-
شعردانه
|
-
آن گل زودرس چو چشم گشود
به لب رودخانه تنها بود
گفت دهقان سالخورده که : حیف که چنین یکه بر شکفتی زود
لب گشادی کنون بدین هنگام
که ز تو خاطری نیابد سود
گل زیبای من ولی مشکن
کور نشناسد از سفید کبود
نشود کم ز من بدو گل گفت
نه به بی موقع آمدم پی جود
کم شود از کسی که خفت و به راه
دیر جنبید و رخ به من ننمود
آن که نشناخت قدر وقت درست
زیرا این طاس لاجورد چه جست ؟
آن گل زودرس چو چشم گشود
به لب رودخانه تنها بود
گفت دهقان سالخورده که : حیف که چنین یکه بر شکفتی زود
لب گشادی کنون بدین هنگام
که ز تو خاطری نیابد سود
گل زیبای من ولی مشکن
کور نشناسد از سفید کبود
نشود کم ز من بدو گل گفت
نه به بی موقع آمدم پی جود
کم شود از کسی که خفت و به راه
دیر جنبید و رخ به من ننمود
آن که نشناخت قدر وقت درست
زیرا این طاس لاجورد چه جست ؟ -
نیما یوشیج شعر ققنوس
از این راه شوم ،گرچه تاریک است
همه خارزار است و باریک است
ز تاریکیم بس خوش آید همی
که تا وقت کین از نظرها کمی… -
شعر “آی آدمها” از نیما یوشیج
آی آدمها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید!یک نفردر آب دارد می سپارد جان.
یک نفر دارد که دست و پای دائم میزند
روی این دریای تند و تیره و سنگین که میدانید.
آن زمان که مست هستید از خیال دست یابیدن به دشمن،
آن زمان که پیش خود بیهوده پندارید
که گرفتستید دست ناتوانی را
تا تواناییّ بهتر را پدید آرید،
آن زمان که تنگ میبندید
برکمرهاتان کمربند،
در چه هنگامی بگویم من؟
یک نفر در آب دارد میکند بیهود جان قربان!
آی آدمها که بر ساحل بساط دلگشا دارید!
نان به سفره،جامه تان بر تن؛
یک نفر در آب میخواند شما را.
موج سنگین را به دست خسته میکوبد
باز میدارد دهان با چشم از وحشت دریده
سایههاتان را ز راه دور دیده
آب را بلعیده درگود کبود و هر زمان بیتابش افزون
میکند زین آبها بیرون
گاه سر، گه پا.
آی آدمها!
او ز راه دور این کهنه جهان را باز میپاید،
می زند فریاد و امّید کمک دارد
آی آدمها که روی ساحل آرام در کار تماشایید!
موج میکوبد به روی ساحل خاموش
پخش میگردد چنان مستی به جای افتاده بس مدهوش
می رود نعره زنان، وین بانگ باز از دور میآید:
-“آی آدمها”…
و صدای باد هر دم دلگزاتر،در صدای باد بانگ او رهاتر
از میان آبهای دور و نزدیک
باز در گوش این نداها:
-“آی آدمها”…
نیما یوشیج
-
يکي تاجور بُد به ايران زمين
بسي حيله گر بود و ناپاک دين
به بد نامور در جهان گشته بود
خودش پير و حرصش جوان گشته بود
وُ را بُد دو پور قوي و دلير
و دختي خرد پيشه و سر به زير
نخستين پسر بود افراسياب
رخ پر فروغش به از آفتاب
تنش پر توان بود چون ژنده پيل
خروشان و رخشنده چون رود نيل
و دختي که شيرين سخن نام داشت
به زيبايي از ماه الهام داشت
-
تن محنت کشی دیرم خدایادل با غم خوشی دیرم خدایا
زشوق مسکن و داد غریبی
به سینه آتشی دیرم خدایا
باباطاهر
-
اکنون که گل سعادتت پربار است
دست تو ز جام می چرا بیکار است
میخور که زمانه دشمنی غدار است
دریافتن روز چنین دشوار است
خیام
-
یارب دل پاک و جان آگاهم ده
آه شب و گریه سحرگاهم ده
در راه خود اول ز خودم بیخود کن
بیخود چو شدم ز خود بخود راهم ده
خواجه عبدالله انصاری
-
آن را که جفا جوست نمی باید خواست
سنگین دل و بد خوست نمی باید خواست
مارا ز تو غیر از توتمنایی نیست
از دوست به جز دوست نمی باید خواست
رهی معیری
-
از من شب هجر میبپرسید حباب
دریای غمم کدام آرام و چه خواب
در دل بود آرام و خیالی هر موج
در دیده خیال خواب شد نقش بر آب
