کلاس انلاین بزنیم باهم تست تحلیل کنیم.

[D.fateme.r]

سلام روزتون بخیر و حال دلتون خوش
جزوه ها رو @Saahaar نوشته و من تایپ میکنم صرفا .
موفق باشید .
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@بچه-های-همخوانی
@خیرین-کوچک-دریا-دل

[D.fateme.r]

فیلم یک : زیست شناسی ، دیروز ، امروز ، فردا / گفتار یک و دو

پروانه مونارک
گیاهخوار است و سالانه 15000 کیلومتر از مکزیک تا جنوب کانادا و بالعکس می پیماید .
در بدن این جاندار نورون هایی وجود دارید که جایگاه خورشید و جهت مقصد را تعیین میکند .
دیابت ؟
2 نوع دارد ، نوع یک وابسته به انسولین است .
هورمونی در بدن وجود دارد به نام انسولین ، مقدار قند خون که زیاد شود انسولین از پانکراس ترشح میشود . پانکراس 2 قسمت دارد ، قسمت برون ریز قوی ترین انزیم های گوارشی را ترشح می کند . قسمت درون ریز ( جزایر لانگرهانس ) 2 هورمون اصلی میسازد ، انسولین و گلوکاگون . انسولین هورمونی است که قند خون اضافی را در اندام ها و بافت ها ذخیره می کند . و در نتیجه قند خون کاهش می یابد . در دیابت بدن جزایر لانگرانس را دشمن خود تلقی میکند در نتیجه هورمون انسولین ترشح نمی شود .
ویژگی مشترک همه ی جانداران : نظم و ترتیب ، هم ایستایی ( هوموستئازی ) ، رشد و نمو ، پاسخ به محیط ، فرایند جذب و استفاده از انرژی ، تولید مثل ، سازش با محیط
گستره ی حیاط
کوچیک ترین واحد زنده ی حیاط : سلول
کوچک ترین واحد حیات : اتم
اتم ← مولکول ← اندامک ( دارای غشا ) ← یاخته ← بافت ← اندام ← دستگاه ← جا←ندار ← جمعیت ← اجتماع ( موجودات زنده که با هم تعامل دارند ) ← بوم سازگان ( تعامل موجودات زنده با محیط غیر زنده ) ← زیست بوم ← زیست کره
جمعیت : مجموعه افراد یک گونه که در یک مکان و یک زمان ، با هم زندگی میکنند .
جانداران : جانوران / گیاهان / قارچ ها / باکتری ها / آغازیان
انواع سلول :
1 . یوکاریوت : شاملِ جانوران ، گیاهان ، آغازیان ، قارچ ها / ماده ی ژنتیکی در هسته / اندامک دارند .
2 . پروکاریوت : شاملِ باکتری ها و سیانو باکتری ها / ماده ی ژنتیکی در سیتوپلاسک / اندامک ندارند .

[Zaraa]

D.fateme.r یه پیشنهاد بدم؟؟؟!!
میتونی نوشته هاتو تو فایل پی دی اف قرار بدی؟؟
البته پیشنهاد بود
بازم دستت طلاا

[D.fateme.r]

Zaraa اره فکر خوبیه ، فایل پی دی اف رو هم اضافه میکنم .

[Zaraa]

D.fateme.r خیلی گلیی
دستت طلاا

[D.fateme.r]

فیلم یک دهم استاد موقاری.pdf
فایل پی دی اف جلسه یک .

[D.fateme.r]

فیلم دو
گفتار دو و گفتار سه از فصل یک در این جلسه بررسی میشه .
#پارت_یک : گفتار یک ، مهندسی ژنتیک

/. به اجتماع میکرو ارگانیسم ها ، میکروبیوم گفته میشه .

جاندارن , و نه صرفا میکرو ارگانیسم ها با یکدیگر هم زیستی دارند .
انواع همزیستی ( روابط و تعاملات بین جاندارن ) :
الف . همیاری : در ان هر دو طرف سود میبرند .
ب . همسفرگی : در آن یک طرف سود میبرد و طرف دیگر نه سود و نه زیان .
ج . انگلی : یک طرف سود میبرد و طرف دیگر زیان میبیند .
بین میکرو ارگانیسیم های روده و انسان رابطه ی همزیستی از نوع همیاری وجود دارد . میکرو ارگانیسیم ها با آنزیمِ سلولازِ خود ، سلولز را به گلوکز تجزیه کرده و گلوکز را مورد استفاده ی خود قرار میدهند ، در عوض ویتامین B و K برای انسان تولید میکنند .
/. کل چیزی فراتر از اجتماع اجزا است .

کل نگری و جزئی نگری در این جلسه بررسی می شوند .
محققان و دانشمندان امروزی کل نگری را جایگزین روش جزئی نگری کرده اند .
/. نگرش بین رشته ای ، اخلاق زیستی و حقوق زیستی در این جلسه بررسی می شوند .

مثال : ساخت تجهیزات لازم در اتاق عمل ها توسط مهندسان پزشکی
/. فناوری نوین

در گذشته برای بررسی یک سلول لازم بود تا سلول کشته شود . امروزه با پشیرفت علم سلول های زنده و حتی مولکول های درشت مثل پروتئین ها مورد مشاهده قرار میگیرند .
مندل : ژن ها تعیین کننده ی صفات ما هستند . برای ساخته شدن هر صفت ژنی از پدر و ژنی از مادر کنار هم قرار میگیرند . در مهندسی ژنتیک پیش بینی می شود که فردی با این صفات چه فرزندی میتواند در آینده داشته باشد .
دستور ساخت ژن در همه یکسان است .
میتوانیم ژن تعیین کننده ی صفت را به یک جاندار دیگر وارد کنیم . جاندار مورد نظر تحت شرایطی ، صفت را اجرا میکند .
دستور ساخت پروتئین ها را ژن ها میدهند .
بسیاری از اختلالات و بیماری ها انسان بخاطر عدم وجود یک پروتئین خاص است .
مثال : فرد هموفیل ( هموفیلی یک بیماری ارثی است که فرد مبتلا توانایی انعقاد خون را ندارد ) پروتئین فاکتور انعقادی شماره ی 8 را ندارد . فرد مبتلا به دیابت نوع یک انسولین کافی ندارد .
◄ در مهندسی ژنتیک میتوان فاکتور انعقادی 8 و انسولین را ساخت و در اختیار بیمار قرار داد .
ژن انسولین به باکتری ( چون سرعت تولید مثل بالایی دارد ) وارد میشود . باکتری با تقسیم های پی در پی نسخه های زیادی از ژن را تولید میکند . بعد ژن را وارد گاو میکنیم ، پروتئین انسولین در شیر گاو ظاهر میشود و بعد از استخراج آن از شیر گاو مورد استفاده قرار میگیرد .
مهندسی ژنتیک در ساخت واکسن هم کاربرد دارد . واکسن دیگر میکروب کشته شده یا ضعیف شده نیست . بلکه آنتی ژن ( کارت شناسایی پروتئینی میکروب ) است که با مهندسی ژنتیک تولید میشود .
جانداری که ژن را به او داده ایم و تحت دست ورزی ژنتیکی قرار گرفته ، تراژن نام دارد .

