کلاس انلاین بزنیم باهم تست تحلیل کنیم.

[D.fateme.r]

جلسه ی 17https://alaatv.com/c/7110
HDL و LDL در کبد ساخته می شوند .
نکته : در کبد گلوکز هایی که ذخیره شده اند به صورت گلیکوژن در می آیند و هم چنین از آمینو اسید ها نیز پروتئین ساخته می شود .
نکته : سیاهرگ بابا کبدی از 5 اندام خون می گیرد : طحال ، پانکراس ، روده ، معده و کبد
نکته : خون لوله ی گوارش از سیاهرگ باب کبدی به 2 سیاهرگ فوق کبدی می ریزد .
نکته : جذب مواد غیر لیپیدی در روده ی باریک :
مواد غیر لیپیدی ← سلول پرز ← غشای بین یاخته ای ← شبکه ی مویرگی ← سیاهرگ باب ← کبد ← 2 سیاهرگ فوق کبدی ← بزرگ سیاهرگ زیرین ← دهلیز راست
تنظیم فرایند های گوارشی :
بصل النخاع مرکز انعکاس بلع است . بصل النخاع به همراه پل مغزی مرکز تنفس است!
شبکه ی یاخته های عصبی موجود در زیر مخاط دیواره ی لوله ی گوارش ، تحریک کننده ی یاخته های ماهیچه ای صاف مخاط هستند و شبکه ی یاخته های عصبی موجود در لایه ی ماهیچه ای دیواره ی لوله ی گوارش ، تحریک کننده ی لایه ی ماهیچه ای ( حرکات کرمی و قطعه قطعه ) هستند !
دستگاه عصبی :
1 . مرکزی : الف ) مغز | ب ) نخاع
2 . محیطی الف ) حسی | ب ) حرکتی : پیکری (بجز انعکاس ها ، همیشه ارادی است ) / خود مختار ( غیر ارادی ) : 1. سمپاتیک (هیجان) : افزایش فعالیت حیاتی و کاهش فعالیت گوارشی 2. پاراسمپاتیک ( آرامش) : افزایش فعالیت گوارشی و کاهش فعالیت حیاتی
نکته : اعصاب خودمختار به ماهیچه های صاف ، قلبی و غدد ، عصب دهی می کند ، به ماهیچه های اسکلتی و مخطط کاری ندارد و به این دو اعصاب پیکری عصب دهی می کنند .
در حالت سمپاتیک ، فعالیت گوارشی کاهش می یابد . در این موقع ترشح بزاق و هورمون ها و ... کاهش می یابد تا مواد غذایی ذخیره شوند و فعالیت های حیاتی بالا می رود . یعنی ضربان قلب و فشار خون و ... افزایش می یابد .
شبکه ی عصبی روده ای نمی تواند مستقل از دستگاه عصبی خودمختار فعالیت کند .
سکرتین = تولید کننده : دوازدهه | محرک : کیموس | اندام هدف : پانکراس ( برون ریز ) | نقش : افزایش ترشح بی کربنات
سکرتین : واژه ای یونانی است به معنای ترشح شده | اولین هورمون کشف شده است .
سکرتین باعث افزایش پی اچ می شود .
گاسترین = تولید کننده : معده ( یاخته های ترشح کننده ی هورمون در غده ی معده ) ← در مجاورت پیلور | محرک : پروتئین غذا | اندام هدف : سلول های کناری و اصلی ← گاسترین از طریق خون به این سلول ها می ریزد | نقش افزایش ترشح اسید معده و پپسینوژن | واژه ای یونانی به معنای از معده ترشح شده
گاسترین باعث افزایش پی اچ می شود .
پروتئین غذا ← گاسترین ← 1. سلول های کناری اسید معده ترشح می کنند 2. سلول های اصلی پپسینوژن ترشح می کنند ← پپسین باعث تجزیه ی پروتئین های غذا می شود .
پی دی اف : 17.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

