فیلم دو
گفتار دو و گفتار سه از فصل یک در این جلسه بررسی میشه .
#پارت_یک : گفتار یک ، مهندسی ژنتیک
/. به اجتماع میکرو ارگانیسم ها ، میکروبیوم گفته میشه .
جاندارن , و نه صرفا میکرو ارگانیسم ها با یکدیگر هم زیستی دارند .
انواع همزیستی ( روابط و تعاملات بین جاندارن ) :
الف . همیاری : در ان هر دو طرف سود میبرند .
ب . همسفرگی : در آن یک طرف سود میبرد و طرف دیگر نه سود و نه زیان .
ج . انگلی : یک طرف سود میبرد و طرف دیگر زیان میبیند .
بین میکرو ارگانیسیم های روده و انسان رابطه ی همزیستی از نوع همیاری وجود دارد . میکرو ارگانیسیم ها با آنزیمِ سلولازِ خود ، سلولز را به گلوکز تجزیه کرده و گلوکز را مورد استفاده ی خود قرار میدهند ، در عوض ویتامین B و K برای انسان تولید میکنند .
/. کل چیزی فراتر از اجتماع اجزا است .
کل نگری و جزئی نگری در این جلسه بررسی می شوند .
محققان و دانشمندان امروزی کل نگری را جایگزین روش جزئی نگری کرده اند .
/. نگرش بین رشته ای ، اخلاق زیستی و حقوق زیستی در این جلسه بررسی می شوند .
مثال : ساخت تجهیزات لازم در اتاق عمل ها توسط مهندسان پزشکی
/. فناوری نوین
در گذشته برای بررسی یک سلول لازم بود تا سلول کشته شود . امروزه با پشیرفت علم سلول های زنده و حتی مولکول های درشت مثل پروتئین ها مورد مشاهده قرار میگیرند .
مندل : ژن ها تعیین کننده ی صفات ما هستند . برای ساخته شدن هر صفت ژنی از پدر و ژنی از مادر کنار هم قرار میگیرند . در مهندسی ژنتیک پیش بینی می شود که فردی با این صفات چه فرزندی میتواند در آینده داشته باشد .
دستور ساخت ژن در همه یکسان است .
میتوانیم ژن تعیین کننده ی صفت را به یک جاندار دیگر وارد کنیم . جاندار مورد نظر تحت شرایطی ، صفت را اجرا میکند .
دستور ساخت پروتئین ها را ژن ها میدهند .
بسیاری از اختلالات و بیماری ها انسان بخاطر عدم وجود یک پروتئین خاص است .
مثال : فرد هموفیل ( هموفیلی یک بیماری ارثی است که فرد مبتلا توانایی انعقاد خون را ندارد ) پروتئین فاکتور انعقادی شماره ی 8 را ندارد . فرد مبتلا به دیابت نوع یک انسولین کافی ندارد .
◄ در مهندسی ژنتیک میتوان فاکتور انعقادی 8 و انسولین را ساخت و در اختیار بیمار قرار داد .
ژن انسولین به باکتری ( چون سرعت تولید مثل بالایی دارد ) وارد میشود . باکتری با تقسیم های پی در پی نسخه های زیادی از ژن را تولید میکند . بعد ژن را وارد گاو میکنیم ، پروتئین انسولین در شیر گاو ظاهر میشود و بعد از استخراج آن از شیر گاو مورد استفاده قرار میگیرد .
مهندسی ژنتیک در ساخت واکسن هم کاربرد دارد . واکسن دیگر میکروب کشته شده یا ضعیف شده نیست . بلکه آنتی ژن ( کارت شناسایی پروتئینی میکروب ) است که با مهندسی ژنتیک تولید میشود .
جانداری که ژن را به او داده ایم و تحت دست ورزی ژنتیکی قرار گرفته ، تراژن نام دارد .