/. انرژی :

تجدید پذیر : مثل انرژی باد ، خورشید ، آب های روان
تجدید ناپذیر : سوخت های فسیلی ( بنزین ، گازوئیل ، نفت و ... )
/. انسان و همه ی جاندارن به انرژی نیاز دارند .

غذا ← گوارش ← گلوکز C6H12O6 ( تولید شده در فتوسنتز ) ← میتوکندری ← ATP
/. سنتز = ایجاد ، هیدولیز = تجزیه
/. ما گلوکز تولید نمیکنیم ! گیاه تولید میکنه .
/. ما به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به گیاهان وابسته ایم .

منبع غذایی ما گیاهان هستند . پس ما باید شناخت بیشتر و همچنین بهره وری بیشتری از گیاهان داشته باشیم .
شناخت بیشتر گیاهان ما رو به منبع غذایی بیشتر و با کیفیت تر و بهتر میرسونه .
گیاهان خودرو : سرعت تولید مثل بالا - وفق پذیری بالا با هر شرایط محیطی - سرعت رشد بالا / فایده ی این شناخت میتونه این باشه که ژنی که باعث میشه برای مثال این گیاه سرعت رشد بالایی داشته باشه رو انتقال بدیم به گیاهان زراعی . همین طور این شناخت میتونه در انتخاب مصنوعی برای ما مفید باشه .
/. روابط گیاهان زراعی با محیط :

گیاه علاوه بر آب ، نور کربن دی اکسید مورد نیاز برای فتوسنتز مواد معدنی هم لازم داره . مواد معدنی مثل فسفر و نیتروژن .
78 % نیتروژن به صورت N2 در هواست . این شکل از نیتروژن برای گیاه قابل جذب نیست . گیاه فقط میتونه نیتروژن رو بهصورت آمونیاک یا نیترات جذب کنه . باکتری هایی در خاک داریم که نیتروژن موجود در هوا رو به نیتروژن قابل استفاده ی گیاه تبدیل میکنند .
/. مجموعه خدماتی که در دسترس موجودات زنده ی یک بوم سازگان است ، خدمات بوم سازگان نام دارد . خدمات بوم سازگان به میزان تولید کنندگی بستگی دارد .

وقتی سطح شرایط جانداران تولید کننده ی بوم سازگان پایین بیاد در نهایت سطح منابع غذایی ما پایین میاد . خشک شدن دریاچه ی ارومیه به علت هایی مثل سد سازی اشتباه ، خشک سالی ، حفر چاه های بی رویه ؛ شرایط رو برای تولید کننده ها نامناسب کرده .
/. جنگل زدایی :

تغییر آب و هوا
کاهش تنوع زیستی
فرسایش خاک
/. استفاده ی بی رویه ی سوخت های فسیلی

افزایش کربن دی اکسید
آلودگی هوا
گرم شدن کره ی زمین ← آب شدن یخچال های قطبین
/. یک چرخه ی تجدید پذیر :

دانه های روغنی ( زیتون ، سویا ) ←← استخراج ←← نفت خام گیاهی ←← تصفیه ←← نفت خام تصفیه شده ←← واکنش با نوعی الکل ←← 1 . انرژی تجدید پذیر ( گازوئیل زیستی که سرطان زا نیست و باران اسیدی هم نداره ) . 2. گلسیرین
/. گیاهان سرشار از سلولز هستند و یکی از فواید سلولز ساخت نوعی الکل است .

/. برای افزایش بهره وری سلولز :

انتخاب مصنوعی گیاهان
ساخت سلولاز
گیاهان تولید کننده ی سلولز رو تحت دست ورزی ژنی قرار بدیم .
/. پزشکی شخصی : هر فرد منحصر به فرده .

کاربرد در درمان ، از روی ژن های منحصر به فردی که بیمار داره به دارو درمانی بپردازیم .
پیش بینی در مورد بیماری هایی که احتمال داره فرد با توجه به ژن هاش بهشون مبتلا بشه .

فایل pdf این جلسه : فیلم دو دهم استاد موقاری.pdf

[D.fateme.r]

فیلم سه
هم زیستی :
1 . همیاری : هر دو سود می برند / مورچه و شته
2 . هم سفرگی : یکی سود می برد و دیگری نه سود نه ضرر / کوسه و ماهی هایی که ازش سود می برند .
3 . انگلی : یکی سود می برد و دیگری ضرر می بیند / پشه و انسان
فصل 2 گفتار 1
یاخته
در یاخته ی جانوری هسته و میتوکندری در غشا دارند و در یاخته ی گیاهی علاوه بر این دو کلروپلاست نیز دو غشا دارد .
واکوئل مرکزی فقط در گیاهان وجود دارد .
هسته ، ماده ی ژنتیکی را در بر دارد .
ریبوزوم و غشا جزو اندامک ها نیستند .
شبکه ی آندوپلاسمی دو نوع زبر و نرم دارد . در شبکه ی آندوپلاسمی زبر ، دانه های ریزی به نام ریبوزوم وجود دارد . ریبوزوم پروتئین های ترشحی برای ما میسازد . پروتئین های ترشحی از طریق شبکه ی آندوپلاسمی به دستگاه گلژی وارد می شوند . دستگاه گلژی ، وظیفه ی نشانه گذاری دارد . یعنی به پروتئین ها مقصد را نشان می دهد .
تفاوت پلی مر و مونومر : برای مثال ، پلیمر زنجیره ای از مهره هاست و مونومر به هر عدد از این مهره ها گفته می شود .
میتوکندری ، وظیفه ی تولید انرژی ( ATP ) و بسته بندی آن را بر عهده دارد .
دو واکنش مهم زیستی :
سنتز آبدهی : انرژی خواه / به ازای تشکیل پیوند ، یک مولکول آب آزاد می شود . / حین ایجاد پلی مر از مونومر ها
هیدرولیز ( آبکافت ) : انرژی زا / به ازای شکستن هر پیوند ، یک مولکول آب مصرف میکند . / حین شکستن پلیمر و تبدیل ان به مونومر
مولکول های زیستی :
کربوهیدرات ( قند ) :
مونوساکارید ها : پنتوز ها : قند های پنج کربنی مثل ریبوز و دئوکسی ریبوز / هگزوز ها : قند های شش کربنی مثل گلوکز ( غذای اصلی سلول ) ، فروکتوز ( موجود در اکثر میوه ها ) ، گالاکتوز ( موجود در قند شیر )
دی ساکارید ها : مالتوز : گلوکز + گلوکز ، قند جوانه ی جو / لاکتوز : گلوکز + گالاکتوز ، قند شیر / ساکارز : گلوکز + فروکتوز ، قند و شکر و نیشکر
پلی ساکارید ها ( زنجیره ای گلوکز ) : نشاسته : قند ذخیره ای گیاهی ، بدون انشعاب / گلیکوژن : قند ذخیره ای قارچ ها و جانوران ( در کبد و ماهیچه ) ، انشعاب دار / سلولز : موجود در دیواره ی گیاهی ، سلولز با آنزیم سلولاز هیدولیز می شود .
نوعی هم زیستی در بدن انسان وجود دارد ، نوعی باکتری در روده ی کور زندگی میکند . سلولزی که مصرف میکنیم را نمیتوانیم استفاده کنیم ، چون توانایی تجزیه آن را نداریم . اما باکتری موجود در روده ی کور ، آنزیم تجزیه کننده ی سلولز را میسازد . به این ترتیب باکتری از قند سلولز استفاده میکند و به ما ویتامین B و K می دهد .