جلسه ی 18
فرق بین جاندار و جانور !
برخی از جاندارن تک یاخته ، مواد مغذی را از سطح یاخته و برخی از پریاخته ها از سطح بدن جذب می کنند . در این جانداران گوارش وجود ندارد و فقط جذب می کنند . محیط زندگی این جانداران باید مرطوب باشد تا بتوانند راحت تر جذب کنند .
واکوئل گوارشی :
لیزوزوم از طریق شبکه ی آندوپلاسمی تولید می شود و جنس آن از غشاست !
گیاهان لیزوزوم ندارند .
حرکت مژک ← انتقال غذا از محیط به حفره ی دهانی ← تشکیل کریچه غذایی ← لیزوزوم به آن می پیوندد ← کریچه گوارشی ← خروج مواد گوارش یافته ← مواد گوارش نیافته می ماند ← کریچه دفعی ← دفع مواد از راه منفذ دفعی
بسیاری از اسفنج ها واکوئل گوارشی دارند .
پارامسی و آمیب فقط گوارش درون سلولی دارند .
حفره ی گوارشی :
از میان جانوران ، همه ی مهره داران لوله ی گوارشی دارند و برخی از بی مهره ها نیز لوله ی گوارشی دارند . ( مثل همه ی حشرات! )
حفره ی گوارشی ، هم نقش دستگاه گردش مواد را انجام می دهد و هم گوارش .
در حفره ی گوارشی برخی یاخته های پوشاننده ی کیسه ، آنزیم هایی را ترشح می کنند .
ورود غذا به کیسه ی گوارشی ( حفره ی گوارشی ) ← برخی یاخته های پوشاننده کیسه ← ترشح آنزیم ← برخی یاخته ها تاژک هایی دارند ← غذا و آنزیم را مخلوط می کند ← گوارش برون سلولی ← یاخته های حفره ← فاگوسیتوز ← کریچه ی غذایی ← ادامه ی فرآیند گوارش (درون سلولی )
جانداران : 1. باکتری ها ( همه تک سلولی ) | پروکاریوت ← ماده ی ژنتیکیدر سیتوپلاسم آزاد افتاده . | اندامک ندارند .
2. قارچ ها : تک سلولی ( مخمر ) ، پر سلولی
3. آغازیان : تک سلولی ، پر سلولی
4. گیاهان : همه پرسلولی
5. جانوران : همه پرسلولی
قارچ ها ، آغازیان ، گیاهان و جانوران پروکاریوت هستند : ماده ی ژنتیکی در هسته ی سازمان یافته قرار دارد | اندامک دارند .
راه شناخت تک سلولی و پر سلولی بودن در آغازیان : از این به بعد اگر یک تک سلولی مشاهده کردیم دقت می کنیم که ببینیم هسته دارد یا نه . چرا ؟ برای تشخیص یوکاریوت و پروکاریوت بودن آن . اگر پروکاریوت بود ، صد در صد تک سلولی است ( باکتری ) . اما اگر یوکاریوت بود و مخمر نبود ، هر چه که بود صد در صد آغازی است .
جانداران :
الف) اتوتروف (تولید کننده) : بیشتر گیاهان ، بعضی آغازیان بعضی باکتری ها ( مثل سیانوباکتری )
ب) هتروتروف (مصرف کننده) : همه ی جانوران ، همه ی قارچ ها ، بعضی باکتری ها ، بعضی آغازیان ، برخی گیاهان( انگل)
گوارش در باکتری ها و قارچ ها برون سلولی است !
در جانوران کسانی که لوله ی گوارشی دارند ( مهره داران ، حشرات ، کرم خاکی و ... ) گوارش غذا فقط برون سلولی است ولی گوارش موادی مثل سلول های مرده و فرسوده درون سلولی است .
تحلیل شکل هیدر :
برخی از یاخته های پوشاننده ی حفره ، تاژک دارند که این تاژک ها آنزیم را با ذره های غذایی مخلوط می کنند .
برخی از یاخته های پوشاننده ی حفره ، آنزیم ترشح می کنند .
لیزوزوم در همه ی جانوران وجود دارد ولی در همه ی جاندارن نیست!
در گوارش درون سلولی ، فقط گوارش شیمیایی انجام می شود و گوارش فیزیکی نداریم .
پی دی اف : 18.pdf
@تجربیا
@دانش-آموزان-نظام-جدید-آلا

[D.fateme.r]

