-
شعردانه
-
مسیحای جوانمرد من ! ای ترسای پیر ِ پیرهن چرکین !
هوا بس ناجوانمردانه سرد است ... آی...
دمت گرم و سرت خوش باد !
سلامم را تو پاسخ گوی ، در بگشای!
منم من ، میهمان هر شبت ، لولی وش مغموم .
منم من ، سنگ تیپاخورده ی رنجور .
منم ، دشنام پست آفرینش ، نغمه ی ناجور .
نه از رومم ، نه از زنگم ، همان بیرنگ بیرنگم .
بیا بگشای در ، بگشای ، دلتنگم .
مهدی اخوان ثالث -
من آن توام مرا به من باز مده..!
-
دست من گیر که بیچارگی از حد بگذشت
سر من دار که در پای تو ریزم جان راکاشکی پرده برافتادی از آن منظر حسن
تا همه خلق ببینند نگارستان راهمه را دیده در اوصاف تو حیران ماندی
تا دگر عیب نگویند من حیران رالیکن آن نقش که در روی تو من میبینم
همه را دیده نباشد که ببینند آن را سعدی -
گر قابل ملال نیم، شاد کن مرا
ویران اگر نمی‌کنی آباد کن مراحیف است اگر چه کذب رود بر زبان تو
از وعدهٔ دروغ، دلی شاد کن مراپیوسته است سلسلهٔ خاکیان به هم
بر هر زمین که سایه کنی، یاد کن مراشاید به گرد قافلهٔ بیخودان رسم
ای پیر دیر، همتی امداد کن مراگشته است خون مرده جهان ز آرمیدگی
دیوانهٔ قلمرو ایجاد کن مرابی حاصلی ز سنگ ملامت بود حصار
چون سرو و بید ازثمر آزاد کن مرادارد به فکر صائب من گوش عالمی
یک ره تو نیز گوش به فریاد کن مرا
صائب تبریزی -
آنکس که بداند و بخواهد که بداند
خود را به بلندای سعادت برساند
آنکس که بداند و بداند که بداند
اسب شرف از گنبد گردون بجهاند
آنکس که بداند و نداند که بداند
با کوزه ی آب است ولی تشنه بماند
آنکس که نداند و بداند که نداند
لنگان خرک خویش به مقصد برساند
آنکس که نداند و بخواهد که بداند
جان و تن خود را ز جهالت برهاند
آنکس که نداند و نداند که نداند
در جهل مرکب ابدالدهر بماند
آنکس که نداند و نخواهد که بداند
حیف است چنین جانوری زنده بماند -
**ای نگاهت نخی از مخمل و از ابریشم
چند وقت است که هر شب به تو می اندیشم**
به تو آری ، به تو یعنی به همان منظر دور
به همان سبز صمیمی ، به همین باغ بلوربه همان سایه ، همان وهم ، همان تصویری
که سراغش ز غزلهای خودم می گیریبه همان زل زدن از فاصله دور به هم
یعنی آن شیوه فهماندن منظور به همبه تبسم ، به تکلم ، به دلارایی تو
به خموشی ، به تماشا ، به شکیبایی توبه نفس های تو در سایه سنگین سکوت
به سخنهای تو با لهجه شیرین سکوتشبحی چند شب است آفت جانم شده است
اول اسم کسی ورد زبانم شده استدر من انگار کسی در پی انکار من است
یک نفر مثل خودم ، عاشق دیدار من استیک نفر ساده ، چنان ساده که از سادگی اش
می شود یک شبه پی برد به دلدادگی اشآه ای خواب گران سنگ سبکبار شده
بر سر روح من افتاده و آوار شدهدر من انگار کسی در پی انکار من است
یک نفر مثل خودم ، تشنه دیدار من استیک نفر سبز ، چنان سبز که از سرسبزیش
می توان پل زد از احساس خدا تا دل خویشرعشه ای چند شب است آفت جانم شده است