لیپید ها ( چربی ) :
تری گلیسیرید : فراوان ترین چربی موجود در رژیم غذایی / تشکیل شده از الکی سه عاملی به نام گلسیرول و سه زنجیره ی هیدورکربنی به نام اسید چرب / در روغن جامد به دلیل پیوند یگانه ی بین کربن ها ، اسید های چرب صاف و مستقیم و بدون شکستگی هستند . در روغن های مایع پیوند های دوگانه یا سه گانه ی بین کربن های زنجیره ی هیدورکربنی باعث شکستگی زنجیره میشود .
موم ها : آب گریز ترین چربی ها
فسفولیپید ها : جزء اصلی غشا ، فراوان ترین مولکول غشا / ساخته شده از گلسیرول + فسفات + دو تا اسید چرب خمیده
استروئید ها : موجود در غشای جانوری ، مانند کلسترول / برخی از هورمون ها مانند هورمون های جنسی استروئیدی هستند .
پروتئین ها : یک یا چند زنجیره ی پلی پپتیدی که با هم پیچ و تاب خورده اند و شکل سه بعدی دارند ، پلی پپتید نام دارد . ( دی پپتید : دو آمینو اسید که با پیوند پپتیدی به هم متصل شده اند / پلی پپتید : چند آمینو اسید که با پیوند پپتیدی به هم متصل شده اند . )
پروتیئن ها کاربرد فراوانی در سلول دارند . اکثر آنزیم ها پروتئینی هستند . هورمون ها ( نه همه ی آن ها ) از پروتئین هستند . در بافت غشا مقدار زیادی پروتئین وجود دارد . پروتئین یکی از اجزای اصلی یاخته است . پروتئین پلیمر است و مونومر آن آمینو اسید است . در هسته ، 20 نوع آمینو اسید وجود دارد .
دستور ساخت پروتئین ، در یوکاریوت ها از هسته و در پروکاریوت ها از سیتوپلاسم صادر میشود .
در سلول یوکاریوت : دستور ساخت از هسته / اجرا : سیتوپلاسم
در سلول پروکاریوت : دستور ساخت از سیتوپلاسم / اجرا : سیتوپلاسم
آنزیم ها : /. اکثرا پروتئینی هستند ، RNA پروتئینی نیست .
/. اکثرا در محیط خنثی فعالیت میکنند ( نه محیط قلیایی و نه اسیدی ) ، پپسین در محیط اسیدی معده فعالیت میکند .
/. اکثرا در دمای بالاتر از 45 درجه غیر فعال می شوند .
/. چند بار مصرف هستند .
/. اختصاصی هستند ، مثلا پروتئاز فقط پروتئین را تجزیه می کند و وظیفه ی تجزیه ی فسفولیپید را ندارد .
فایل PDF این جلسه : فیلم سه استاد موقاری.pdf

[D.fateme.r]

جلسه چهار

نوکلئیک اسید : یک پلیمر است . مونومر آن نوکلئتید است ، نوکلئیک اسید ها دو نوع هستند : DAN \ RNA
دی ان اِی در سلول های یوکاریوتی در هسته جای دارد و در سلول های پروکاریوتی در سیتوپلاسم .
دی ان ای از دو رشته ی پلی نوکلوئتیدی ساخته شده و آر ان ای از یک رشته ی پلی نوکلوئتیدی .
ATP :

به واکنشی که در آن آدنوزین تری فسفات ساخته میشود تنفس یاخته ای میگویند . تنفس یاخته ای در میتوکندری انجام میشود . غذای اصلی سلول گلوکز است در حالی که بدن ما به انرژی نیاز دارد نه گلوکز . به فرآیندی که از طریق میتوکندری گلوکز به آدنوزین تری فسفات تبدیل میشود تنفس یاخته ای می گویند . واکنش زیر موازی شده است :
C6H12O6 + 6O2 + 38ADP + 38 فسفات ← 38ATP + 6CO2 + 6H2O
در آدنوزین تری فسفات دو پیوند وجود دارد با سه فسفات . انرژی در پیوند ها ذخیره شده است .
سلول به انرژی نیاز دارد ، بنابراین یکی از پیوندها رو میشکند و یک فسفات آزاد میشود حالا آدنوزین دی فسفات موجود است . از آدنوزین دی فسفات نمیتوان انرژی گرفت . بنابراین آنرا نگه میداریم و در واکنش بالا قرار میدهیم تا دوباره به آدنوزین تری فسفات تبدیل شود . البته آدنوزین دی فسفات نیز انرژی دارد چون دارای یک پیوند بین فسفات هاست اما انرژی آن بسیار کم است .
شکل مولکول آدنوزین تری فسفات ص 16:
/. سه گروه فسفات و باز آدنین با هم هیچ پیوندی ندارند و واسطه ی بین آنها قند ریبوز است .
/. قند ریبوز هم با 3 گروه فسفات و هم با باز آدنین پیوند دارد .
یاخته :
مایع بین یاخته ای ترکیبی همانند پلاسما دارد یعنی در آن مواد دفعی ، غذایی ، اکسیژن ، کربن دی اکسید ، آب املاح و ... است . خون مواد غذایی و اکسیژن را به مایع بین سلولی میدهد تا مایع ، آنها را به یاخته بدهد و یاخته نیز کربن دی اکسید و مواد دفعی را به مایع بین یاخته ای میدهد تا به خون برود و از سلول خارج شود .
کربوهیدارت به صورت مستقل در غشای یاخته وجود ندارد ولی لیپید و پروتئین مستقل هستند .
شکل غشای یاخته ی جانوری صفحه 15 :
/. غشا دو لایه است . بیشترین جزء غشا لیپید است . کلسترول فقط در غشای جانوری وجود دارد . هم کلسترول و هم فسفولپید دولایه هستند . پروتئین های غشا دو نوع هستند : پروتئین های سراسری که هر دو لایه ی غشا را در برگرفته اند و پروتئین های سطحی که فقط در یک لایه از غشا وجود دارند . کربوهیدرات های غشا دو نوع هستند : گلیکوپروتئین ( گلیکوژن + پروتئین) و گلیکولیپید ( گلیکوژن + لیپید ) . هر دو نوع کربوهیدرات فقط در سطح خارجی وجود دارند و در سطح داخلی نیستند .
غشا به طور کلی از جنس فسفولیپید و پروتئین است که اگر جانوری باشد ، کلسترول نیز به آن اضافه میشود و اگر گیاهی باشد کلسترول نداریم .
برخی از پروتئین های غشا سراسری هستند . برخی از این پروتئین ها به صورت کانال هستند . این پروتئین ها تخصصی هستند ، یعنی فقط با یک نوع ماده سروکار دارند و آن ها را از خود عبور میدهند ( البته مولکول آب بخاطر کوچکی از هر پروتئینی میتواند عبور کند . ) برخی از اینها همیشه باز هستند و برخی دیگر فقط موقع ورود و خروج مواد باز میشوند . برخی از پروتئین ها ناقل هستند و با یون ها سروکار دارند .
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم چهار استاد موقاری.pdf

[D.fateme.r]