جلسه ی 20
لوله ی گوارش :
در چینه دان ملخ ، گوارش شیمیایی با استفاده از آمیلاز بزاق ( فقط گوارش کربوهیدرات ها ) انجام می شود .
در پیش معده هم گوارش شیمیایی وجود دارد و هم گوارش مکانیکی . پیش معده آنزیم ندارد و گوارش شیمیایی سایر پلیمر ها مثل پروتئین را با استفاده از آنزیم های معده و کیسه های معده انجام می دهد .
ملخ ، حلق ندارد.
جابه جایی حروف ملخ : خلم ← فقط با سنگ زدن آدم خل میشه بنابراین ملخ سنگدان ندارد!
معده ی ملخ جایگاه اصلی جذب است .
لوله های مالپیگی موادی مانند آب ، کلرید ، یون پتاسیم و مواد دفعی را به روده می ریزند سپس آب و یون ها در راست روده جذب می شوند و مواد دفعی نیز از مخرج دفع می شوند .
آرواره ( گوارش مکانیکی ) ← دهان ( گوارش شیمیایی | گوارش ناقص کربوهیدرات ها ) ← مری ← چینه دان ( ذخیره و نرم ) ← پیش معده ( گوارش مکانیکی | گوارش شیمیایی ) ← کیسه ی معده ( گوارش برون یاخته کامل ) ← معده ( جذب ) ← روده ← ** لوله های مالپیگی ← اوریک اسید ، آب ، کلرید و یون پتاسیم ** ← راست روده ( جذب آب و یون ها ) ← مخرج ( مواد دفعی ) ← دفع
ملخ :
آغاز گوارش مکانیکی ← دهان و آرواره ها
آغاز گوارش شیمیایی ← دهان و آمیلاز بزاق
پایان گوارش مکانیکی ← پیش معده
پایان گوارش شیمیایی ← کیسه های معده
جذب ← معده ، راست روده
کرم خاکی با استفاده از سنگریزه هایی که می بلعد ، در سنگدان گوارش مکانیکی را انجام می دهد .
کر%(#ff0000)[م م]عده ندارد .
خاک و مواد آلی ← دهان ← حلق ← مری ← چینه دان ← سنگدان ( مکان اصلی گوارش مکانیکی ) ← روده ( مکان اصلی گوارش شیمیایی و جذب ) ← مخرج ← دفع
ماهیچه ی روده ی باریک ضخیم و مقاوم است . در واقع برجستگی دارد . این برجستگی سطح تماس روده با مواد را بالا می برد و به کارایی آن کمک می کند .
سنگ دان از بخش عقبی معده تشکیل می شود ← این جمله در همه ی جانوران صادق نیست ، مثلا در کرم خاکی این گونه نیست اما در کبوتر چرا .
بخش حجیم لوله ی گوارش در پرنده ی دانه خوار چینه دان است .
کبد زیر معده و بین چینه دان و سنگدان قرار دارد .
غذا و سنگ ریزه ← دهان ← مری ← چینه دان ← معده ( آغاز گوارش شیمیایی و مکانیکی ) ← سنگدان ← روده ی باریک ( ادامه ی گوارش و جذب ) ← روده ی بزرگ ( جذب آب ) ← مخرج ← دفع
در سنگدان علاوه بر گوارش فیزیکی ، گوارش شیمیایی نیز به وسیله ی آنزیم های معده انجام می شود .
پرنده ی دانه خوار حلق ندارد .
طول روده در گیاخواران باید بیشتر از گوشت خواران باشد . چون گوارش گیاهان زمان زیادی میخواهد . اندازه ی روده در همه چیز خوارها حد وسط است .
قورباغه زمانی که نابالغ است گیاهخوار است و وقتی که بالغ می شود و خشکی زی ، حشره خوار می شود به همین علت در هنگام دگردیسی طول روده ی قوباغه ی نابالغ کمی کوتاه تر می شود .
پی دی اف : 19.pdf

[shaghayegh rafighnia]

D.fateme.r در توضیحات زیست دهم استاد موقاری گفته است:

فیلم یک : زیست شناسی ، دیروز ، امروز ، فردا / گفتار یک و دو

پروانه مونارک
گیاهخوار است و سالانه 15000 کیلومتر از مکزیک تا جنوب کانادا و بالعکس می پیماید .
در بدن این جاندار نورون هایی وجود دارید که جایگاه خورشید و جهت مقصد را تعیین میکند .
دیابت ؟
2 نوع دارد ، نوع یک وابسته به انسولین است .
هورمونی در بدن وجود دارد به نام انسولین ، مقدار قند خون که زیاد شود انسولین از پانکراس ترشح میشود . پانکراس 2 قسمت دارد ، قسمت برون ریز قوی ترین انزیم های گوارشی را ترشح می کند . قسمت درون ریز ( جزایر لانگرهانس ) 2 هورمون اصلی میسازد ، انسولین و گلوکاگون . انسولین هورمونی است که قند خون اضافی را در اندام ها و بافت ها ذخیره می کند . و در نتیجه قند خون کاهش می یابد . در دیابت بدن جزایر لانگرانس را دشمن خود تلقی میکند در نتیجه هورمون انسولین ترشح نمی شود .
ویژگی مشترک همه ی جانداران : نظم و ترتیب ، هم ایستایی ( هوموستئازی ) ، رشد و نمو ، پاسخ به محیط ، فرایند جذب و استفاده از انرژی ، تولید مثل ، سازش با محیط
گستره ی حیاط
کوچیک ترین واحد زنده ی حیاط : سلول
کوچک ترین واحد حیات : اتم
اتم ← مولکول ← اندامک ( دارای غشا ) ← یاخته ← بافت ← اندام ← دستگاه ← جا←ندار ← جمعیت ← اجتماع ( موجودات زنده که با هم تعامل دارند ) ← بوم سازگان ( تعامل موجودات زنده با محیط غیر زنده ) ← زیست بوم ← زیست کره
جمعیت : مجموعه افراد یک گونه که در یک مکان و یک زمان ، با هم زندگی میکنند .
جانداران : جانوران / گیاهان / قارچ ها / باکتری ها / آغازیان
انواع سلول :
1 . یوکاریوت : شاملِ جانوران ، گیاهان ، آغازیان ، قارچ ها / ماده ی ژنتیکی در هسته / اندامک دارند .
2 . پروکاریوت : شاملِ باکتری ها و سیانو باکتری ها / ماده ی ژنتیکی در سیتوپلاسک / اندامک ندارند .

[Fatemeh Mousavi]

D.fateme.r سلام عزیزم میگم که فقط pdfاسن فصل زو گذاشتید یا فصل های دیگه هم هست؟

[D.fateme.r]

Fatemeh Mousavi سلام
فقط تا جلسه ای که نوشتم پی دی اف ها رو داریم
بقیش در حال نوشته شدن و تایپه

[Fatemeh Mousavi]

D.fateme.r اها یعنی چند وقت دیگه بقیه گفتارهارو هم میزارید دیگه

[D.fateme.r]

Fatemeh Mousavi بله
برای کنکور ۹۹ نه ولی برای ۱۴۰۰ قابل استفاده است

[D.fateme.r]

جلسه ی 20
لوله ی گوارش در پستانداران
نشخوار کنندگار آنزیم سلولاز برای تجزیه ی سلولز را ندارند و به همین علت سلولز مصرفی توسط این جانوران ابتدا در سیرابی ، گوارش میکروبی می دهد .
در نسخوارکنندگان، اولین پلیمری که گوارش شیمیایی می دهد، نشاسته است ( آمیلاز بزاق) . دومین پلیر نیز سلولز است که در سیرابی هیدرولیز می شود . ( هر دو پلیمر کربوهیدرات هستند )
غذا ←دهان ( نیمه جویده | گوارش مکانیکی و شیمیایی ) ← مری ← سیرابی ( در معرض میکروب ها | گوارش شیمیایی ) ← نگاری ← مری ← دهان ← مری ← سیرابی (مایع) ← نگاری ← هزارلا (آبگیری) ← شیردان ( ادامه ی گوارش شیمیایی) ← روده
نکته : غذا دوبار از دهان می گذرد .
نکته : غذا سه بار از مری می گذرد ( بیشترین )
نکته : غذا دوبار از نگاری و سیرابی میگذرد .
در نشخوارکنندگان، سلولز، قبل از جذب مواد در روده، گوارش می یابد ولی در غیرنشخوارکنندگان سلولز بعد از جذب مواد غذایی و در روده ی کور جانور گوارش ومقداری از آن جذب می شود .
در پستانداران غیر نشخوارکننده، اول گوارش آنزیمی انجام می شود و بعد گوارش میکروبی .
معده چهار قسمتی ندارند پس مواد در معده گوارش، در روده جذب و در نهایت توسط روده ی کور، گوارش میکروبی آن ها انجام می شود، اما در نشخوار کنندگان اول گوارش میکروبی داریم ( برای سلولز) و بعد گوارش آنزیمی در شیردان!
هم در نشخوارکنندگان و هم غیر نشخوارکنندگان، گوارش آنزیمی نشاسته از دهن آغاز می شود .
به علت کم شدن قدرت جذب در روده ی بزرگ ، جانداران غیر نشخوار کننده ، استفاده ی کمی از سلولز گوارش یافته ی خود می برند .
20.pdf
@تجربیا