اول اسم کسی ورد زبانم شده استآی بی رنگ تر از آینه یک لحظه بایست
راستی این شبح هر شبه تصویر تو نیست؟اگر این حادثه هر شبه تصویر تو نیست
پس چرا رنگ تو و آینه اینقدر یکیست؟حتم دارم که تویی آن شبح آینه پوش
عاشقی جرم قشنگی ست به انکار مکوشآری آن سایه که شب آفت جانم شده بود
آن الفبا که همه ورد زبانم شده بوداینک از پشت دل آینه پیدا شده است
و تماشاگه این خیل تماشا شده استآن الفبای دبستانی دلخواه تویی
عشق من آن شبح شاد شبانگاه توییبماند به یادگار :)))
-
ای فروغ ماه حسن از روی رخشان شما
آب روی خوبی از چاه زنخدان شماعزم دیدار تو دارد جان بر لب آمده
بازگردد یا برآید چیست فرمان شماکس به دور نرگست طرفی نبست از عافیت
به که نفروشند مستوری به مستان شمابخت خواب آلود ما بیدار خواهد شد مگر
زان که زد بر دیده آبی روی رخشان شما حافظ -
نه دل ز عالم پر وحشت آرمیده مرا
که پیچ و تاب به زنجیرها کشیده مراچو جام اول مینا، سپهر سنگین‌دل
به خاک راهگذر ریخت ناچشیده مراچو آسیا که ازو آب گرد انگیزد
غبار دل شود افزون ز آب دیده مرارهین وحشت خویشم که می‌برد هر دم
به سیر عالم دیگر، دل رمیده مرانثار بوسهٔ او نقد جان چرا نکنم؟
که تا رسیده به لب، جان به لب رسیده مرا صائب تبریزی -
داد معشوقه به عاشق پیغام
که کُند مادرِ تو با من جنگ
هر کُجا بیندم از دور کُند
چهره پر چین و جبین پُر آژنگ
با نگاهِ غضب آلود زند
بر دلِ نازکِ من تیرِ خدنگ
مادرِ سنگ‌دلت تا زنده‌ست
شهد در کامِ من و توست شَرنگ
نشوم یکدل و یکرنگ تو را
تا نسازی دلِ او از خون رنگ
گر تو خواهی به وصالم برسی
باید این ساعت بی‌خوف و درنگ
روی و سینۀ تنگش بدری
دل برون آری از آن سینۀ تنگ
گرم و خونین به منش باز آری
تا بَرد ز آینۀ قلبم زنگ
عاشقِ بی‌خرد ناهنجار
نه، بل آن فاسقِ بی‌عصمت و ننگ
حُرمتِ مادری از یاد ببُرد
خیره از باده و دیوانه ز بنگ
رفت و مادر را افکند به خاک
سینه بدرید و دل آورد به چنگ
قصدِ سرمنزلِ معشوق نمود
دلِ مادر به کفش چون نارنگ
از قضا خورد دمِ در به زمین
و اندکی سُوده شد او را آرنگ
وان دل گرم که جان داشت هنوز
اوفتاد از کف آن بی‌فرهنگ
از زمین باز چو برخاست نمود
پی برداشتن آن آهنگ
دید کز آن دل آغشته به خون
آید آهسته برون این آهنگ:
«آه دست پسرم یافت خراش
آه پای پسرم خورد به سنگ»ایرج میرزا
-
لا غَرْوَ إِنْ قُتِلَ الْحُسَيْنُ وَ شَيْخُهُ
قَدْ كانَ خَيْراً مِنْ حُسَيْن وَ أَكْرَمافَلا تَفْرَحُوا يا أَهْلَ كُوفَةَ بِالَّذِی
أُصيبَ حُسَيْنٌ كانَ ذلِكَ أَعْظَماقَتيلٌ بِشَطِّ النَّهْرِ نَفْسي فِداؤُهُ
جَزاءُ الَّذِي أَرْداهُ نارُ جَهَنَّمـا
علی بن حسینشگفتآور نیست اگر حسین کشته شد و پدر بزرگوارش (علی) ، که به از حسین بود، او نیز کشته شد؛
ای اهل کوفه! شادمان نباشید به این مصیبت که بر حسین وارد شد که این مصیبتی است بزرگ؛
جانم فدای آن که در کنار نهر فرات شهید شد، و کیفر آن کس که او را کشت آتش جهنم است.