جلسه ی پنجم
روش های عبور مواد از غشای یاخته :
/. انتشار : مواد بر اساس شیب غلظت از جای پر غلظت به جای کم غلظت میروند . در واقع در انتشار انرژی زیستی مصرف نمیشود ؛ پس آدنوزنین تری فسفات شکسته نمیشود ، آدنوزین دی فسفات تولید نمیشود ، فسفات آزاد نمیشود .
عوامل ایجاد انتشار : 1. انرژی جنبشی مواد / 2. تمایل مواد به حرکت از سمت پرغلظت به جای کم غلظت
اکسیژن برای ورود به یاخته و کربن دی اکسید و اوره برای خروج از یاخته از انتشار استفاده میکنند .
/. انتشار تسهیل شده : در این روش پروتئین های سراسری غشا ، انتشار را تسهیل میکنند .
خروج همه ی گلوکز و اغلب آمینو اسید ها از یاخته های روده به مایع بین یاخته ای با انتشار تسهیل شده انجام میشود . ورود همه ی گلوکز و اغلب آمینو اسید ها به یاخته های روده از مایع میان یاخته ای با انتقال فعال انجام میشود .
انتشار تسهیل شده نیز همچو انتشار ساده به انرژی زیستی نیاز ندارد .
/. اسمز : بدون صرف انرژی است .
هر چه اختلاف غلظت در دو طرف غشای تراوا بیشتر باشد ، سرعت جریان آب بیشتر و فشار اسمزی نیز بیشتر است .
به طور معمول یاخته ها از خطر تورم و ترکیدن بر اثر اسمز حفظ میشوند ؛ هم یاخته های جانوری و هم یاخته های گیاهی قطعا در داخل بدن ( محیط داخلی ) از خطر ترکیدن در اثر اسمز در امان هستند اما یاخته ی جانوری در محیط بیرون از بدن در اثر اسمز میترکد و یاخته ی گیاهی نیز به علت دارا بودن دیواره نمی ترکد و فقط تورم پیدا میکند .
/.انتقال فعال : پمپ سدیم پتاسیم در این قسمت بررسی میشود .
میزان پتاسیم همیشه باید در درون یاخته بیشتر است و سدیم نیز در بیرون یاخته
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم پنج.pdf

[سهیل.م]

D.fateme.r زیست شناسیی که تنها یک خدا دارد =اقای موقاری دمششش گرمممم

[D.fateme.r]

جلسه ی ششم / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری

درون بری و برون رانی : مخصوص ذرات درشت است . در این فرایند دور ذرات درشت کیسه ی غشایی ویزیکول تشکیل میشود . ویزیکول چون از غشا نشأت گرفته است بنابراین جنس غشا را دارد . یعنی پروتئین و فسفولپید ؛ که اگر جانوری باشد کلسترول نیز به آن اضافه میشود .
آندوسیتوز دو نوع دارد : 1. اگر مواد درون آن محلول باشند = پینوسیتوز / 2. اگر مواد درون آن جامد باشند = فاگوسیتوز
آندوسیتوز : آدنوزین تری فسفات = مصرف / آدنوزین دی فسفات = تولید / فسفات = آزاد / وزیکول = تولید / سطح غشا = کاهش
اگزوسیتوز : آدنوزین تری فسفات = مصرف / آدنوزین دی فسفات = تولید / فسفات = آزاد / وزیکول = مصرف / سطح غشا = افزایش
بافت های جانوری :
/. بافت پوششی : آخرین لایه از بافت پوششی مرده است . به همین علت است که هنگام تماس با مثلا تخته وایت برد نمیسوزد ! همه ی بافت های پوششی در سراسر بدن زیر خود غشای پایه دارند .
سنگ فرشی تک لایه : بیشتر در تبادلات کاربرد دارد ، برای مثال در دیواره ی مویرگ ، در دیواره ی حبابک های ششی .
بافت پوششی در غده ها یا استوانه ای است یا مکعبی .
گلیکوپروتئین خاصیت چسبندگی دارد . غشای پایه از رشته های پروتئینی و گلیکوپروتئینی ساخته شده است . غشای پایه همیشه زیر بافت پوششی قرار دارد . غشای پایه مهمی که دارد این است که یاخته ها را به یکدیگر و به بافت های زیر آن متصل نگه میدارد .
دهان و مری : سنگ فرشی چند لاید / معده و روده : استوانه ای تک لایه
غشای پایه فاقد سلول است !
اغلب یاخته های بافت پوششی عمر کوتاهی دارند و سریع تقسیم میشوند .
بافت پوششی غده ای :
غده : 1. درون ریز = به خون ترشح میکند . ماده ی ترشحی غده های درون ریز هورمون نام دارد .
2. برون ریز = به بیرون بدن ( مانند غده های عرقی ) یا مجاری و حفره ها ( مانند غدد درون دهان ) ترشح میکنند .
بافت پوششی که غدد ترشحی را احاطه میکند و خاصیت ترشحی دارد ، بافت پوششی غده ای نامیده میشود .
نکته * بافت پوششی درون دهان از نوع سنگ فرشی چند لایه است ؛ اما بافت پوششی غدد بزاقی از نوع مکعبی تک لایه است .
/. بافت پیوندی :
انواع : 1. استخوان / 2. خون / 3.چربی / 4. غضروف / 5.سست / 6. متراکم
بافت پیوندی چهار جز اصلی دارد : 1. انواع یاخته ها / 2. رشته های پروتئینی (کلاژن ، باعث استحکام) / 3. رشته های کشسان ( الاستیک ، باعث ارتجاع ) / 4. ماده ی زمینه ای ( ماده ی زمینه ای هر بافت را یاخته های خود آن بافت میسازند مثلا ماده ی زمینه ای بافت استخوان را خود سلول های بافت استخوان میسازند )
نکته * بافت های کلاژن و الاستیک ، در بافت خون و چربی وجود ندارند .
پیوندی سست : انعطاف پذیر / در برابر کشش چندان مقاوم نیست / ماده ی زمینه ایِ سست ، شفاف ، بی رنگ و چسبنده ( چسبندگی ماده ی زمینه ای از وجود مولکول های گلیکوپروتئینی منشا میگیرد . )
ترتیب بافت مادر لوله ی گوارش از داخل به خارج : 1. بافت پوششی 2. غشای پایه شامل پروتئین و گلیکوپروتیئن 3. بافت پیوندی سست دارای گلیکوپروتیئن // غشای پایه و بافت پیوندی سست در تمام لوله ی گوارش ثابت است . // بافت پوششی در هر بخش از دستگاه گوارش نوع متفاوتی دارد .
تنها ماده ی ثابت در بافت های زیر بافت پوششی گلیکوپروتئین است .
فضای بین یاخته ای بافت پیوندی کلا از فضای بین یاخته ای بافت پوششی کلا! بیشتره !
ماده ی زمینه ای بافت پیوندی سه نوع میتواند باشد : مایع ، جامد ، نیمه مایع یا ژله ای
پیوندی متراکم : در قلب در قسمت های اسکلت فیبری ، بافت پیوندی متراکم وجود دارد و همچنین در قسمت های مرکزی دریچه های قلب نیز این بافت وجود دارد .
مقایسه :
بافت پیوندی متراکم رشته های کلاژن بیشتری نسبت به بافت پیوندی سست دارد .
بافت پیوندی متراکم تعداد یاخته های کمتری نسبت به بافت پیوندی سست دارد .
بافت پیوندی متراکم ماده ی زمینه ای کمتری نیست به بافت پیوندی سست دارد .
بافت پیوندی متراکم مقاومت در برابر کشش بیشتری نسبت به بافت پیوندی سست دارد .
بافت پیوندی متراکم انعطاف پذیری کمتری نسبت به بافت پیوندی سست دارد .
بافت پیوندی متراکم استحکام بیشتری نسبت به بافت پیوندی سست دارد .
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم 6.pdf