[Morteza Khodaie]

خیلی ممنون دست هر دو تاتون درد نکنه

[D.fateme.r]

جلسه ی 21
خون از سراسر بدن ← سیاهرگ بزرگ زیرین ، زبرین و سیاهرگ کرونر ← دهلیز راست ← بطن راست ← سرخرگ ششی ← شش ها ( تبادل گازی ) ← چهار سیاهرگ ششی ← دهلیز چپ ← بطن چپ ← سرخرگ آئورت ← سراسر بدن
چرا نفس می کشیم ؟
C6H12O6 + 6O2 + 38ADP +38P = 38ATP + 6CO2 + 6H2O
در صورتی که کربن دی اکسید بیرون نرود ، با آب واکنش داده و تبدیل به کربنیک اسید ( H2CO3 ) می شود . تولید کربونیک اسید علاوه بر پروتئین ها ، ساختار آنزیم ها و فعالیت آن ها را نیز مختل می کند .
به عبارتی ، بیرون رفتن کربن دی اکسید ، خیلی مهم تر از ورود اکسیژن است .
پی اچ خون = 7/4
بخش هادی :
وظایق بخش هادی :
1 . هدایت هوا به درون و بیرون ← مجاری هوا
2 . میکروب زدایی هوا ← ترشحات مخاطی ← آنزیم لیزوزیم
3 . گرم کردن هوا ← شبکه رگی بینی
4 . پاکسازی هوا از ناخالصی ← الف : ترشحات مخاطی ← ضربان حلق ← خلط | ب : موهای ابتدای بینی
5 . مرطوب کردن هوا ← ترشحات مخاطی
6 . کمک به تولید هوا ← پرده های صوتی با هوای بازدمی مرتعش می شوند .
نقش های ترشحات مخاطی : میکروب زدایی هوا | پاکسازی هوا از ناخالصی | مرطوب کردن هوا
21.pdf

[D.fateme.r]

فیلم 22
اپی گلوت در بلع و استفراغ بر روی نای می نشیند و در سرفه و عطسه راه نای را باز می گذارد .
حنجره در جلو قرار دارد .
حنجره، بالای نای قرار دارد .
ماهیچه ی سمت دهانه ی غضروف نای ، از سمت صاف است .
بیشترین استحکام در بخش هادی مربوط به نایژه ی اصلی و کمترین استحکام مربوط به حلق است .
بخش مبادله ای :
حبابک ها همیشه در کیسه ی حبابکی قرار ندارند . می توانند به صورت منفرد نیز دیده شوند .
فقط بعضی از نوزادانی که زود هنگام به دنیا آمده اند، سورفاکتانت کافی ندارند !
بعضی از یاخته های حبابک ها به نام یاخته ی نوع دوم، سورفاکتانت را ترشح می کنند ، به دلیل کاهش فعالیت این یاخته ها ( اگه بگیم کلا فعالیت نمیکنه، غلطه ) سورفاکتانت کمتری ترشح می شود .
دیواره ی مویرگ از یک لایه سنگ فرشی و غشای پایه ساخته شده و حبابک نیز همین ساختار را دارد؛ بنابراین اکسیژن و کربن دی اکسید برای عبور از این مسیر باید : 1 . سنگ فرشی 2. غشای پایه 3. غشای پایه 4. سنگ فرشی را طی کند . ( در جاهای متعدد ( نه همه جا ) به جای دو تا غشای پایه ، یک غشای پایه ی مشترک بین مویرگ و حبابک وجود دارد
22.pdf

[D.fateme.r]