/. انرژی :
تجدید پذیر : مثل انرژی باد ، خورشید ، آب های روان
تجدید ناپذیر : سوخت های فسیلی ( بنزین ، گازوئیل ، نفت و ... )
/. انسان و همه ی جاندارن به انرژی نیاز دارند .
غذا ← گوارش ← گلوکز C6H12O6 ( تولید شده در فتوسنتز ) ← میتوکندری ← ATP
/. سنتز = ایجاد ، هیدولیز = تجزیه
/. ما گلوکز تولید نمیکنیم ! گیاه تولید میکنه .
/. ما به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به گیاهان وابسته ایم .
منبع غذایی ما گیاهان هستند . پس ما باید شناخت بیشتر و همچنین بهره وری بیشتری از گیاهان داشته باشیم .
شناخت بیشتر گیاهان ما رو به منبع غذایی بیشتر و با کیفیت تر و بهتر میرسونه .
گیاهان خودرو : سرعت تولید مثل بالا - وفق پذیری بالا با هر شرایط محیطی - سرعت رشد بالا / فایده ی این شناخت میتونه این باشه که ژنی که باعث میشه برای مثال این گیاه سرعت رشد بالایی داشته باشه رو انتقال بدیم به گیاهان زراعی . همین طور این شناخت میتونه در انتخاب مصنوعی برای ما مفید باشه .
/. روابط گیاهان زراعی با محیط :
گیاه علاوه بر آب ، نور کربن دی اکسید مورد نیاز برای فتوسنتز مواد معدنی هم لازم داره . مواد معدنی مثل فسفر و نیتروژن .
78 % نیتروژن به صورت N2 در هواست . این شکل از نیتروژن برای گیاه قابل جذب نیست . گیاه فقط میتونه نیتروژن رو بهصورت آمونیاک یا نیترات جذب کنه . باکتری هایی در خاک داریم که نیتروژن موجود در هوا رو به نیتروژن قابل استفاده ی گیاه تبدیل میکنند .
/. مجموعه خدماتی که در دسترس موجودات زنده ی یک بوم سازگان است ، خدمات بوم سازگان نام دارد . خدمات بوم سازگان به میزان تولید کنندگی بستگی دارد .
وقتی سطح شرایط جانداران تولید کننده ی بوم سازگان پایین بیاد در نهایت سطح منابع غذایی ما پایین میاد . خشک شدن دریاچه ی ارومیه به علت هایی مثل سد سازی اشتباه ، خشک سالی ، حفر چاه های بی رویه ؛ شرایط رو برای تولید کننده ها نامناسب کرده .
/. جنگل زدایی :
تغییر آب و هوا
کاهش تنوع زیستی
فرسایش خاک
/. استفاده ی بی رویه ی سوخت های فسیلی
افزایش کربن دی اکسید
آلودگی هوا
گرم شدن کره ی زمین ← آب شدن یخچال های قطبین
/. یک چرخه ی تجدید پذیر :
دانه های روغنی ( زیتون ، سویا ) ←← استخراج ←← نفت خام گیاهی ←← تصفیه ←← نفت خام تصفیه شده ←← واکنش با نوعی الکل ←← 1 . انرژی تجدید پذیر ( گازوئیل زیستی که سرطان زا نیست و باران اسیدی هم نداره ) . 2. گلسیرین
/. گیاهان سرشار از سلولز هستند و یکی از فواید سلولز ساخت نوعی الکل است .
/. برای افزایش بهره وری سلولز :
انتخاب مصنوعی گیاهان
ساخت سلولاز
گیاهان تولید کننده ی سلولز رو تحت دست ورزی ژنی قرار بدیم .
/. پزشکی شخصی : هر فرد منحصر به فرده .
کاربرد در درمان ، از روی ژن های منحصر به فردی که بیمار داره به دارو درمانی بپردازیم .
پیش بینی در مورد بیماری هایی که احتمال داره فرد با توجه به ژن هاش بهشون مبتلا بشه .
فایل pdf این جلسه : فیلم دو دهم استاد موقاری.pdf