[D.fateme.r]

فیلم هفت / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
پیوندی چربی :
بافت چربی نوعی بافت پیوندی است که از تعداد زیادی یاخته ی چربی ، یاخته ای که مقدار زیادی ماده ی چربی ( تری گلیسیرید ) در خود ذخیره دارد ، تشکیل شده است .
سوال : در کدام یک از بافت ها الکل سه عاملی وجود دارد ؟ بافت چربی ( تری گلیسرید از گلسیرول و اسید چرب تشکیل شده )
وظایف : 1 . بزرگ ترین ذخیره ی انرژی بدن 2 . ضربه گیر 3 . عایق حرارتی
پیوندی خون : از یاخته های خونی تشکیل شده است . ماده ی زمنیه ای آن پلاسما است . در آن گلبول های خونی سفید و قرمز وجود دارد . انواع پروتئین های محلول ، مواد دفعی ، غذایی و پلاکت ها نیز وجود دارد .
نکته : پلاکت یاخته نیست ! اما از قطعه قطعه شدن مگاکاریوسیت به وجود می آید . پلاکت قطعه ای از یاخته است .
پیوندی استخوان : این بافت قوی ترین و مستحکم ترین بافت بدن است . این بافت علاوه بر 4 جزء اصلی داری کلسیم نیز هست .
نکته : بیشترین جرم بین چهار بافت اصلی مربوط به بافت ماهیچه ای است . / یاخته های ماهیچه ی اسکلتی بعد از تولد تقسیم میتوز انجام نمیدهند و فقط از نظر حجم بزرگ میشوند .
پیوندی غضروف : از بافت استخوان انعطاف پذیرتر و شل تر است .
ترکیب : رشته های کلاژن پروتئینی هستند . از زنجیره ای از پلی پپتید ساخته شده اند . دستور ساخت آنرا ماده ی ژنتیکی در هسته صادر کرده است و اجرا در ریبوزوم است .
نکته : ماده ی زمینه ای در بافت پیوندی را خود یاخته ها میسازند و ترشح میکنند .
بافت ماهیچه ای : یاخته های اسکلتی ، قلبی و صاف فقط در مهره داران وجود دارد .
انواع بافت ماهیچه ای : 1.قلبی : کار : همواره غیر ارادی / شکل : مخطط انشعاب دار / رنگ : قرمز / هسته : عموما یک یا دو هسته ای / انقباض : تند ولی مدت اثر کوتاه / هسته در مرکز سلول قرار دارد
2.صاف : کار : همواره غیر ارادی / شکل : دوکی شکل / رنگ : صورتی و سفید / هسته : تک هسته ای / انقابض : کند اما مدت اثر طولانی مدت / هسته در مرکز سلول قرار دارد .
3.اسکلتی : کار : ارادی ولی نه همیشه / شکل : مخطط بدون انشعاب / رنگ : قرمز / هسته : چند هسته ای / انقابض : تند ولی تاثیر کم / هسته ی بیضی شکل در حاشیه ی سلول قرار دارد .
یاخته های قلبی فقط در لایه ی میوکارد قلب وجود دارند . برای تشخیص مکان یاخته های صاف و اسکلتی کافی است بدانیم که اگر ماهیچه را بتوانیم حرکت دهیم از نوع اسکلتی و اگر نتوانیم حرکت دهیم مثل دیواره ی معده از نوع صاف است .
هر ماهیچه ی قلبی که یک هسته ای باشد صد در صد غیر ارادی است . چون تمامی یک هسته ای ها غیر ارادی اند .
بافت عصبی : تحلیل شکل : کار دندریت : دریافت پیام / کار غلاف میلین : افزایش سرعت هدایت پیام
« یاخته ی ماهیچه ای ، غده یاخته ی عصبی دیگر » میتوانند پیام عصبی را دریافت کنند .
سلول های عصبی ، کمکی دارند . تقریبا به ازادی هر یاخته ی عصبی 9 کمکی وجود دارد . اسم این کمک ها سلول های پشتیبان است . غلاف میلین را سلول های پشتیبان ساخته اند . این سلول ها همچنین در تغذیه کمک میکنند . مواد دفعی یاخته را جمع آوری میکنند و همین طور از یاخته محافظت میکنند .
سلول پشتیبان : نوروگلیا
جنس غلاف میلین : هم جنس غشا
یاخته ی عصبی ( نورون ) : 1. حسی : پیام را از اندام یه سمت مراکز عصبی میبرد .
2 . حرکتی : فرمان را از مراکز عصبی به اندام ها میبرد .
3. رابط : ارتباط برقرار میکند .
کلیدواژه های شکل نورون رسم شده : گره روانویه / غلاف میلین / پایانه ی آکسونی / فضای سیناپسی
پایانه ی آکسونی به هیچ وجه با یاخته ی عصبی دیگر / غده / یاخته ی ماهیچه ای ارتباط فیزیکی ندارد ! در انتهای پایانه ی آکسونی وزیکول قرار دارد . وزیکول انتقال دهنده عصبی ( ناقل عصبی ) با فرایند اگزوسیتوز از یاخته ی عصبی جدا میشود و در فضای سیناپسی آزاد میشود و به یاخته ی بعدی میرسد .
به نورون انتقال دهنده ی پیام ، نورون پیش سیناپسی می گویند و به گیرنده ی پیام سلول پس سیناپسی گفته میشود .
پیام عصبی ممکن است تحریکی یا مهاری باشد . مثلا وقتی که فرد ترسیده است پیام تحریکی به غده ی ترشح کننده ی آدرنالین می رود و او را تحریک به ترشح آدرنالین میکند . اما وقتی که فرد به حالت طبیعی بازگشت پیام مهاری ، غده را از ادامه ی ترشح باز می دارد .
فایل پی دی اف این جلسه :
فیلم 7.pdf

[D.fateme.r]