جلسه 23
هموگلبین از هم و گلوبین تشکیل شده اسا . بخش گلوبین آن، از چهار رشته ی پلی پپتیدی تشکیل شده که به هر کدام از این رشته ها، یک « هم » وصل است، که در وسط هم نیز آهن قرار دارد .
هر گروه هم می تواند به یک مولکول اکسیژن یا دو عدد اتم اکسیژن وصل شود . به عبارتی هموگلبین می تواند به چهار مولکول اکسیژن یا یک اتم اکسیژن وصل شود .
اکسیژن : 3 درصد پلاسما | 97 درصد هموگلبین
کربن دی اکسید : پلاسما 7 درصد | هموگلبین 23 درصد | بی کربنات 70 درصد
CO2 + H2O → H2CO3 → H2CO3- + H+
یون هیدروژن به هموگلبین می پیوندد و به خون می رود .
23.pdf

[D.fateme.r]

جلسه ی 24
دیافراگم پرده ای ماهیچه ای است، که در همه ی پستانداران شکم را از قفسه ی سینه جدا می کند .
منظور از لوله های منشعب شوند در ساختار شش ها، نایژه ها و نایژک هاست که می تواند غضروف دار و یا بدون غضروف باشد .
هر کدام از شش ها را یک پرده ی دو لایه فراگرفته است .
مایع جنب علاوه بر نیمه باز نگه داشتن شش ها، به باز و بسته شدن شش ها نیز کمک می کند .
قفسه ی سینه از استخوان جناغ، دنده ها و تعدادی از مهره های ستون فقرات تشکیل شده است .
قفسه ی سینه، 12 جفت یا 24 عدد، دنده دارد . 7 جفت اول، توسط غضروف مستقلی به جناغ وصل اند . جفت 8 و 9 و 10 هر سه توسط یه غضروف به جناغ وصل می شوند، جفت های 11 و 12 هم کلا به جناغ وصل نمی شوند .
افزایش حجم قفسه ی سینه ← افزایش حجم شش ها ← کاهش فشار هوای درون شش ها ← ایجاد فشار منفی ( پمپ فشار منفی ) ← ایجاد مکش ← ورود هوا به شش ها
دم :
1 . معمولی ( فعال ) : ماهیچه ی دیافراگم ← منقبض ← مسطح ( پایین می آید ) ← حجم قفسه ی سینه ↑ حجم فضای شکمی ↓
ماهیچه ی بین دنده ای خارجی ← منقبض ← دنده ها به بالا و جلو و جناغ به جلو
2 . عمیق ( فعال ) : ماهیچه ی دیافراگم + بین دنده ای خارجی + ماهیچه های ناحیه ی گردن
بازدم :
1 . معمولی ( غیر فعال ) : ماهیچه ی دیافراگم استراحت ← گنبدی ( به بالا می آید ) ← حجم قفسه ی سینه ↓ حجم فضای شکمی ↑
ماهیچه ی بین دنده ای خارجی استراحت ← دنده ها به پایین و عقب و جناغ به عقب
2 . عمیق ( فعال ) : ماهیچه ی بین دنده ای داخلی ← منقبض
ماهیچه های شکمی ← منقبض
کاهش حجم قفسه ی سینه
شش راست ار 3 لوب و 2 شیار و شش چپ از 2 لوب و 1 شیار تشکیل شده است .
در گوسفند، قبل از دو نایژه ی اصلی ، یک انشعاب سوم هم دیده می شود که به شش راست وارد می شود .
24.pdf

[Z.H.Z]

D.fateme.r مرسی بابت این کارت خیلی خوبه که هر روز یه جلسش اینجاس
@تجربیا یه جمع بندی عالی واسه هرشب

[D.fateme.r]

Z.H.Z در توضیحات زیست دهم استاد موقاری گفته است:

D.fateme.r مرسی بابت این کارت خیلی خوبه که هر روز یه جلسش اینجاس
@تجربیا یه جمع بندی عالی واسه هرشب

خوشحالم که برات مفید بوده
Sharllot ممنون که جزوه ها رو سروقت میرسونی

[Dr.Aryan]

D.fateme.r
Nice️

[D.fateme.r]