پ.ن : شعر مربوط به پایان خطبه امام سجاد(ع) در کوفه هست .
منبع : الاحتجاج ، طبرسی ، ج 2 ، ص 117 – 119
بحارالانوار ، مجلسی ، ج 45 ، ص 112 – 113 -
باده نوشی که در او روی و ریایی نبود
بهتر از زهدفروشی که در او روی و ریاستما نه رندان ریاییم و حریفان نفاق
آن که او عالم سر است بدین حال گواستفرض ایزد بگزاریم و به کس بد نکنیم
وان چه گویند روا نیست نگوییم رواستچه شود گر من و تو چند قدح باده خوریم
باده از خون رزان است نه از خون شماستاین چه عیب است کز آن عیب خلل خواهد بود
ور بود نیز چه شد مردم بی‌عیب کجاست
حافظ -
ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست
منزل آن مه عاشق کش عیار کجاستشب تار است و ره وادی ایمن در پیش
آتش طور کجا موعد دیدار کجاستهر که آمد به جهان نقش خرابی دارد
در خرابات بگویید که هشیار کجاستآن کس است اهل بشارت که اشارت داند
نکته‌ها هست بسی محرم اسرار کجاستهر سر موی مرا با تو هزاران کار است
ما کجاییم و ملامت گر بی‌کار کجاستبازپرسید ز گیسوی شکن در شکنش
کاین دل غمزده سرگشته گرفتار کجاستعقل دیوانه شد آن سلسله مشکین کو
دل ز ما گوشه گرفت ابروی دلدار کجاستساقی و مطرب و می جمله مهیاست ولی
عیش بی یار مهیا نشود یار کجاستحافظ از باد خزان در چمن دهر مرنج
فکر معقول بفرما گل بی خار کجاست حافظ -
خار در پیراهن فرزانه می‌ریزیم ما
گل به دامن بر سر دیوانه می‌ریزیم ماقطره گوهر می‌شود در دامن بحر کرم
آبروی خویش در میخانه می‌ریزیم مادر خطرگاه جهان فکر اقامت می‌کنیم
در گذار سیل، رنگ خانه می‌ریزیم مادر دل ما شکوهٔ خونین نمی‌گردد گره
هر چه در شیشه است، در پیمانه می‌ریزیم ماانتظار قتل، نامردی است در آیین عشق
خون خود چون کوهکن مردانه می‌ریزیم ماهر چه نتوانیم با خود برد ازین عبرت‌سرا
هست تا فرصت، برون از خانه می‌ریزیم مادر حریم زلف اگر نگشاید از ما هیچ کار
آبی از مژگان به دست شانه می‌ریزیم ما
صائب تبریزی 
-
یاد رخسار ترا در دل نهان داریم ما
در دل دوزخ بهشت جاودان داریم مادر چنین راهی که مردان توشه از دل کرده‌اند
ساده لوحی بین که فکر آب و نان داریم مامنزل ما همرکاب ماست هر جا می‌رویم
در سفرها طالع ریگ روان داریم ماچیست خاک تیره تا باشد تماشاگاه ما؟
سیرها در خویشتن چون آسمان داریم ماقسمت ما چون کمان از صید خود خمیازه‌ای است
هر چه داریم از برای دیگران داریم ماهمت پیران دلیل ماست هر جا می‌رویم
قوت پرواز چون تیره از کمان داریم ماگر چه غیر از سایه ما را نیست دیگر میوه‌ای
منت روی زمین بر باغبان داریم ماگر چه صائب دست ما خالی است از نقد جهان
چون جرس آوازه‌ای در کاروان داریم ما
صائب تبریزی