جلسه ی هشتم / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
در حالت استاندارد جهت حرکت مواد در لوله ی گوارش از بالا به پایین است ولی در برخی مواد استثناء مانند استفراغ جهت آن معکوس می شود .
اسفنکتر همیشه یک ماهیچه ی حلقوی است . اسفنکتر هم می تواند از نوع مخطط باشد و هم از نوع صاف . بنداره های صاف غیر ارادی عمل می کنند و مخطط ها ارادی . نکته ی قابل توجه این است که بدانیم ماهیچه های صاف تک هسته ای و مخطط ها چند هسته ای هستند .
بنداره ی فوقانی مری : مخطط و ارادی / بنداره ی انتهایی مری ( کاردیا ) : صاف و غیر ارادی / دومین بنداره ی مخرج : صاف و غیر ارادی / آخرین بنداره ی مخرج : مخطط و ارادی / بنداره ی انتهایی معده ( پیلور ) : صاف و غیر ارادی / اولین بنداره ی مخرج : صاف و غیر ارادی
ماهیچه ها کلا دو کار انجام می دهند . یا منبسط هستند یا منقبض که متضاد هم هستند . منقبض یعنی بسته و سفت و منبسط یعنی شل شدن ماهیچه .
ساختار لوله ی گوارش :
دیواره ی بخش های مختلف لوله ی گوارش ، ساختار تقریبا ثابتی دارد . زیرا کلا از 4 لایه تشکیل شده است ولی مثلا در معده یک لایه ی دیگر نیز وجود دارد و یا جنس لایه ها در بخش های مختلف متفاوت است .
پرده ی صفاق ، اندام های درون شکم ( نکته : فقط درون شکم ، مثلا بخشی از روده پرده ی صفاق ندارد . ) را از خارج به هم وصل می کند . مثلا هنگام دویدن یا پریدن این پرده مانع جابجایی اجزای داخل شکم می شود .
ساختار لوله ی گوارش از خارج به داخل :
1 . بیرونی : بافت پیوندی سست + رگ ها + چربی + بافت پوششی ( حضور بافت پوششی قطعی نیست )
وظیفه : حفاظت
2 . ماهیچه ای : بافت پیوندی سست + رگ ها + شبکه ی عصبی
وظیفه : خرد و نرم کردن غذا ، مخلوط کنندگی ، جلو راندن ( حرکت )
3 . زیر مخاطی : بافت پیوندی سست + رگ های فراوان + شبکه ی یاخته های عصبی
وظیفه : مخاط روی لایه ی ماهیچه ای بچسبد و به راحتی روی آن بلغزد یا چین بخورد .
4 . مخاطی : بافت پیوندی سست + رگ ها + یاخته های ماهیچه ی صاف + بافت پوششی
وظیفه : ساخت مواد ( موسین ، آنزیم ها ، هورمون و ... ) ، برخی مولکول های گوناگون از لوله دریافت و به فضای بین یاخته ای منتقل میکند ( مانند پرز روده )
نکته : لایه ی بیرونی به ماهیچه ی طولی و لایه ی زیرمخاطی به ماهیچه ی حلقوی چسبیده است .
ترتیب لایه ی ماهیچه ای در معده : داخل به خارج : مورب / حلقوی / طولی
خارج به داخل : طولی / حلقوی / مورب
نکته : بافت پیوندی سست و رگ ها در هر 4 لایه مشترک اند .
نکته : در هر 4 لایه بافت پیوندی سست وجود دارد بنابراین در هر 4 لایه رشته های کلاژن و الاستیکی نیز وجود دارد و قدرت کشسانی دارد .
نکته : در هر جایی ( به جز خون و چربی ) اگر بافت پیوندی باشد ، قطعا رشته های کلاژن نیز هست . پس پروتئین نیز هست چون ماده ی زمینه ای بافت پیوندی پروتئین و گلیکوپروتئین است .
در هر چهار لایه بخاطر وجود رگ ها غشای پایه نیز وجود دارد .
نکته : فقط در لایه ی بیرونی چربی وجود دارد بنابراین گلیسرول ، اسید چرب ، تری گلیسیرید و . . . در این لایه هست و وجود چربی به وظیفه ی لایه ی بیرونی یعنی حفاظیت ، کمک می کند ( ویژگی های چربی )
نکته : فقط در لایه ی ماهیچه ایی و زیر مخاطی شبکه ی عصبی وجود دارد . دندریت ، آکسون ، انتقال دهنده ی عصبی ، سیناپس ، غلاف میلین و . . . همه در این دو لایه هستند .
نکته : در لایه ی مخاطی 3 نوع بافت جانوری وجود دارد و فقط بافت عصبی موجود نیست !
نکته : لایه ی زیر مخاط فقط از بافت پیوندی ساخته شده است . ( شبکه ی یاخته های عصبی جزو بافت عصبی نیست ) لایه ی بیرونی میتواند از بافت پوششی ساخته شده باشد . چون چربی که جزو بافت پیوندی است و اگر بافت پوششی نباشد ، این لایه نیز فقط از بافت پیوندی خواهد بود .
نکته : در ساختار لوله ی گوارش در جاهایی ممکن است که 2 لایه ماهیچه ی صاف وجود داشته باشد . بافت ماهیچه ای در 4 جا قطعا مخطط است : حلق ، دهان ، ابتدای مری و انتهای مخرج . بقیه ی دستگاه گوارش از نوع صاف هستند . این لایه ی ماهیچه ای صاف ربطی به یاخته ی ماهیچه ی صاف در لایه ی مخاطی ندارد و به همین علت ممکن است در برخی جاها 2 لایه ی صاف وجود داشته باشد . بنابراین در تمام لوله ی گوارش یاخته های ماهیچه ی صاف وجود دارند .
نکته : در هر 4 لایه رگ وجود دارد ولی در لایه ی زیر مخاطی تعداد آن بیشتر است .
شبکه ی یاخته های عصبی مربوط به بافت عصبی نیست و در لوله ی گوارش بافت عصبی وجود ندارد .

فایل پی دی اف این جلسه : جلسه ی هشتم.pdf

[D.fateme.r]

جلسه ی نهم / صفر تا صد زیست دهم استاد موقاری
نکته : پرده ی صفاق شامل شبکه ی خونی است .
نکته : موسین در سراسر لوله ی گوارش وجود دارد .
موسین نوعی گلیکوپروتئین است . موسین آنزیم نیست . موسین سلول نیست پس متابولیسم سلولی هم ندارد . ماده ی مخاطی ، دیواره ی لوله ی گوارش و به خصوص دیواره ی معده را از آسیب شیمیایی توسط اسید معده حفظ می کند .
حرکات لوله ی گوارش :
کرمی : 2 نوع انقباض وجود دارد . انقباض ماهیچه ی حلقوی و ماهیچه ی طولی . در پشت سر توده ی غذا انقباض ماهیچه ی حلقوی ایجاد می شود که باعث حرکت غذا به سمت جلو می شود . و انقباض ماهیچه ی طولی در جلوی توده ی غذا انجام می شود که موجب کوتاه شدن مسیر برای حرکت غذا می شود .
نکته : در هنگام انقباض ماهیچه ی حلقوی ، ماهیچه ی طولی منبسط می شود و بالعکس .
در بحث استفراغ ، مواد غذایی از مری ، معده و ابتدای روده به دهان باز می گردند . مواد غذایی از روده ی بزرگ نمی توانند برگردند ! اگر توده ی غذایی از ابتدای روده بخواهد برگردد باید درچه های قبل آن باز شوند یا به عبارتی منبسط شوند ! که عبارت اند از درچه ی پیلور ، کاردیا یا فوقانی مری .
نکته : در مکان های نزدیک پیلور ، آنزیم بیشتری تولید می شود .
حرکت طولی در تمام طول لوله ی گوارش وجود دارد اما حرکت قطعه قطعه کننده در برخی از قسمت های لوله ی گوارشی مثل روده وجود دارد ! اهمیت این پدیده ، افزایش سطح تماس ماده ی غذایی با پرز های روده است .
انقباض گرسنگی ، وقتی معده خالی باشد ، انجام می گیرد که انقباض آن از نوع کرمی است . در انقباض گرسنگی دو دریچه ی پیلور و ایلئواسکال باز می شوند تا مواد غذایی اضافی و رسوب کرده سریع تر به روده منتقل می شوند . ممکن است این انقباض با درد خفیفی هم همراه باشد .
استفراغ یک انعکاس دفاعی است . در انعکاس ها ماهیچه های اسکلتی نیز غیر ارادی عمل می کنند .
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم 9.pdf