جلسه ی 25
حجم جاری حدود 500 میلی لیتر در یک دم عادی یا حدود 500 میلی لیتر در یک بازدم عادی است .
در حجم ذخیره ای دمی ، ابتدا یک دم معمولی داریم و سپس یک دم عمیق! در دم معمولی 2 ماهیچه منقبض می شوند و در دم عمیق سه ماهیچه . پس به طور کلی در حجم ذخیره ی دمی، 3 ماهیچه فعالیت دارند .
در حجم ذخیره ی بازدمی، 2 ماهیپه منقبض می شوند. ماهیچه ی بین دنده ای داخلی و ماهیچه ی شکمی .
نقش حجم باقیمانده در حبابک ها، مانند نقش غضروف ها در نای است . چون هر دو باعث باز نگه داشتن می شوند .
حجم جاری در یک دم عادی حدود 500 میلی لیتر است . از این 500 میلی لیتر هوا، حدود 150 میلی لیتر در بخش هادی باقی می ماند و به بخش مبادله ای نمی رسد . پس 350 میلی لیتر به بخش مبادله ای وارد می شود . در واقع حدود دو سوم حجم جاری .
در ظرفیت حیاتی، هم دم عمیق و هم بازدم عمیق وجود دارد پس 5 ماهیچه منقبض می شوند .
در ظرفیت تام نیز همان 5 ماهیچه انقباض می یابند .
مقدار تمامی حجم های تنفسی در فرد سالم به سن و جنسیت او بستگی دارد .
حجم ذخیره ی دمی از ذخیره ی بازدمی، مقدار بیشتری دارد ( طبق جدول صفحه ی 49 ) و دلیل آن این است که در بازدم، همه ی هوا بیرون نمی رود و حجم باقیمانده در شش ها باقی می ماند .
در اسپیروگرام، هوای مرده دیده نمی شود! چرا؟ چون هوای مرده اصلا وارد بخش مبادله ای نمی شود

سایر اعمال دستگاه تنفس :
در تکلم پرده های صوتی را ، هوای بازدمی به ارتعاش در می آورد . پس راه نای باید باز باشد . در واقع اپی گلوت بالاست و زبان کوچک پایین است تا هوا خارج شود!
در سرفه و عطسه، ابتدا راه نای با اپی گلوت بسته می شود و هوا در شش ( هوا + ناخالصی ها ) حبس می شود، یهو اپی گلوت بالا می آید و هوا با فشار بیرون می آید !
اگر هوا از دهان و بینی خارج شود ، عطسه است و اگر فقط از راه دهان ( راه بینی را زبان کوچک بسته است ) خارج شود، سرفه است .
25.pdf
@تجربیا

[D.fateme.r]

جلسه ی 26
تنظیم تنفس
منقبض شدن ماهیچه ها در دم ، تحت تاثیر اعصاب است و این اعصاب از مرکز تنفس در بصل النخاع دستور می گیرند .
بازدم معمولی، نیازی به پیام عصبی ندارد چون غیر فعال است .
دو عامل در خاتمه ی دم موثرند :
1 . پل مغزی که به بصل انخاع پیام می دهد و بصل انخاع دستور توقف را می دهد ( غیر مستقیم ) .
2 . پیامی که از ماهیچه ی صاف نایژه و نایژک ها به بصل النخاع می رود و دوبار دستور توقف صادر می شود ( غیر مستقیم ) .
در دیواره ی نایژه ها و نایژک ها، گیرنده ی مکانیکی وجود دارد . که این گیرنده، به کنش بیش از حد دیواره حساس است . وقتی دیواره بیش از حد کشیده شود، گیرنده ی مکانیکی پیام عصبی ساخته و با نورون حسی به بصل انخاع می فرستد .
در خاتمه ی دم، 2 عامل موثر بودند ولی در تنظیم مدت زمان دم، فقط مرکز تنفس در پل مغزی موثر است .
افزایش کربن دی اکسید باعث افزایش تنفس در رابطه ی مستقیم و کاهش اکسیژن باعث کاهش تنفس می شود . ( رابطه ی معکوس )
گیرنده های حساس به افزایش کربن دی اکسید در داخل مغز ( بصل انخاع ) و گیرنده های حساس به کاهش اکسیژن در خارج از مغز ( بیشتر در قوس سرخرگ آئورت و سرخرگ های ناحیه ی گردن ) قرار دارند .
سکسکه یک دم است ( نه بازدم ) و عمیق! پس در آن سه ماهیچه منقبض می شوند .
عواملی که در تنفس تنظیم می شوند :
علل اصلی : بصل النخاع ( شروع کننده ی دم )
خاتمه ی دم :
پل مغزی ( تعیین مدت زمان دم ) ← غیر مستقیم
← بصل انخاع : مستقیم
کشیدگی ماهیچه های صاف نایژه و نایژک ← غیر مستقیم
آهنگ تنفس :
میزان اکسیژن خون : رابطه ی معکوس
میزان کربن دی اکسید خون : رابطه ی مستقیم
26.pdf
@تجربیا

