؤالی بود بپرسید.
@یازدهم
@دوازدهم
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
معنی بیت؟؟؟
-
مهشید حسن زاده
کدوم درس ؟؟ -
parisa mrahimi سلام ممنون بله خوندم
ولی برای مصراع اول بخصوص بخش سبک جولان مفهوم روانی پیدانکردم -
samira pournazar در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
@mitra-ism-rahmani در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
مهشید حسن زاده به نظر من
میگه غفلت ما باعث شده گذر عمر را نفهمیم همونطوری که صدای آب باعث میشه خواب سنگین تر بشه
البته به معنی هایی که من میکنم اصلا نمیشه اعتماد کرد
به نظرم بیت اسلوب معادله هم داره
ولی دقت کنین گفته عمر سبک جولان باعث غفلتمونه شما برعکس علت معلولشو گفتین
بله بله میگم یه جاییش درست نیستا
خب الان عمری که خیلی سریع پیش میره باعث غفلتمون شده
مثل آبی که سبب سنگین شدن خواب شده
الان ببینین ما میتونیم اسلوب معادله را بگیریم
بعد هر عنصر را معادل سازی کنیم
مثلا آب تمثیلی از عمری که سریع میره
خواب سنگین تمثیل از غفلت
الان به نظرتون بهتر نیست ؟؟؟ -
بچه ها من چون باورم اینه این بیت اسلوب معادله داره زیاد با تشبیه و استعاره موافق نیستم به نظرم بیشتر رو پایه تمثیل میچرخه
نظر شما چیه ؟ اصلا این بیت به نظرتون اسلوب داره یا استعاره یا تشبیه ؟@mitra-ism-rahmani در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
samira pournazar در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
@mitra-ism-rahmani در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
مهشید حسن زاده به نظر من
میگه غفلت ما باعث شده گذر عمر را نفهمیم همونطوری که صدای آب باعث میشه خواب سنگین تر بشه
البته به معنی هایی که من میکنم اصلا نمیشه اعتماد کرد
به نظرم بیت اسلوب معادله هم دارهولی دقت کنین گفته عمر سبک جولان باعث غفلتمونه شما برعکس علت معلولشو گفتین
بله بله میگم یه جاییش درست نیستا
خب الان عمری که خیلی سریع پیش میره باعث غفلتمون شده
مثل آبی که سبب سنگین شدن خواب شدهاینجا باید میگفتم صدای آب !!
-
بچه هاسبک جولانونمیفهمم!!!ینی چی؟
-
parisa mrahimi منم دقیق نمیدونم تواین تسته آدرسشو داده ادبیات یازدهم
-
samira pournazar منم تومعنی کردنش همین مشکلودارم:)
-
مهشید حسن زاده در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
بچه هاسبک جولانونمیفهمم!!!ینی چی؟
عه من که گفتم !!
دهخدا گفته تندخیز و سبک رو
تند رونده و اینا......برداشت من. -
parisa mrahimi یار؟!!!
-
مهشید حسن زاده
میگم کدوم درسه ؟؟
اونو ول کن -
@mitra-ism-rahmani بله موافقم
-
parisa mrahimi در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
samira pournazar
جولان کنایه از خودنمایی هست ،کی خودنمایی میکنه ؟؟
خب یار دیگهسبک جولان باهم خونده میشه اینجافک کنم!
-
سلام
چقدر خندیدم به اون یار
شعر از صائب تبریزیه و به سبک هندی بوده
مصراع اول=میگه که ما تو عمرمون خیلی بازیگوشی کردیم (جولان به معنی بازیگوش،سرکش)و این غفلت های عمر ما دلیلش همین سرکشی هاست
مصراع دوم=تاکیید روی مصراع اول داشته و میگه صدای آب آرامش بخش هستش و ما گول ظاهر این آب رو خوردیم و سرکشی کردیم درکل معنیش این میشه که صدای آب درحالی که آرامش بخشه ولی باعث غفلت و خواب ما شده -
@narjes-hashemi در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
سلام
چقدر خندیدم به اون یار
شعر از صائب تبریزیه و به سبک هندی بوده
مصراع اول=میگه که ما تو عمرمون خیلی بازیگوشی کردیم (جولان به معنی بازیگوش،سرکش)و این غفلت های عمر ما دلیلش همین سرکشی هاست
مصراع دوم=تاکیید روی مصراع اول داشته و میگه صدای آب آرامش بخش هستش و ما گول ظاهر این آب رو خوردیم و سرکشی کردیم درکل معنیش این میشه که صدای آب درحالی که آرامش بخشه ولی باعث غفلت و خواب ما شدهخب یعنی الان به نظرتون اسلوب معادله داره ؟؟؟
-
@narjes-hashemi احسنتم الان بیشترنفهمیدم
-
@narjes-hashemi نه سبک جولانو با هم ترجمه کنین عمر داره سبک(سریع، شتابنده) جولان میده(اشاره به گذر شتابان عمر داره)
-
@mitra-ism-rahmani اسلوب معادله رو من نخوندم با عرض پوزش نمیدونم چیه
دهمم
-
این الان به ذهنم رسید:
چون عمرخیلی زودمیگذره؛ماغفلت کردیم(یعنی بیخیالش شدیم)
مثل صدای جریان آب که باعث شد عمیق تربخوابیم(یعنی جریانش نه تنها مارو به حرکت وانداشت باعث شدعمیقترم بخوابیم)
خب!نظرتون؟ -
samira pournazar در معنی بیت؟؟؟ گفته است:
@narjes-hashemi نه سبک جولانو با هم ترجمه کنین عمر داره سبک(سریع، شتابنده) جولان میده(اشاره به گذر شتابان عمر داره)
دقیقاهمینطوره
-
مهشید حسن زاده شما پست های من را خوندین ؟!