[D.fateme.r]

فیلم ده / صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاری
گوارش در دهان
عواملی که در دهان موجب گوارش مکانیکی می شوند : زبان ، دندان ها ، لب ها ، ماهیچه های اسکلتی ، آرواره ها ، گونه ها
نکته : بزرگ ترین غده در دهان : غده ی بناگوشی است که ترشحات رقیق تری دارد . پایین ترین غده ، غده ی زیر آرواره ای است و کوچک ترین آنها ، غده ی زیر زبانی است .
بزاق : آب / یون هایی مانند بی کربنات و پتاسیم / موسین : نوعی گلیکوپروتئین است . بنابراین می توان گفت که در بزاق گلیکوپروتئین وجود دارد . / انواعی از آنزیم : مثل آنزیم آمیلاز ( پتیالین که توسط بناگوش ترشح می شود . پتیالین در گوارش کربوهیدرات ( نشاسته ) نقش دارد . گوارش را آغاز می کند ولی گوارش ناقص است . این آنزیم نشاسته را دوتا دوتا میکند ! ( مالتوز ) . آنزیم دیگر لیزوزیم است . حیوانات معمولا فرزندان خود را لیس می زنند ! دلیل این کار از بین بردن دیواره ی باکتری ها می باشد .
گوارش مکانیکی در انسان از دهان آغاز می شود گوارش شیمیایی کربوهیدرات ( نشاسته ) نیز از دهان اما گوارش شیمیایی لیپید و پروتئین از معده آغاز می شود . نوکلئیک اسید نیز از ابتدای روده ی باریک گوارش می یابد .
نکه : در مری هیچ گونه تولید آنزیمی وجود ندارد . اما خود آنزیم وجود دارد . چون آنزیم هایی که در دهان ساخته می شوند به مری نیز وارد می شوند .
بلع غذا : بنداره ی ابتدای مری در فاصله ی بلع بسته است و از ورود هوا جلوگیری می کند . اما این به این معنا نیست که کلا هوا وارد نشود بلکه مقداری هوا با غذا وارد می شود .
تحلیل شکل دیواره ی معده ( صفحه ی 24 ) :
یاخته ی کناری ، کلریدریک اسید و فاکتور داخلی ترشح می کند .
یاخته ی اصلی ( پپتیک ) لیپاز و پروتئاز ( مجموعه : پپسینوژن ) ترشح می کند .
یاخته ی اصلی از طریق اگزوسیتوز آنزیم ها را به بیرون می راند .
نکته : هر چه به پیلور نزدیک تر می شویم تعداد یاخته های اصلی بیشتر می شود و یاخته ی کناری و یاخته ی ترشح کننده ی هورمون کمتر می شود
فایل پی دی اف این جلسه : فیلم ده.pdf
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

فیلم یازده / صفر تا صد زیست شناسی دهم استاد موقاری
معده :
لایه های ماهیچه ای در نزدیک معده قطور تر هستند .
غده ی معده در نزدیک پیلور ، بیشتر آنزیم ها را میسازد ولی در بخش های میانی و اوایل معده علاوه بر آنزیم اسید معده نیز ساخته می شود .
حجم کیموس هر چه بیشتر باشد از پیلور بهتر عبور می کند و اگر کوچک تر باشند عبورشان سخت تر است .
پپسین پروتئاز است . یعنی آنزیم هیدرولیز کننده ی پروتئین است فقط هیدرولیز آن کامل نیست .
کلید واژه : پپسین ، پپسینوژن ، هیدروکلریک اسید
هیدرولیز زمانی کامل است که پلی مر به مونومر تبدیل شود . در اینجا پروتئین به آمینو اسید تبدیل نمیشوند بلکه به پپتیک تبدیل می شود . پپتیک زنجیره ای از آمینو اسید هاست . به هر دو آمینو اسید در کنار هم دی پپتید می گویند .
نکته : جنس فاکتور داخلی معده از گلیکو پروتئین است .
فاکتور داخلی ← ویتامین ب 12 ← جذب در مغز قرمز استخوان ← تولید گلبول قرمز←سلول کناری معده
آیا مشکل معده می تواند به کم خونی منجر شود ؟ بله . در صورتی که دیواره ی معده تخریب شود ، سلول کناری نیز تخریب می شود . در نتیجه اسید معده و فاکتور داخلی ترشح نمی شود . فاکتور داخلی ک نباشد ، ویتامین ب 12 نیز جذب نمی شود . در نتیجه ب 12 در مغز قرمز استخوان جذب نمی شود و فولیک اسید نمی تواند کارکرد صحیحی برای تولید گلبول قرمز داشته باشد و تعداد آن ها کم می شود .
نکته : ویتامین ب 12 فقط در غذاهای جانوری وجود دارد ( مانند گوشت قرمز ) و در گیاهان نیست چون آنزیم تولید کننده ی آن مختص جانوران است که در روده ی آنها زندگی می کند .
نکته : در روده ی بزرگ انسان نیز مقداری ویتامین ب 12 وجود دارد ولی مقدار آن کم است .
نکته : فولیک اسید در سبزی هایی که رنگ تیره دارند مانند اسفناج و حبوباتی مانند عدس و لوبیا وجود دارد .
نکته : انقباض های معده از زیر دریچه ی کاردیا شروع می شود.
نکته : 2 عامل در ورود کیموس به پیلور کمک می کنند : حجم کیموس و ترکیب شیمیایی آن .
زخم پپتیک یعنی مقدار اسید و آنزیم بالا رفته و سد حفاظتی کاهش پیدا کند . به عبارت دیگر افزایش فعالیت سلول های کناری برای اسید معده و سلول های اصلی برای آنزیم ها و فعالیت حفره و غده ی معده برای بی کربنات و مایع مخاطی پایین بیایید .
هلیکو باکتری که در معده ی ما زندگی می کند وظیفه ی کاهش سد حفاظتی را دارد و به زخم پپتیک منجر می شود .
البته تمامی کسانی که زخم پپتیک دارند ناشی از هلیکو باکتری نیست
فایل پی دی اف : فیلم یازده.pdf