[D.fateme.r]

جلسه ی 27
جانداران تک سلولی مثل پلاناریا ( کرم پهن ) یا هیدر آب شیرین از طریق انتشار تبادل مواد می کنند .
در تنفس نایدیسی، تبادل مواد بین سلول و انشعابات پایانی انجام می شود ( انتشار )
حشرات و صد پایان، از خانواده ی بند پایان هستند . پس تنفس نایدیسی در بند پایان وجود دارد .
در تنفس نایدیسی، دستگاه گوارش مواد نقشی در انتقال گاز تنفسی ندارد؛ یعنی خون تیره و روشن معنی ندارد .
انشعابات نهایی نایدیس ها بن بست است .
دور نایدیس ها را نوعی کربوهیدرات از نوع پلی ساکارید به نام کیتین پوشانده است . این ساختار در انشعابات پایانی وجود ندارد .
راه ارتباطی بین حشرات با محیط از طریق منافذ تنفسی است .
تنفس نایدیسی :
• فقط در بی مهرگان ← نه همه ی بی مهرگان
• بی مهرگان خشکی زی ← حشرات و صد پایان
• دستگاه گردش مواد دخالتی ندارد .
• نایدیس ها ← با کیتین پوشیده شده ← نه همه ی نایدیس ها
• انشعبات پایانی نایدیس ها : بن بست | فاقد کیتین | دارای مایعی است که تبادل گازی را ممکن می کند | در کنار همه ی یاخته های بدن جانور قرار می گیرد .
دستگاه گردش مواد در تنفس پوستی و تنفس آبششی و تنفس ششی نقش دارد .
در دوزیستان، بیشتر تبادلات گازی از طریق پوست است، چه بالغ و چه نابالغ . بخش دیگر تبادلات، در دوران نابالغی از طریق تنفس آبشش و در دوران بلوغ از طریق تنفس ششی است .
تنفس پوستی :
• هم در بی مهره ها و هم در مهره داران
• بی مهرگان ← مرطوب زی ← کرم خاکی
• مهره داران : شش دار ها ← 1 . لاک پشت های آبی 2 . سمندر های شش دار 3 . مار های آبی | دوزیستان : بیشتر تبادل گازی
راه اصلی تنفس در لاک پشت های آبی سمندر های شش دار و مارهای آبی شش است ولی تنفس پوستی نیز دارند .
ستاره ی دریایی یک خارپوست است پس تنفس آبششی در خارپوستان وجود دارد .
آبشش ها در دو طرف سر ماهی قرار دارند .
جهت حرکت خون در مویرگ ها و عبور آب در طرفین آبشش ها بر خلاف یکدیگر است .
این مخالف بودن جهت ها، کمک می کند که سطح تماس آب و خون بیشتر شود در نتیجه مواد بیشتری تبادل شوند ( این خلاف جهت بود، در طرفین تیغه های آبشش است )
خار های آب ششی از خروج مواد غذایی جلوگیری می کنند .
جهت جریان خون با جهت سرخرگ های ورودی و خروجی یکسان نیست .
تنفس آبششی :
• هم در مهره دار و هم بی مهرگان
• نوازد برخی ماهی ها و همه ی دوزیستان ← آبشش خارجی
• ماهی بالغ ← آبشش داخلی
• دوزیستان بالغ ← شش
• آبشش برای خسکی مناسب نیست چون ← نبود آب ← چسبیدن رشته های آبششی
تنفس شش هم در بی مهره ها و هم در مهره داران وجود دارد . بیشتر مهره داران خشکی زی تنفس ششی دارند در مهره داران آبزی نیز وجود دارند کسانی که شش دارند ، مثل وال !
انواع ساز و کار تهویه ای در مهره داران :
• پمپ فشار مثبت : همه ی دوزیستان و برخی خزندگان
• پمپ فشار منفی : همه ی پستانداران و همه ی پرندگان و بیشتر خزندگان
27.pdf
@تجربیا