خاقانی
-
گفتم غم تو دارم گفتا غمت سرآید
گفتم که ماه من شو گفتا اگر برآید
گفتم ز مهرورزان رسم وفا بیاموز
گفتا ز خوبرویان این کار کمتر آیدگفتم که بر خیالت راه نظر ببندم
گفتا که شب رو است او از راه دیگر آیدگفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد
گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آیدگفتم خوشا هوایی کز باد صبح خیزد
گفتا خنک نسیمی کز کوی دلبر آیدگفتم که نوش لعلت ما را به آرزو کشت
گفتا تو بندگی کن کو بنده پرور آیدگفتم دل رحیمت کی عزم صلح دارد
گفتا مگوی با کس تا وقت آن درآیدگفتم زمان عشرت دیدی که چون سر آمد
گفتا خموش حافظ کاین غصه هم سر آید حافظ -
مژده ای دل که مسیحا نفسی میآید
که ز انفاس خوشش بوی کسی میآید
از غم هجر مکن ناله و فریاد که من
زدهام فالی و فریادرسی میآیدز آتش وادی ایمن نه منم خرم و بس
هرکس آنجا به امید قبسی میآیدهیچ کس نیست که در کوی تواش کاری نیست
هرکس آنجا به طریق هوسی میآیدکس ندانست که منزلگه معشوق کجاست
این قدر هست که بانگ جرسی میآیدجرعهای ده که به میخانه ارباب کرم
هر حریفی ز پی ملتمسی میآیددوست را گر سر پرسیدن بیمار غم است
گو بیا خوش که هنوزش نفسی میآیدخبر بلبل این باغ بپرسید که من
نالهای میشنوم کز قفسی میآیدیار دارد سر صید دل حافظ، یاران
شاهبازی به شکار مگسی میآید -
ترسم که اشک در غم ما پرده در شود
وین راز سر به مهر به عالم سمر شود
گویند سنگ لعل شود در مقام صبر
آری شود ولیک به خون جگر شودخواهم شدن به میکده گریان و دادخواه
کز دست غم خلاص من آن جا مگر شوداز هر کرانه تیر دعا کردهام روان
باشد کز آن میانه یکی کارگر شودای جان حدیث ما بر دلدار بازگو
لیکن چنان مگو که صبا را خبر شوداز کیمیای مهر تو زر گشت روی من
آری به یمن لطف شما خاک زر شوددر تنگنای حیرتم از نخوت رقیب
یا رب مباد آن که گدا معتبر شودبس نکته غیر حسن بباید که تا کسی
مقبول طبع مردم صاحب نظر شوداین سرکشی که کنگره کاخ وصل راست
سرها بر آستانه او خاک در شودحافظ چو نافه سر زلفش به دست توست
دم درکش ار نه باد صبا را خبر شودغزل عاشقانه حافظ شیرازی
۸.
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند
واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
بیخود از شعشعه پرتو ذاتم کردند
باده از جام تجلی صفاتم دادندچه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن شب قدر که این تازه براتم دادندبعد از این روی من و آینه وصف جمال
که در آن جا خبر از جلوه ذاتم دادندمن اگر کامروا گشتم و خوشدل چه عجب
مستحق بودم و اینها به زکاتم دادندهاتف آن روز به من مژده این دولت داد
که بدان جور و جفا صبر و ثباتم دادنداین همه شهد و شکر کز سخنم میریزد
اجر صبریست کز آن شاخ نباتم دادندهمت حافظ و انفاس سحرخیزان بود
که ز بند غم ایام نجاتم دادند -
هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما
حافظ -
نبود نقش دو عالم که رنگ الفت بود
زمانه طرح محبت نه این زمان انداخت
حافظ -
ندای عشق تو دیشب در اندرون دادند
فضای سینه حافظ هنوز پر ز صداست
حافظ -
به رغم مدعیانی که منع عشق کنند
جمال چهره تو حجت موجه ماستحافظ
-
حافظ هر آن که عشق نورزید و وصل خواست
احرام طوف کعبه دل بی وضو ببستحافظ
-
یک قصه بیش نیست غم عشق وین عجب
کز هر زبان که میشنوم نامکرر استحافظ
-
عرضه کردم دو جهان بر دل کارافتاده
بجز از عشق تو باقی همه فانی دانستحافظ
-
پیش از اینت بیش از این اندیشه عشاق بود
مهرورزی تو با ما شهره آفاق بودحافظ