@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

فیلم دوازده

روده ی باریک محل اصلی جذب است .
اولین و آخرین محل گوارش نوکلئیک اسید روده ی باریک است و در همانجا نیز جذب می شود .
مواد شیره ی لوزالمعده از راه دو مجرا به دوازدهه وارد می شود یکی از مجراها مستقل وارد دوازدهه می شود و مجرای دوم با مجرای صفرا مشترک است . به عبارت دیگ مواد شیره ی صفرا قطعا قطعا با مواد شیره ی لوزالمعده مجرای مشترک دارد .
روده :
در ردوده هم حرکت کرمی و هم حرکت قطعه قطعه کننده وجود دارد .
جرکت کرمی در روده ی باریک ضعیف است ، چون باید آرام حرکت کند تا مواد جذب شوند .
حرکت مواد قطعه قطعه کننده در ابتدای روده ی باریک بیشتر از انتهای آن است .
شیره ی روده از ماده ی مخاطی ، آب ، یون های مختلف از جمله بی کربنات ، مایع نمکی ، آنزیم های گوارشی .
گروهی از یاخته های پوششی مخاط روده آنزیم های گوارشی دارند . اما این آنزیم ها توسط این یاخته ها ترشح نمی شوند . هنگامی که این یاخته های می میرند ، می افتند و آنزیم های آن ها آزاد می شود .
صفرا : فسفو لیپید لسیتین ، کلسترول ، بی کربنات ، نمک های صفراوی ، رنگ ها و بیلی روبین ( رنگ اصلی صفرا ) و بیلی وریدن
هنگامی که گلبول های قرمز پیر می شوند ، در گذر از مویرگ های طحال و کبد گیر می کنند و می میرند . ماکروفاژ ها دست به کار می شوند و گروه هم از گلبول را به مغز استخوانی می فرستند و با گلوبین آن نیز بیلی روبین ساخته می شود . در روده ی باریک این بیلی روبین ها جذب می شوند . وقتی به صورت ادرار دفع می شود ، رنگ زرد و وقتی به صورت مدفوع دفع می شود رنگ قهوه ای را می سازد .
هر چه مرگ گلبول های قرمز بیشتر ، میزان بی روبین نیز افزایش می یابد و هر چه دفع ادرار بیشتر شود ، میزان بیلی روبین کاهش می یابد .
بی کربنات : یاخته های پوششی سطحی معده ( حفره ی معده ) / یاخته های پوششی روده / صفرا ( که توسط کبد ساخته می شود ) بزاق / پانکراس
نمک های صفراوی به حرکت کرمی در لوله ی گوارش کمک می کند . بی کربنات حالت قلیایی دارد و در خنثی کردن حالت اسیدی کیوس نقش دارد ، البته این خنثی کردن در روده ی باریک انجام می شود .
ترکیبات کیسه ی صفرا ، فقط در کیسه ی صفرا رسوب نمی کنند بلکه می توانند در مجاری آن نیز رسوب کنند . در صورت رسوب کردن ترکیبات صفرا در کیسه ی صفرا یا مجاری آم ، صفرا کاهش پیدا میکند . در نتیجه گوارش چربی و ویتامین های محلول در چربی ، نیز کاهش می یابد و کمتر جذب می شود . پیامد ها : انعقاد خون مشکل پیدا میکند / کاهش جذب کلسیم و پوکی استخوان در صورت نبود ویتامین دی
فایل پی دی اف این جلسه : جلسه ی دوازدهم.pdf
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

جلسه ی سیزدهم / صفر تا صد زیست شناسی استاد موقاری
آنزیم های لوزالمعده درون خود لوزالمعده و حتی در درون مجراهایی که به دوازدهه می ریزند ، غیر فعال است ؛ یعنی با پروتئین ها کاری ندارد . اما به محض اینکه وارد دوازدهه می شوند فعال می شوند .
در دوازدهه آنزیمی وجود دارد به نام تریپسین . این آنزیم یک پروتئاز است . یعنی پروتئین ها را هیدورلیز می کند ، علاوه بر این کار آنزیمی را که به دوازدهه می ریزد را نیز فعال می کند .
تریپسین : آنزیم فعال لوزالمعده پپسین : آنزیم فعال معده
همه ی هورمون ها به خون ترشح می شوند .
هنگامی که یک خوراکی اسیدی ، مانند کیوی می خوریم ، در این صورت کیموس خیلی اسیدی می شود و ما به بی کربنات بیشتری نیاز داریم . هورمونی وجود دارد به نام هورمون سکرتین که از سلول های دیواره ی روده ی باریک به خون ترشح می شود و به پانکراس می رود و دستور افزایش ترشح بی کربنات را می دهد .
کربوهیدرات :
گلوکز ، فروکتور ، گالاکتور ، نیاز به گوارش ندارند و فقط جذب می شوند .
قند ذخیره ای در قارچ ها گلیکوژن است .
تفاوت تریپسین و کربوکسی پپتیداز : کربوکسی پپتیداز پیوندهای آمینو اسید را از آخر زنجیره جدا میکند . تریپسین فقط بر روی پروتئین اثر می گذارد ولی کربوکسی پپتیداز هم بر روی پروتئین و هم پیوند های کوچک اثر می گذارد .
پپتید : در معده پپسین پروتئین را به پپتید تبدیل می کند و از معده به روده ی باریک می رود .
در روده ی باریک 3 نوع آنزیم وجود دارد :
1 . آنزیم های که در معده ساخته شده اند و همراه با کیموس وارد روده ی کوچک شده اند .
2 . آنزیم هایی که از سلول های دیواره ی روده ی باریک ترشح می شوند . ( یاخته هایی که می میرند و پس از آن ، از آن ها آنزیم آزاد می شود . )
3 . آنزیم های لوزالمعده
تفاوت آمیلاز دهان و آمیلاز لوزالمعده : آمیلاز دهان فقط در گوارش نشاسته نقش دارد ولی آمیلاز لوزالمعده هم بر نشاسته و هم بر گلیکوژن تاثیر می گذارد .
آمیلاز می تواند نشاسته را به مولکول درشت تبدیل کند ؟ بله ! مولکول درشت منظور همان زنجیره ی 3 الی 9 گلوکزی است .
یاخته های دیواره ی روده ی باریک توانایی اگزوسیتوز آنزیم را ندارند . هنگامی که مردند ، آنزیم از آن ها آزاد می شود . اسم یکی از این آنزیم ها دی ساکاریداز است که گوارش کامل نشاسته را انجام می دهد و آن را به مونو ساکارید تبدیل می کند .
مونوساکارید ها : یا به شکل خطی هستند و یا حلقوی ! و در ساختار آن ها اکسیژن ، هیدورژن و کربن نیز وجود دارد .
پروتئین :
پروتئین برای این که جذب شود باید به آمینو اسید تبدیل شود . گوارش پروتئین از معده شروع می شود .
گوارش نهایی پروتئین در روده ی باریک توسط پروتئازهای لوزالمعده و آنزیم های یاخته های روده ی باریک انجام می شود .
بنابراین هیدورلیز نهایی پروتئین توسط 2 عامل انجام می شود ولی هیدورلیز نهایی کربوهیدرات فقط توسط دی ساکاریداز روده ی باریک انجام می شود .
تمامی آمینواسید ها دارای بخش آمینی و کربوکسیلیک اسید هستند .
اما به طور کلی دو نوع آمینو اسید در بدن ما وجود دارد ، تفاوت این آمینو اسید ها در بخش متمایز کننده ی آمینواسید ها است .
به پیوند بین دو آمینواسید ، پیوند پپتیدی می گویند ، که پیوند پپتیدی هم نوعی کوالانسی است .
پیوند پپتیدی بین دو آمینو اسید که باعث تشکیل دی پپتید می شود ، بین بخش اسیدی یک آمینو اسید با بخش آمینی آمینو اسید دیگر برقرار می شود .
در هر زنجیره ی پلی پپتیدی سر و ته یکسان نیست ! یعنی اگر یک سمت زنجیره آمینی باشد ، سمت دیگر ان قطعا اسیدی است .
پیوند جدید که در زنجیره تشکیل می شود ، بین نیتروژن و کربن است .
پی دی اف این جلسه : جلسه ی سیزدهم.pdf
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا
@تجربیا

[Dr.Aryan]

سلام عالی